Yamblix: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 23:
'''Yamblik''' (yunanca Ἰάμβλιχος, 245/280 — 325/330) — antik dövrün neoplatonçu filosofu, [[Porfirios|Porfiriosun]] tələbəsi, Apameyada yerləşən neoplatonçuluğun Suriya məktəbinin yaradıcısı. Onun əsli Suriyanın Xalkida şəhərindən idi, Romada təhsil almış, sonra isə Suriyanın Apameya şəhərində fəlsəfədən dərs deyirdi. Bir sıra kitabların müəllifi idi.
Yamblik [[Plotin|Plotinin]] davamçısı olaraq, onun ''Vahid-Əql-Ruh'' üçlüyü haqqında monistik təlimini bir qədər fərqli şəkildə təsəvvür edirdi. Məsələn o, [[Vahid|Vahidi]] ikiyə bölmüşdür. Birinci Vahid Plotində olduğu kimi hər bir varlıqdan daha ücadır. İkincisi isə özündən sonra gələn hər şeyin başlanğıcıdır. Burada Yamblik, Vahidlə Əql və Vahidlə çoxluq arasında keçid mərhələsini ortalığa çıxarmışdı.
Bunu Yamblik ''Əql'' anlayışına da aid edirdi. Yəni Əql də ikiyə bölünür. Birincisi hər bir var olan şeyin [[Paradiqma|paradiqmasıdır]] (ilk obrazıdır). İkincisi isə [[ideya|ideyaların]] toplusudur. Hər şeyin paradiqması olan birinci Əqlin tərkibi vahid deyil, ata (varlıq) - potensiya (varlığın mümkünlüyü) - əqlin özü (varlığın həqiqiliyi kimi, onun mümkünlüyünün düşünülməsi) üçlüyündən ibarətdir. Bu üçlüyün hər bir üzvü, ayrıca varlıqlardır və onlar [[tanrı|tanrılardır]]. Bu cür bölgünü Yamblik ikinci Əqlə, sonra ''Ruha'' və onun hissələrinə aid edir. Beləliklə dünyanın üstündə duran Vahidə, Əqlə və Ruha aid tanrılar [[panteon|panteonu]] yaradılır. Onların ardınca dünyanın içində olan tanrılar gəlir. Onlar isə öz növbəsində 12 səmavi (göy) tanrıya bölünür. Bu tanrılar da 36, onlar isə 360 tanrıya bölünür.
| |||