14:59, 1 avqust 2014 tarixindəki versiya redaktə Acategory (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər 25.507 redaktə Redaktənin izahı yoxdur ← Əvvəlki redaktə		15:32, 8 oktyabr 2014 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar İrada (müzakirə \| töhfələr) 20.876 redaktə Viki qaydalara uyğun olaraq artıq və reklam xarakterli məlumatlar silindi Sonrakı redaktə →
Sətir 1: [[Şəkil:Health pictogram.svg\|thumb\|100px\|Beynəlxalq Səhiyyə Təşkilatının emblemi.]] '''~~SAĞLAMLIQ~~Sağlamlıq''' -— istənilən canlı [[orqanizm]]in [[bədən]] üzvlərinin hamısının öz funksiyasını tam yerinə yetirdiyi hal; istənilən ağrının və xətəliyin olmadığı vəziyyəti. ~~Sağlamlığı~~Sağlamlıq ~~öyrənən elmlərə aşağıdakılar aiddir:~~[[~~dietologiya~~insan]],ın ~~[[farmakologiya]],~~təkcə ~~[[biologiya]],~~xəstə ~~epidomologiya,~~olmaması ~~[[psixologiya]],~~ilə ~~[[psixatriya]]~~ölçülmür, ~~[[tibbi~~həm ~~sosilogiya]],~~də ~~[[gigiena]]~~onun fiziki, ~~[[defektologiya]]~~psixoloji və ~~digəriləri~~sosial rifahının öz qaydasında olması ilə müəyyən olunur. ▼ Sağlamlığı öyrənən elmlərə aşağıdakılar aiddir: [[dietologiya]], [[farmakologiya]], [[biologiya]], epidomologiya, [[psixologiya]], [[psixatriya]], [[tibbi sosilogiya]], [[gigiena]], [[defektologiya]] və digəriləri. ▲ == Sağlam olmaq üçün tövsiyələr == [[İdman]]la məşqul olun. Gündə 1 kilometr piyada gəzmək və ya həftədə 3 dəfə yüngül idmanla məşğul olmaq ürək damar xəstəliklərinin qarşısını alır.▼ [[İdman]]la məşqul olun ▲Gündə 1 kilometr piyada gəzmək və ya həftədə 3 dəfə yüngül idmanla məşğul olmaq ürək damar xəstəliklərinin qarşısını alır. [[Şəkil:Hayat-02.JPG\|thumb\|200px\|Təmiz havada çay.]] Kəpəkli məhsullar xərçəngdən qoruyur. Həftədə 4 dəfə kəpəkli [[çörək]], [[makaron]] və ya qabıqlı [[düyü]] yemək [[xərçəng]] ehtimalını 40% azaldır. [[Meyvə]] [[tərəvəz]]i süfrənizdən əskik etməyin. Meyvə-tərəvəz xüsusilə də [[pomidor]],qırmızı [[üzüm]] yeyənlərdə infarkt ,xərçəng və [[şəkər]] ehtimalı daha az olur.▼ ~~Həftədə 4 dəfə kəpəkli [[çörək]], [[makaron]] və ya qabıqlı [[düyü]] yemək [[xərçəng]] ehtimalını 40% azaldır.~~ * Fast-food yeməklərini birdəfəlik unudun. Ürək-damar xəstəliklərinin 3/1-ə səbəb olan hamburger, [[kartof]] qızartması və s kimi qidalardır.▼ [[Meyvə]] [[tərəvəz]]i süfrənizdən əskik etməyin. ▲Meyvə-tərəvəz xüsusilə də [[pomidor]],qırmızı [[üzüm]] yeyənlərdə infarkt ,xərçəng və [[şəkər]] ehtimalı daha az olur. Fast-food yeməklərini birdəfəlik unudun [[Şəkil:Liegestuetz02 ani fcm.gif\|thumb\|Gündə azı 1 saat aktiv idmanla məşqul olun!]] * Bel ağrısına qarşı hərəkət edin. Araşdırmalar göstərir ki bel ağrısından əziyyət çəkənlər yatmaq əvəzinə normal fəaliyyətlərinə davam etməlidirlər.