İsa Məsihin tarixiliyi: Redaktələr arasındakı fərq

'''"İsa Məsihin tarixiliyi"''' - Müqəddəs kitablarda rəvayət olunan İsanın tərixi və arxeoloji materialllar, eləcə də mənbəşünaslığa aid sənədlər əsasında tarixi şəxsiyyət olub-olmaması və ya onun tarixi prototipinin olub-olmaması məsələsini araşdıran problemdir.

 

İsa və ilkin xristianlar haqqında bəzi romalı tarixçilərin və yazarların əsərlərində qısa məlumatlar vardır. Bunlardan ən ilkin çağlara aid edilənlər '''''Cosef Flaviusun''''' (lat. ''Josephus Flavius'') (37-100), '''''Publius Cornelius Tasit''''' (lat. ''Publius Cornelius Tacitus'') (56-117) və bir sıra başqa yazarların sitatlarıdır.

 

[[Şəkil:Yosef.jpg|right]]

Cosef Flaviusun yəhudi tarixinə həsr olunmuş [http://sacred-texts.com/jud/josephus/index.htm#aoj "Antiquitates Judaicae"] (''Yəhudi qədimlikləri'') adlı kitabında belə sözlər vardır:

Lakin burada da müəmmalı məqamlar vardır. Birincisi odur ki, əgər Flavius əslində İsanı burada xatırlamışdırsa, onsa yuxarıda göstərilən saxtakarlıq nəyə lazım idi? İkincisi, bu sitatı da ilkin xristian yazarları heç yerdə xatırlamamışdırlar. Üçüncüsü, İsanın qiyyamçıların başçısı olması İncillərə ziddir.

 

[[Şəkil:Tasit.jpg|right]]

Tasitə gəldikdə demək olar ki o, təxminən [[116]]-cı ildə özünün [http://classics.mit.edu/Tacitus/annals.html “Annales”] adlı tarixi əsərinin yazılmasını başa çatdırmışdır.Bu kitabın bizim zamanımıza çatan nüsxəsinin XV-ci bölümündə imperator [[Neron|Neronun]] (lat. ''Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus'') (37-68) zamanında Romada baş verən böyük yanğın haqqında xatırlanır. Bu yanğını bəlkə də Neron törətmişdir, ancaq özünə qarşı yönələn şaiyələrin qarşısını almaq üçün o