Con Neş: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
yeniləmə, təkmilləşdirmə
Sətir 22:
}}
 
'''Con Neş''' ({{lang-en|John Forbes Nash}}) (d. [[13 iyun]] [[1928]]) — amerikalı [[riyaziyyatçı]] və iqtisadçı. [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]ndəki tədqiqatlarına görə [[1994]]-cü ildə [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]nı [[Reynhard Zelten]] və [[Con Xarsani]] ilə bölüşmüşdür. Eyni zamanda diferensial həndəsə və qismi diferensial tənliklər sahələrindəki tədqiqatları ilə də tanınır. Nəzəriyyələri [[bazar iqtisadiyyatı]], hesablama, təkamül biologiyası, [[süni intellekt]], [[mühasibat]], [[siyasət]] və hərbi nəzəriyyələrdə istifadə olunur.
 
'''John Forbes Nash, Jr.''' (13 iyun, 1928) — Amerikan riyaziyyatçısıdır.
 
==Həyatı==
Con Neş bakalavr və magistr təhsilini Karnegi Texnologiya İnstitutunda (indiki Karnegi Mellon Universiteti) tamamladıqdan sonra doktorluq dərəcəsinə yüksəlmək üçün [[Prinston Universiteti]]nə getdi. 21 yaşında hazırladığı doktorluq dissertasiyası olan [[Oyunlar nəzəriyyəsi]] uzun illər sonra, [[1994]]-cü ildə ona [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]nı qazandırmışdı. Con Neş [[Con fon Neyman]]ın kəşfi olan [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]ndəki problemləri həll edib, onu istifadəyə yararlı hala gətirdi. Con Neş 30 yaşına qədər parlaq düşüncələri və gözə gəlimli şəxsiyyətinə görə sürətlə yüksələrək [[riyaziyyat]] toplumunun qabaqcıl şəxslərindən biri oldu. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda professor olaraq işləməyə başlayarkən Alisa Lerdi ilə tanış oldu. Lerdi həmin vaxt hələ [[fizika]] tələbəsi idi. Con Neşin [[şizofreniya]] problemləri başlamazdan əvvəl cütlüyün bir oğlu oldu. Con Neş həmçinin [[Soyuq müharibə]] dövründə [[ABŞ]] ordusunda gizli şifrələrin açılmasında iştirak etmişdi.
 
Xəstəliyinin ilk göstəriciləri [[1958]]-ci ildə özünü büruzə verməyə başladı. Otaq yoldaşı olmamasına baxmayaraq ətrafındakılara otaq yoldaşı haqqında danışaraq onları qorxutmuş və otaq yoldaşı ilə xəyali söhbətləri onun [[şizofreniya]]dan əziyyət çəkdiyini ortaya çıxartmışdı.<ref>[http://www.usatoday.com/life/movies/oscar2002/2002-03-06-true-stories.htm "Oscar race scrutinizes movies based on true stories"]. USA Today. March 6, 2002. Retrieved January 22, 2008.</ref><ref> [http://www.usatoday.com/life/movies/oscar2002/2002-03-24-winners.htm "List of Oscar Winners"]. USA Today. March 25, 2002. Retrieved August 30, 2008.</ref><ref>Yuhas, Daisy. [http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=throughout-history-defining-schizophrenia-has-remained-challenge "Throughout History, Defining Schizophrenia Has Remained A Challenge (Timeline)"]. Scientific american Mind (March 2013). Retrieved March 2, 2013.</ref> Daha sonra səy göstərərək bu xəstəliyin öhdəsindən gəlmişdi.
 
Alisa Lerdi və Con Neş cütlüyü [[1963]]-cü ildə boşandı və [[1970]]-ci ildə yenidən barışdılar. Tez-tez araları dəyib yenidən barışan cütlük özləri haqqında "bir dam altındakı iki yad" bənzətməsini etmişdi. Con Neş [[1994]]-cü ildə [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldükdən cütlük yenidən barışdı və [[1 iyun]] [[2001]]-ci ildə yenidən evləndilər.
Sətir 40 ⟶ 38:
 
Con Neş [[21 avqust]] [[2009]]-cu ildə ürək tutması keçirdi. Dörd gün xəstəxanada yatdıqdan sonra özünə gəldi və evinə qayıtdı.
 
== Fəaliyyəti ==
[[Oyunlar nəzəriyyəsi]], [[diferensial həndəsə]] və [[qismi diferensial tənliklər]] sahələrində çalışır. Nəzəriyyələri [[bazar iqtisadiyyatı]], [[hesablama]], [[təkamül biologiyası]], [[süni intelekt]], [[mühasibatlıq]], [[siyasət]] və [[hərbi nəzəriyyə]]lərdə istifadə olunur. Hazırda [[Princeton Universiteti]]ndə senior riyazi tədqiqatçı kimi fəaliyyət göstərir. Oyunlar nəzəriyyəsindəki işlərinə görə 1994-cü ildə [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]nı [[Reinhard Selten]] və [[John Harsanyi]] ilə bölüşmüşdür.
 
2001-ci ildə [[Hollywood]]da çəkilmiş "[[A Beautiful Mind]]" başlıqlı film John Nashdən bəhs edir.
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
== Həmçinin bax ==
Sətir 59 ⟶ 49:
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-interview.html Con Neşin müsahibəsi]
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/1994/nash-photo.html Con Neşin şəkilləri]
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
{{iqtisadçı-qaralama}}