Lionlu İriney: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{mənbəsiz}}
{{Alim
|Adı = İrineyİrineus
|Orijinal adı = {{lang-gr|Εἰρηναῖος}}
|Şəkil = Saint Irenaeus.jpg
|Şəkil miqyası = 200
|şəkil məlumat = İrineyin İntibah dövrünə dair qravürası
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|təqr. 140||}}
|Doğum yeri = [[İzmir|Smirna]] (müasir [[Türkiyə]])
|Vəfatı = {{vəfat tarixi|təqr. 202||}}
|Vəfat yeri = [[Lion]] (müasir [[Fransa]])
|Vətəndaşlıq = [[Roma İmperiyası]]
|Elm sahəsi = [[fəlsəfə]], [[ilahiyyat]], [[apologetika]]
|Alma mater =
|Təhsili =
Sətir 19:
|Elmi rəhbəri =
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = [[Roma-Katolik Kilsəsi]]nin müqəddəsi və şəhidi, Kilsə Atası, apologet, ilahiyyatçı
|Mükafatları =
|İmzası =
Sətir 26:
}}
 
'''İrineus''' (yun: Εἰρηναῖος) (təqr. II-ci yüzilliyinin əvvəli – təqr. 202) – ilk kilsə atalarından, [[İlahiyyat|ilahiyyatçılarından]] və [[Apologetika|apologetlərindən]] biri. Onun əsərlərinin xristian ilahiyyatının formalaşmasına böyük təsiri olmuşdur. Rəvayətlərə görə o erkən [[Xristianlıq|Xristianlığın]] məşhur nümayəndəsi, [[Həvari İohann|Həvari İohannın]] tələbəsi [[Polikarp|Polikarpdan]] dərs almışdır Eusebius of Caesarea, [http://rbedrosian.com/Eusebius/euch5.htm Ecclesiastical History Book v. Chapter v.].
'''İriney (təx. [[140]]-[[202]])''' - Antik dövr Xristian ilahiyyatçısı
 
=== HəyatıBioqrafiyası ===
İrineus II-ci yüzilliyin birinci yarısında doğulmuşdur. Onun dəqiq anadan olma tarixi bilinmir, [[115]]-[[125]]-ci illər arasıdır. Doğum yeri kimi də Smirna ([[İzmir]]) şəhəri ehtimal olunur. Bir çox başqa xristian xadimlərindən fərqli olaraq o xristian ailəsində tərbiə almış, bu dini sonradan qəbul etməmişdir.
İriney [[140]]-cı ildə [[Anadolu]]nun Smirna (müasir [[İzmir]]) şəhərində doğulmuş və kiçik yaşlarından başlayaraq dini təhsil almışdır. Rəvayətə görə, [[həvari Yəhya]]nın tələbəsi Smirnalı Polikarp onun müəllimi olmuşdur. Dinlə yanaşı, [[fəlsəfə]], [[ritorika]] və digər elm sahələri üzrə mükəmməl biliyə malik olan İriney ömrünün gənc çağlarında [[Qalliya]] (müasir [[Fransa]]) ərazisinə köçmüş və burada Lion şəhərinin yepiskopu vəzifəsinədək yüksəlmişdir. Ölümü barədə ziddiyyətli fikirlər var, lakin əsas qaynaqlarda onun imperator [[Septimi Sever]]in dövründə xristianlığın təqib edildiyi zaman qətlə yetirildiyi bildirilir. O, Xristian kilsəsinin müqəddəs şəxsiyyətləri sırasındadır.
 
İmperator [[Mark Avreli|Mark Avreliusun]] (161–180) dövründə İrineus [[Lion]] şəhərində keşiş idi. Bu şəhərin xristian ruhaniləri onu [[177]] ildə [[Roma|Romaya]] [[papa]] ''Elefveriusun'' yanına bir məktubla yolladılar. O məktubda [[montanizm]] küfrünün yayılması haqqında məlumat verilirdi. Elə o zaman xristianlara qarşı təqiblər başalmışdı. Liona qayıdandan sonra İrineus o təqiblər zamanı həlak olmuş yepiskop ''Pofi''n'in yerinə Lionun yepiskopu seçildi <ref>[http://www.tyndale.cam.ac.uk/Tyndale/staff/Head/Eusebius.htm Eusebius, Historia Ecclesiastica 5.4.1]</ref>.
 
Bu vəzifədə o həmdə aktiv [[missionerlik]] fəaliyyəti ilə də məşğul idi. Elə o zaman da o əsasən [[Qnostisizm|qnostisizmə]] qarşı öz [[Apologetika|apologetik]] əsərlərini də yazmışdır. Onların ən tanınmışı ''Adversus haereses'' (Hereslərə qarşı) kitabıdır. Bu kitabda o qnostik ədəbiyyata və onların dediklərinə qarşı cavablar verir <ref>Irenaeus, [http://www.newadvent.org/fathers/0103.htm Against Heresies, 1.pr.2, 4.pr.2].</ref>
 
Yepiskop olandan sonra İrineus haqqında məlumatlar azdır. Onun haqqındaa yalnız bir kilsə tarixçisi [[Eusebius]] kilsədaxili problemlərin çözülməsi kontekstində xəbər vermişdir <ref>[http://www.tyndale.cam.ac.uk/Tyndale/staff/Head/Eusebius.htm Eusebius, Historia Ecclesiastica 5.24.1ff]</ref>.
 
İrineusun ölümünün dəqiq tarixi da bilinmir. Onun vəfatı tarixi 2-ci yüzilliyin sonunda, ya da 3-cü yüzilliyin əvvəlində baş verdiyi ehtimalı vardır. Rəvayətlərə görə o [[202]]-ci ildə xristianlara qarşı növbəti təqiblər zamanı öldürülmüşdür.
 
=== Yaradıcılığı ===