Babur: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎Həyatı: təkmilləşdirmə
→‎Mədəni fəaliyyətləri: təkmilləşdirmə
Sətir 60:
 
== Mədəni fəaliyyətləri ==
Babur hakimiyyəti illərində sənəti və sənətkarlığısənətkarları dəstəkləməklə yanaşı özü də sənətkar və yazıçı idi. O, [[Əlişir Nəvai]]dən sonra çağatayca yazılmış ədəbiyyatın ən böyük şairi hesab olunur. Baburun divanında ''Risaləyi Validiyyə'' tərcüməsindən başqa 119 qəzəl, 18 məsnəvi, 210 rübai, 50 müəmma, 19 qitə, 15 tuyuq, 18 tamamlanmamış qəzəl, 3 nəzm, 16 müsərra beyt, 5 müfred və 4 mənsur əsər vardır. Bundan əlavə divanda [[farsca]] yazılmış 2 qəzəl, 12 rübai, 8 qitə, 17 mətlə və 1 mənsur əsər də mövcuddur. Divanda əsasən eşq, təbiət, gözəllik, sosial həyat, əxlaq və təsəvvüf kimi mövzulara toxunulub. Divanın beş nüsxəsi vardır. Nüsxələr [[İstanbul Universiteti]]nin kitabxanası, [[Fransa milli kitabxanası]] ({{lang-fr|Bibliothèque nationale de France}}), [[Topqapı sarayı]]nın Rəvan kitabxanası, İstanbul 100-cü il Atatürk Kitabxanası Müəllim Cədvəl yazmaları və [[Hindistan]]ın Nəvvab kitabxanasında saxlanılır.
 
Baburun ''Əruz Risaləsi'' adlı başqa bir əsəri də vardır. Risalədə 500-dən çox vəznə yer verilmişdir. Əsərin [[Fransa milli kitabxanası]]ndakı ({{lang-fr|Bibliothèque nationale de France}}) nüsxəsi [[Məhmət Fuad Köprülü]] tərəfindən tapılmışdır. Əsərin başqa bir nüsxəsinin [[Tehran]]da surəti çıxarılmışdır.
 
Baburun [[Hənəfi məzhəbi|Hənəfi]] [[fiqh]]inə aid ''Mübəyyən Dər Fiqh'' adlı məsnəvisi vardır. Baburun tərcümə etdiyi ''Risaləyi Validiyyə'' 243 beytdən ibarətdir və bu tərcümə tədqiqatçılara onun təsəvvüfə[[təsəvvüf]]ə meylləndiyini söyləməyə əsas verir.
 
Baburun ən önəmli əsəri Çağatayca yazdığı ''[[Baburnamə]]'' əsəridir. Bu əsərdə Babur uşaqlığından həyatının sonlarına qədər olan hadisələrdən bəhs etmiş, gəzib gördüyü yerlər, tanış olduğu insanlar və mədəniyyətlər haqqında yazmışdır. [[Əkbər şah]]ın hakimiyyəti illərində çağataycadan [[farsca]]ya tərcümə olunan əsər daha sonralar [[urduca]], [[ingiliscə]], [[fransızca]], [[yaponca]] və başqa dillərə tərcümə olunmuşdur. Əsər [[Azərbaycan dili]]nə [[Ramiz Əskər]] tərəfindən tərcümə olunmuşdur.
 
Babur tərəfindən ''Xətti Babur'' adlanan yazı sistemi yaradılmışdır. Bu yeni yazı sistemi [[İslam]] xəttatlıq sənətinin yazı sistemlərindən fərqlənməklə yanaşı həm də yeni bir əlifbadır. Xətti Babur [[ərəb əlifbası|ərəb]] və uyğur əlifbalarının sintezidir. Baburun bu yazı sistemi ilə xəbərləşdiyi, hətta bir [[Quran]] yazdırdığı məlumdur.
 
== Ölümü və mirası ==