Bartolomeu Diaş: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Cekli829 Bartelemey Diaş səhifəsinin adını Bartolomeu Diaş olaraq dəyişdi.: tarixçələrin birləşdirilməsi |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Şəxs
|Adı = Bartolomeu Diaş
|Orijinal adı = {{lang-pt|Bartolomeu Dias}}
|Tam adı =
|Digər adları =
|Şəkil = Dias statue (cropped), Cape Town.jpg
|Şəkil məlumat =
|Şəkil miqyası = 250
|Fəaliyyəti = Dənizçi və səyyah
|Milliyəti = [[Portuqal]]
|Doğum tarixi = təx. {{doğum tarixi və yaşı|1450||}}
|Doğum yeri = [[Portuqaliya krallığı]]
|Vəfatı = {{vəfat tarixi|1500|5|29}} (49 yaşında)
|Vəfat yeri = [[Ümid burnu]], [[CAR]]
|Vəfat səbəbi =
|Dəfn yeri =
|Atası =
|Anası =
|Həyat yoldaşı =
|Uşaqları =
|Rəsmi vebsaytı =
|Mükafatları =
|İmzası =
}}
'''Bartolomeu Diaş''' ({{lang-pt|Bartolomeu Dias}}) — [[Portuqaliya]]lı dənizçi və səyyahı.
Bartolomeu Diaşın həyatı haqqında ətraflı məlumat yoxdur. [[1451]]-ci ildə anadan olduğu ehtimal olunur. Bəzi mənbələrdə tacir Joa Diaşın və səyyah Terra dos Quinersin nəslindəndir. Avropadan [[Hindistan]]a gedən dəniz yolunun kəşf edilməsində Bartolomeu Diaşın böyük rolu olmuşdur. Öz şəxsi heyəti ilə birlikdə [[1488]]-ci ildə [[Ümid burnu]]na qədər irəliləmiş, ancaq tropik qızdırmadan heyətin böyük bir qismi məhv olduğundan səfər yarımçıq dayandırılmışdır.
== Hindistana gedən dəniz yolunun kəşf edilməsi ==
Bartolomeu Diaş [[1486]]-cı ildə Portuqaliya kralı II Xuandan gizli bir tapşırıq alır. Bu tapşırığa əsasən o, [[Afrika qitəsi]]nin ən uc nöqtəsinə qədər getməli, orada olan vəziyyəti öyrənməli və əgər mümkün olarsa, oradan da [[Hindistan]]a gedən dəniz yolunu tapmalı idi. Diaşın ixtiyarına səfərini yaxşı təşkil etmək üçün 3 gəmi və peşəkar şəxsi heyət verilir. Gəmilər Bartolomeu Diaşın rəhbərliyi altında hərəkətə başladılar. Əvvələr portuqal dənizçilər, indiki [[Anqola]] ərazisindən uzağa hərəkət etmir və buradan geri qayıdırdılar. Diaş ilk dəfə olaraq, [[Namibiya]] ərazisinə qədər irəlilədi. Daha sonra [[San-Tome]] istiqamətində hərəkət etməyə başladı. Diaş Afrikanın cənub-qərb sahillərində lövbər saldı və bu sahillərə [[Portuqaliya krallığı]]nın bayrağını sancdı. Bayrağın sancılması kəşf olunan yeni ərazilərin [[Portuqaliya krallığı]]nın ərazisi olduğunu göstərirdi.
[[Şəkil:Bartolomeu Dias Voyage.PNG|thumb|left|Bartolomeu Diaşın hərəkət cədvəli]]
[[
Hərəkətinə davam edən Diaş şiddətli şimal küləyi ilə qarşılaşdı. Külək heyəti istiqaməti cənuba tərəf dəyişməyə məcbur etdi. Küləyin şiddətinin azalması və havanın soyumasından sonra gəmilər yenidən şimal istiqmətində hərəkətə başladılar. Diaş sahil boyu hərəkət edərəkən, sahil yaxınlarında salınmış bir kəndlə rastlaşdı. O, kəndə ''Angra dos Vaqueiros'' adını verdi. Bu gün həmin kəndin Afrikanın cəbub sahillərində yerləşən Mosselbai kəndi olduğu ehtimal olunur. Səfərin ortasına yaxın gəmilər Alqos Bai adlanan əraziyə daxil oldular. Alqos Bainin yaxınlığında yerləşən Kap Padrone ərazisində [[12 mart]], [[1488]]-ci ildə [[Portuqaliya krallığı]]nın bayrağı sancıldı. Şəxsi heyətin təhlükəli ərazilərdən irəliləməkdən narahat olmasından sonra Bartolomeu Dias istəksiz bir şəkildə şərqə doğru istiqamətlənməyə başladı.
Bir neçə gündən sonra şərq istiqamətində hərəkət etdikdən sonra Qrot Vis çayının mənsəbinə çatdı. Bartolomeu Dias artıq hərəkətin şimala tərəf istiqmətləndiyini anladı. Bununlada Bartolomeu Dias 70 il müddətində dənizçilər tərəfindən axtarılan [[Hindistan]]a gedən dəniz yolunu kəşf etmiş oldu. Bartolomeu Dias bu ərazini [[Ümid burnu]] adlandırdı. Dias [[Hindistan]]a səfərə hazırlaşarkən gözlənilmədən şəxsi heyyət arasında tropik qızdırma xəstəliyi yayılmağa başladı. Dias belə vəziyyətdə davam etməyin mümkünsüz olduğuna qərar verdi və qeri qayıtmaq əmrini verdi. Gəmilər qeri qayıdarkən Tafelbai körfəzində (bu gün ki, [[Keyptaun]] şəhəri) [[1 may]], [[1488]]-ci ildə sonuncu [[Portuqaliya krallığı]] bayrağını sancdı. [[Anqola]] sahillərində bir müddət lövbər salan Dias şəxsi heyyətin müalicə olunması ilə məşğul oldu və 16 ay sonra, [[1488]]-ci ilin [[dekabr]] ayında [[Portuqaliya]] geri döndü.
Bartolomeu Diasın səfəri [[Portuqaliya krallığı]] tərəfindən uğurlu hesab olundu. Dias [[Portuqaliya]]ya geri döndükdən sonra gəmilər üçün xəritələrin hazırlanması və bəzi təlimatların verilməsi ilə məşğul olmuşdur. [[Hindistan]]a getmiş ilk dənizçi səyyah olan [[Vasko da Qama]] [[Kabo-Verde]]yə qədər Dias ilə birlikdə getmiş, daha sonra isə Dias geri qayıtmışdır. [[Portuqaliya krallığı]]nın yeni kral I Manuel [[Hindistan]]a səfər təşkil etmək üçün Diası yox [[Vasko da Qama]]nı seçmişdir. Kralın daha təcrübəli olan Bartolomeu Diası niyə seçməməsi məlum deyil.
▲[[File:Bartolomeu Dias, South Africa House (cut).JPG|Bertelemey Diasın heykəli|thumbnail|right]]
▲== Həyatı ==
== Ölümü ==
{{Portuqaliyalı dəniz səyyahları}}
[[Kateqoriya:1451-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:1500-cü ildə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:29 mayda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Portuqaliya səyyahları]]
[[Kateqoriya:Portuqaliyada doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Coğrafi kəşflər]]
{{Link GA|es}}
| |||