▼ ▲Ürək-damar xəstəliklərinin 3/1-ə səbəb olan hamburger, [[kartof]] qızartması və s kimi qidalardır. * Yeməyinizə nəzarət edin. Balıq yemək infarkt ehtimalını azaldır.Bundan başqa,balıqda olan [[yağ]]lar immun sistemini də möhkəmləndirir.▼ * Bel ağrısına qarşı hərəkət edin. [[Duz]]u azaldın<ref>http://korpem.net/?p=1734</ref> Həddindən artıq duz [[iflic]]ə və [[ürək]] [[damar]] xəstəliklərinə səbəb olur. Ona görə də gündə 5 qr duz yemək kifayətdir. Araşdırmalar gündə 2 fincan qəhvənin bağırsaq xərçəngi ehtimalını 25%, öd kisəsindəki daş ehtimalını 45% azaltdığını göstərir.Ancaq qəhvədən çox istifadə etmək yüksək təzyiqə səbəb olur. [[Mütəxəssis]]lər çox çay içənlərdə infarkt ehtimalının yarıbayarı azaldığını bildirirlər. Çaya biraz mualicə əhəmiyyətli otlardan əlavə edin - kəklikotu, senna, mixək və s. ▲Araşdırmalar göstərir ki bel ağrısından əziyyət çəkənlər yatmaq əvəzinə normal fəaliyyətlərinə davam etməlidirlər. Hər pəhrizə aldanmayın. Həftədə 2-3 kiloqram arıqlamağı vəd edən pəhrizlərdən uzaq olun. Arıqlamaq istıyirsinizsə bunu [[həftə]]-həftə yox,uzun müddət üçün həyata keçirməyə çalışın.▼ Süfrənizin bəzəyi [[balıq]] ▲Balıq yemək infarkt ehtimalını azaldır.Bundan başqa,balıqda olan [[yağ]]lar immun sistemini də möhkəmləndirir. [[Duz]]u azaldın<ref>http://korpem.net/?p=1734</ref> ~~Həddindən artıq duz [[iflic]]ə və [[ürək]] [[damar]] xəstəliklərinə səbəb olur. Ona görə də gündə 5 qr duz yemək kifayətdir.~~ [[Qəhvə]]nin faydaları Araşdırmalar gündə 2 fincan qəhvənin bağırsaq xərçəngi ehtimalını 25%, öd kisəsindəki daş ehtimalını 45% azaltdığını göstərir.Ancaq qəhvədən çox istifadə etmək yüksək təzyiqə səbəb olur [[Çay]] nədir,say nədir? [[Mütəxəssis]]lər çox çay içənlərdə infarkt ehtimalının yarıbayarı azaldığını bildirirlər. Çaya biraz mualicə əhəmiyyətli otlardan əlavə edin - kəklikotu, senna, mixək və s. Hər pəhrizə aldanmayın. ▲Həftədə 2-3 kiloqram arıqlamağı vəd edən pəhrizlərdən uzaq olun. Arıqlamaq istıyirsinizsə bunu [[həftə]]-həftə yox,uzun müddət üçün həyata keçirməyə çalışın. [[Şəkil:Fluoritablets.jpg\|thumb\|100px\|Aspirin qanı duruldur və trombların yaranmasının qarşısını alır.]] Artıq çəkilərə diqqət. Yeni bir araşdirmaya görə çəkinin üzərinə gələn hər yeni [[kiloqram]] insanın ömrünü 20 həftə qısaldır. Artıq çəkilərdən xilas olmaq ürək,xərçəng,oynaq iltihabı və s xəstəliklərdən də xilas olmaq deməkdir.▼ Artıq çəkilərə diqqət [[İdman]]la məşğul olmaq yağı,duzu azaltmaq xolestrolu aşağı salır. Bu da infarkt və iflicdən qoruyur.▼ ▲Yeni bir araşdirmaya görə çəkinin üzərinə gələn hər yeni [[kiloqram]] insanın ömrünü 20 həftə qısaldır. Artıq çəkilərdən xilas olmaq ürək,xərçəng,oynaq iltihabı və s xəstəliklərdən də xilas olmaq deməkdir. Seleniuma ehtiyacımız var ~~Selenium daha çox fındıq-fıstıq,balıq və taxıl məhsullarında olur.Hər gün selenium qəbul edənlərdə xərçəng ehtimalı 37% azalır.