İohann Xrisostom: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
(en) Not necessary, given by Wikidata |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Müqəddəs
Yohannes Xrisostomos (Ioannes Chrysostomos) (344-407) kilsə atalarının ən tanınmışlarından biri idi. O Suriyanın mərkəzi şəhəri olan Antioxiyada anadan olmuşdur və orada təhsil almışdır. Sonra o, bir müddət rahib həyatı yaşamışdır. Daha sonra isə o, Antioxiyada keşiş olmuşdur. 397-ci ildən sonra Yohannes ən yüksək xristian rütbəsinə nail olmuşdur. O Konstantinopolisin patriarxı olmuşdur. Lakin onun imperatorla ixtilafı yarandıqdan sonra o, 402 ildə bu vəzifədən azad olunmuşdu.▼
| ad = Yohannes Xrisostomos {{lang-el|Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος}}
| şəkil = Johnchrysostom.jpg
| miqyas = 200
| alt =
| izah =
| rütbə = [[Konstantinopol]] patriarhı
| doğum_tarixi = {{doğum tarixi|347||}}
| doğum_yeri = [[Antakya|Antiohiya]]
| ölüm_tarixi = {{vəfat tarixi|407||}}
| ölüm_yeri = [[Pont]]
| yad_edilir = [[Pravoslavlıq|Ortodoks kilsəsi]]<br> [[Katolik kilsəsi]] kilsəsi]]<br> Şərq kilsələri<br>[[Lüteranlıq|Lyuteran kilsəsi]]
[[Roma-Katolik kilsəsi]]
| xeyir dualanmış_tarix =
| xeyir dualanmış_yer =
| xeyir dualanmış_tərəfindən =
| kanonizasiyası_tarix =
| kanonizasiyası_yer =
| kanonizasiyası_tərəfindən =
| baş_məbədi =
| mərasim_günü = [[Pravoslavlıq|Ortodokslarda]] — 30 yanvar (12 fevral) və 13 (26) noyabr, [[Katolik Kilsəsi|katoliklərdə]] — 13 sentyabr
| rəmzləri =
| himayəsi =
| məsələlər =
| dekanonizasiyası_tarix =
| dekanonizasiyası_tərəfindən =
}}
'''Yohannes Xrisostomos''' (yun. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; təqr. [[347]] — [[407]]) — Konstantinopol arxiyepiskopu, ilahiyyatçısı, kilsə müqəddəsi. [[Pravoslavlıq|Ortodoks]] kilsəsində onun xatirəsini [[yulian təqvimi]] ilə hər ilin 13 noyabrında qeyd edirlər.
Yohannes Xrisostomos çoxlu kitab müəllifi olmuşdur. Onların böyük əksəriyyətini homiliyalar təşkil edirdi. Ümumiyyətlə isə o, Müqəddəs Kitabın yozulması(ekzegetika) ilə tanınmışdır. Onun fikrincə, dörd İncilin müxtəlif müəlliflər tərəfindən, birbirindən müstəqil olaraq, müxtəlif vaxt və məkanda yazılması, orada olan rəvayətlərin həqiqiliyinə dəlalət edir. Hətta onların arasında olan ziddiyyətlər də bu həqiqəti təsdiq edir. Çünki bu o deməkdir ki, İncilləri yazan müəlliflər bir-biri ilə ittifaqa girmədən eyni şeyləri yazmışdılar. Bu ziddiyyətləri, Yohannesin fikrincə, nəzərə çarpacaq qədər ciddi hesab etmək olmaz.▼
== Həyatı ==
Yohannes arianlara qarşı da çıxış et mişdi. Burada o kappadokiyalı müqəddəs ataları təkrarlayırdı. İsada eyni zamanda İlahi və insani mahiyyətin hansı şəkildə bir-biri ilə uyğunlaşması məsələsində Yohannes dəqiq bir fikir söyləməmişdir.▼
▲
== Əsərləri ==
Xristian təlimində ən mühüm problemlərdən biri "ilk günah" problemidir. Yohannesin fikrincə, bunun nəticəsində bəşəriyyət günahlara və ölümə düçar olmuşdur. İsanın gəlişi isə xilasedici olmuşdur. Ona iman edən xristianların günahları bağışlanmışdır və onlara gələcəkdə əbədi həyat vəd edilmişdir.▼
Yohannes
== Fəaliyyəti və təlimi ==
Yohannes Xrisostomos var-dövlətə qarşı çıxış edirdi, müxtəlif kilsələri və Kilsə xadimlərini şiddətli tənqid atəşinə tuturdu. Kilsələr insanın ruhunu zənginləşdirməlidir, binaların daxilini yox. Dünya malı insanlar arasında qeyri-bərabərliyə səbəb olur, deməli ədalətsizliyin əsasını təşkil edir. Yohannesin fikrincə, əgər hər şey Tanrıya məxsusdursa, onda xristianlar "bu mənimdir, bu isə sənin" sözlərini dilə gətirməməlidirlər.▼
▲Yohannes Xrisostomos çoxlu kitab müəllifi olmuşdur. Onların böyük əksəriyyətini [[Homiliya|homiliyalar]] (moizələr) təşkil edirdi. Ümumiyyətlə isə o, [[Bibliya|Müqəddəs Kitabın]] yozulması([[ekzegetika]]) ilə tanınmışdır. Onun fikrincə, dörd [[İncil|İncilin]]
▲Yohannes [[Arianlıq|arianlara]] qarşı da çıxış et mişdi. Burada o
Keşiş zümrəsini imperatorun hakimiyyətindən yüksək sayan İoann, dövlətin kilsə işlərinə müdaxilə etməsi cəhdlərinin əleyhinə çıxış edirdi. Dövlət isə günahın nəticəsidir. Dövlətin verdiyi cəzaların əksinə olaraq, Kilsə mərhəmət prinsipindən çıxış edir.▼
▲Xristian təlimində ən mühüm
▲Yohannes Xrisostomos var-dövlətə qarşı çıxış edirdi, müxtəlif kilsələri və Kilsə xadimlərini şiddətli tənqid atəşinə tuturdu. Kilsələr insanın ruhunu zənginləşdirməlidir, binaların daxilini yox. Dünya malı insanlar arasında qeyri-bərabərliyə səbəb olur, deməli ədalətsizliyin əsasını təşkil edir. Yohannesin fikrincə, əgər hər şey Tanrıya məxsusdursa, onda xristianlar "bu mənimdir, bu isə sənin" sözlərini dilə gətirməməlidirlər.
▲Keşiş zümrəsini imperatorun hakimiyyətindən yüksək sayan
▲Yohannes Xrizostom əsasən əxlaqi məsələlərə həsr olunan bir çox əsər müəllifi olmuşdur. Ən tanınmış əsərlərinin biri «Peri hierosynes» adlanan keşişlər haqqında kitabdır. Bundan başqa onun homiliyaları, məktubları, Bibliya kitablarına yazılmış şərhləri kilsə xadimləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.
== Mənbə ==
*
== Ədəbiyyat ==
*[[Aydın Əlizadə]]. [http://alizadeh.narod.ru/kitablar/Xristianliq/icindekiler.html Xristianlıq: tarix və fəlsəfə.] Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar, 2007, s. 82-83.
*[http://www.pravenc.ru/text/540881.html Иоанн Златоуст] // Православная энциклопедия. Том XXIV. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2010. — С. 159-205. — 752 с.
| |||