Buxarı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 4:
Buxarı evdə diqqəti cəlb edən əsas elemntlərdən biridir. Yaşayış evlərinin əksəriyyətində buxarı kəllə divarın ortasında yerləşdirilirdi. Bəzən otağın künclərinin birində ocaq oyuğundan və divariçi tüstü borusundan ibarət buxarılara da rast gəlmək olurdu. Atmosfer çöküntülərindən mühafizə edilməsi və tüstünü yaxşı çəkməsi üçün buxarının başı hörülərək dam örtüyündən 80 - 90 sm hündürə qaldırılır, [[günbəz]]li, qövüsvari və ya üçbucaq formalı başlıqla tamamlanırdı. [[Azərbaycan]]ın [[Şirvan]] bölgəsində bağdadı tipli evlərdə bu funksiyanı "səbətbaca" yerinə yetirirdi. [[Lənkəran]] - [[Astara]] bölgəsi kəndlərində bişmiş və çiy (kal) [[kərpic]]dən hörülmüş buxarıların içərisinə xüsusi [[çuqun]] tava yerləşdirilirdi. İki qulpu olan bu tava istiliyi tənzimləyir, evə tüstünün dolmasının qarşısını alırdı. Belə ki, ocaq yeni yandırılanda qulp vasitəsilə tava fırladılır, tüstü ancaq bacadan çıxardı. Köz düşdükdə isə tava əksinə fırladılır, bu zaman tavanın qövsü bacanın yolunu bağlayır, istiliyi otağa ötürürdü<ref name="">[http://e-kitabxana.az/administrator/FileUploads/79.pdf '''AZƏRBAYCAN ETNOQRAFİYASI'''. BAKI 2007. ÜÇ CİLLDƏ. II CİLD. s. 85.]</ref>
==Formaları==
[[Şəkil:Buxarı..jpg|thumbnail|right|[[İlisu]]." '''Qarpızı"''' buxarı]]
Azərbaycanda buxarının bir neçə formalarından istifadə olunmuş. Daha populyar olan " '''qarpızı"''' " '''asma"''' (qoyma) [[Şəki]] - [[Zaqatala]] bölgəsinin kənd yaşayış evlərində geniş istifadə edilirdi. "Qarpızı" buxarı "asma" buxarıdan fərqli olaraq bəzəkli düzəlirdi. "Asma" buxarı divarındivar ın önündə xüsusi ağac dayaqların arasını kərpiclə düzəldilir, kərpic boru ilə təchiz edilirdi. Belə buxarıların bacası damın çardağında gümbəzvarı formada qurulurdu. "Asma" (qoyma) buxarıda adətən böyük ağac kötüklərini yerləşdirmək olurdu. " Qarpızı" buxarı evi qızdırmaq üçün, "asma" buxarı isə həm evi qızdırmaq, həm də xörək hazırlamaq üçün nəzərdə tutulurdu.
 
==Bəzədilməsi==