Qriqor Nazianzin: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1:
{{Müqəddəs
| ad =
| şəkil = Sv Gr Bogoslov Simonopetra kr18v.jpg
| miqyas = 200
| alt =
| izah =
| rütbə = [[Konstantinopol]] [[arxiyepiskop|arxiyepiskopu]]
| doğum_tarixi = {{doğum tarixi|329||}}
| doğum_yeri = [[
| ölüm_tarixi = {{vəfat tarixi|389|1|25}}
| ölüm_yeri = [[
| yad_edilir = [[Pravoslavlıq|Pravoslav kilsəsi]]<br />
[[Roma-Katolik kilsəsi]]
Sətir 27:
}}
'''
== Həyatı ==
[[329]]-cu ildə [[Roma İmperiyası|Roma İmperiyasının]] Arianz şəhərində (indiki Türkiyənin [[Niğde]] şəhərinin yaxınlığında) doğulmuşdur. Onun atası Nazianz şəhərinin yepiskopu
== Fəaliyyəti ==
Vasili [[371]]-ci ildə Kapadokiya
{{sitatın əvvəli}}"Sən məni tənbəllikdə qınayırsan ki, yepiskop olmaq istəmədim və sizinlə bərabər sümük üstündə çarpışan köpəklər kimi çarpışmadım. Mənim üçün ən əsası fəaliyyətsizlikdir və düşünürəm ki, hamı mənim kimi etsəydi, onda kilsədə mübarizələr olmaz və kilsə indiki kimi tənqid obyektinə çevrilməzdi, indi hamı onu mübahisələrə olan sevgisinə görə silaha çevirir".{{sitatın sonu}}
Sonralar atasının təkidilə şəhərə qayıdan
== Konstantinopolda fəaliyyəti və ölümü ==
Elə həmin il bəzi din xadimlərinin təklifi ilə Konstantinopola yola düşmüş, orada din təbliğatı ilə məşğul olmuşdur. Arrianlarla olan qarşıdurmalara baxmayaraq, İmperator
== Əsərləri ==
Sətir 48:
== Görüşləri ==
Onun yaradıcılığının əsasında Tanrı və Üç [[Üqnum|üqnum]] barədə mülahizələr durur.
{{sitatın əvvəli}}"Tanrı zülməti qovdu, Sözlə nur yaratdı, yerin əsasını qoydu, ulduzları yerləşdirdi, səmanı dairə halına saldı, dənizlərin sərhədlərini müəyyənləşdirdi, çayları uzatdı, heyvanları diriltdi, insanı öz simasında xəlq etdi, hər şeyi qaydasına qoydu" {{sitatın sonu}}
=== Tanrı haqqında<ref>[[Aydın Əlizadə]]. [http://alizadeh.narod.ru/kitablar/Xristianliq/icindekiler.html Xristianlıq: tarix və fəlsəfə.] Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, 2007, s. 77-78.</ref> ===
Öz əsərlərində Qreqor ilk növbədə Tanrının dərk edilməsinin mümkünsüzlüyü haqqında yazırdı<ref>Григорий Богослов. Слово 28. [http://azbyka.ru/otechnik/?Grigorij_Bogoslov/slovo=28 О богословии второе.] // Собрание творений: в 2т. Т.1. - Мн.: Харвест, М.: АСТ, 2000, с. 476-502.</ref>. Tanrı onun əsərində [[neoplatonizm|neoplatonizmin]] ''Vahidinə'' daha da yaxındır və yaradılışdan mütləq olaraq uca məkanlardadır. Onun sözü olan İsa, dünyaya cismani şəkildə gəlmişdir. Onun gəlişi bir qayaya bənzəyir. Bu qaya Tanrının hər şeyi dağıtmaq qüdrətində olan nurunun açıq parlanmasından dünyanı qoruyur. Yeni platoçular kimi, Nazianzlı Qreqorios da hesab edirdi ki, Tanrı ruhdur. İnsanda Onunla rabitə yaradan İlahi ruhun hissəcikləri vardır. Bu da insan ruhudur ki, onun vasitəsi ilə hər bir kəs Tanrıya doğru yönələ bilər.