~~ Xolesterin səviyyəsini aşağı salın ▲[[İdman]]la məşğul olmaq yağı,duzu azaltmaq xolestrolu aşağı salır. Bu da infarkt və iflicdən qoruyur. Möcüzə dərman - bağırsağda əriyən aspirin (tromboass 100 mq), xüsusən 40 yaşdan sonra. ~~Ağrı kəsici kimi qəbul etdiyimiz aspirin ürək-damar xəstəlikləri, həmçinin iflic və xərçəngə qarşı da faydalıdır.~~ [[Şəkil:No Smoking - American Cancer Society's Great American Smoke Out.JPG\|thumb\|100px\| Siqaret çəkənlər orta hesabla 15 il az yaşayıllar!]] * Stresə qarşı mübarizə aparın. * Sosial fəaliyyətlər, [[hobbi]]lər stresə qarşı mübarizə üçün ən yaxşı vasitədir. [[Siqaret]]ə yox. Siqareti atmaq artıq çox asandır.İndi bunun üçün saysız hesabsız vasitələr var.Məsələn [[nikotin]] lentləri,saqqızlar,iynə ilə müalicə və s.▼ [[Siqaret]]ə yox. * [[Yuxu]]suz qalmayın. Yuxu immun sisteminin daha yaxşı fəaliyyət göstərməsinə kömək edir.Yuxusuzluq isə konsentrasiyanın pozulmasına səbəb olur.▼ ▲Siqareti atmaq artıq çox asandır.İndi bunun üçün saysız hesabsız vasitələr var.Məsələn [[nikotin]] lentləri,saqqızlar,iynə ilə müalicə və s. * Hər gün vitamin qəbul edin. Tərkibində fol turşusu olan vitamin həbləri xərçəng və ürək damar xəstəliklərindən qoruyur.▼ [[Yuxu]]suz qalmayın ▲Yuxu immun sisteminin daha yaxşı fəaliyyət göstərməsinə kömək edir.Yuxusuzluq isə konsentrasiyanın pozulmasına səbəb olur. Hər gün vitamin qəbul edin ▲Tərkibində fol turşusu olan vitamin həbləri xərçəng və ürək damar xəstəliklərindən qoruyur. [[Dəri]]nizi nəmləndiri ~~Dəriniz üçün yayda günəşdən,qışda isə soyuqdan qoruyan kremlərdən istifadə edin.~~ ~~[[Şəkil:Dental_fluorosis.jpg\|thumb\|100px\| Xəstə dişlərdə mikroblar, bakteriyalar çoxalır və nəticədə mədə-barısaq sistemi pis işləyir, xəstələnir.]]~~ [[Diş]]lərinizi qoruyun [[Böyürtkən]] [[bakteriya]]ların dişə yapışmasının qarşısını alır və dişəti xəstəliyi ehtimalını azaldır.Alma,portağal,yerkökü,ispanaq kimi lifli qidalar da dişləri qoruyur. [[Su]] içməyi unutmayın ~~Gündə 5 stəkan su içən adamlarda bağırsaq xərçəngi ehtimalı 50%azalır~~ [[Şəkil:Doctor Icon.png\|thumb\|100px\|Xəstəliyi vaxtında aşkar edin! ]] Profilaktika. Ildə bir dəfə poliklinikada tam dispanserizasiya keçməyi unutmayın!<ref>http://qadindunyasi.az/450-Saglamliq-haqqinda.html</ref>▼ Sağlamlığınız üçün "DOST OLUN?" ~~Mütəxəssislər dostluq münasibətlərinin yaddaşı möhkəmləndirdiyini söyləyirlər.~~ Ən təhlükəsiz [[peşə]] ~~Mütəxəssislərə görə ticarət işi ilə məşğul olanlar peşə xəstəliklərinə daha az tutulurlar.~~ *Profilaktika ▲Ildə bir dəfə poliklinikada tam dispanserizasiya keçməyi unutmayın!<ref>http://qadindunyasi.az/450-Saglamliq-haqqinda.html</ref> == Həmçinin bax == Sətir 64 ⟶ 33: #[[Səhiyyə]] #[[Reproduktiv sağlamlıq]] == İstinadlar ==

Sağlamlıq: Redaktələr arasındakı fərq