Ancaq Tanrının dərk olunmamasından danışan Qreqor, eyni zamanda, [[axirət|axirətdə]] möminlərin Tanrını görmək qabiliyyətində olması haqqında fikir irəli sürmüşdür.
Tanrının transsendentliyindən danışan Qreqorios, Onu duymağın, Onunla görüşün mümkün olmasını da təsdiq edirdi. Çünki Tanrı şəxsiyyətdir, hər bir insan Onun varlığını duyur, lakin mahiyyətinə vara bilmir.
Daha sonra Qreqorios Ata-Oğul cütlüyünə [[Müqəddəs Ruh|Müqəddəs Ruhu]] da əlavə edərək, Tanrının bu üçlükdən ibarət olduğunu iddia etmişdi. Müqəddəs Ruh da onlarla vəhdət təşkil edir. Bu üçlüyün hər bir şəxsi ''hipostasis'' adlanır. Onlar vəhdət təşkil etsələr də, hərəsinin öz xüsusiyyətləri vardır. Yəni Ata, Oğulun Atasıdır; Oğul, Atanın Oğludur; Ruh isə Atadan çıxan Oğulun Ruhudur. Ruh məxluq deyil. Gələcəkdə Katolik Kilsə Müqəddəs Ruhun “''həm də oğuldan''” (''filioque'') çıxmasını iddia etmişdir. Bu məsələ [[Pravoslav|ortodokslarla]] (pravoslavlarla) [[Katolik|katoliklərin]] arasında böyük ixtilafa səbəb olmuşdur.
=== Xristologiyası<ref>[[Aydın Əlizadə]]. [http://alizadeh.narod.ru/kitablar/Xristianliq/icindekiler.html Xristianlıq: tarix və fəlsəfə.] Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, 2007, s. 78.</ref> ===
Qreqor [[Xristologiya|xristoloji]] problemlərə aid olan mübahisələrdə də iştirak etmişdir. Ondan qabaq İsanın [[Loqos]] olması və Tanrı ilə vəhdət təşkil etməsi; onun Oğul olması haqqında ehkamlar qəbul olunmuşdu. Lakin sonra, İsada eyni zamanda insani və İlahi təbiətin necə, və hansı nisbətdə yer tutması problemi ortalığa çıxdı. O zamanlar bir xristian ideoloqu ''Laodikiyalı Apolinarios'' İsanı insan bədəninə girmiş Tanrı kimi təsəvvür edirdi. Lakin ona qarşı çıxış edən Qreqor, onun insan olduğu haqqında fikir irəli sürmüşdür. Yəni İsa əvvəl bədəni olmayan Tanrının oğlu idi, lakin sonra o insan kimi dünyaya gəldi, insan oldu, lakin onda İlahi mahiyyət də var idi.
== İlahiyyat elminə təsiri ==
Onun fikirləri xələflərinə təsirini göstərmiş, onun əsərləri Maksim, İlya, Vasili, Nikita İrakli, Nikifor Kallist kimi məşhur ilahiyyatçılar tərəfindən təfsir edilmişdir. [[Akvinolu Foma]]nın fikrincə,
{{sitatın əvvəli}}"Qriqoridən başqa, istənilən müəllifin əsərində bidət tapmaq mümkündür"{{sitatın sonu}}.
Onun elmi irsi, daha çox, Ortodoks (Pravoslav) Kilsəsində məşhurdur.▼
== Mənbələr ==
▲Onun elmi irsi, daha çox, Pravoslav Kilsəsində məşhurdur.
1. * [http://days.pravoslavie.ru/Life/life304.htm Pravoslav təqvimi] {{ru}}▼
2. * [http://alizadeh.narod.ru/kitablar/Xristianliq/4.2.html Kappadokiyalı kilsə ataları] // Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru [[Aydın Əlizadə|Aydın Əlizadənin]] səhifələri.
==
▲* [http://days.pravoslavie.ru/Life/life304.htm Pravoslav təqvimi] {{ru}}
{{Link FA|es}}
|