I Bəyazid: Redaktələr arasındakı fərq

İldırım Bəyazidin 1395-ci ildə İstanbulu ikinci dəfə mühasirəyə alarkən yeni bir Səlib ordusu haqqında xəbəri oldu. Osmanlı kəşfiyyatı yaxşı çalışmışdı. Əsasən [[İstanbul]] boğazından keçən və [[Səlib donanması]]na iştirak edəcək olan gəmilər görülməkdə idi. Bundan başqa Bizans imperatoru II Manuel Palioloqun Macar kralına göndərdiyi İldırımın Səlib ordusundan xəbərdar olduğuna dair məktub da Osmanlıların əlinə keçmişdi. [[Səlib ordusu]] Buddaya çatdığı zaman İldırım İstanbul mühasirəsini çoxdan buraxmışdı. Qazi Evrenos bəy komandanlığındakı axınçılar dərhal irəliləmiş və Osmanlı ordusunun marşrutu üçün kəşfiyyat aparmağa başlamışdılar. Bəyazid İstanbulun mühasirəsi üçün az sayda birlikləri geridə buraxdı və mühasirə mancanaqların yandırdı. Buna görə Bizanslılar donanmalarını TunayaDunaya göndərə bildi. İldırım Bəyazid Rumeli əyaləti ordularının düşmənə hücum etməməsini və Osmanlı ordusunun ƏdirnƏƏdirnə və Filibe arasında toplanması əmrini vermişdi. Təcrübəli Sədrəzəm Qara Timurtaş Paşa tərəfindən təşkil edilən Rumeli və Anadolu əyalət orduları böyük bir sürətlə burada toplanmağa başladılar və Meriç sahilinə dərhal çatdılar. Vassal dövlətlərdən də əhəmiyyətli dərəcədə kömək təmin oldu. Xüsusilə Serblər [[Stefan Lazareviç]] əmrində Filibeyə gəldi və əsas Osmanlı ordusu ilə Sıpka keçidinin cənubunda birləşdi. Əsas Osmanlı ordusu isə toplanma mövqeyindən avqust sonunda sürətlə yola çıxıb 20 sentyabrda Sıpka keçidin keçib 21-22 sentyabrda Tırnovaya çatdı. Burada ilk dəfə bir Səlib kəşfiyyat birliyi ilə qarşılaşdılar. Səlib ordusu TunaDunay boyunca irəlləyərək Vidin və Rahovanı işğal etdikdən sonra 12 sentyabr 1396-cı ildə Niqbolu qalasının qarşısına gəldilər. Səlib ordusunda yalnız fransızlar deyil İngiltərə,Şotlandiya,Polşa,Avstriya,İtaliya,İsveçrə və cənub-şərqi Avropa dövlətlərindən gələ qüvvələr Zigizmundun komandanlığında birləşmişdilər. Niqbolu qalasını mühasirəyə alan SəlinSəlib ordusuna qarşı qala rəhbəri Doğan bəy şiddətli müqavimət göstərirdi. Osmanlı kəşfiyyat birlikləri isə Niqboluya yetişib Səlib ordularının qala qarşısında düşərgə saldıqlarını gördülər. 24 sentyabrda İldırım Bəyazid və əsas Osmanlı ordusu Niqbolunun bir neçə kilometr cənubuna gəldi və İldırımın iqamətgahı burada bir təpə üzərinə quruldu. İldırım Bəyazid Ədirnədən TunaDunay çayı sahilində olan Niqbolu Qalasına 24 saat kimi qısa bir müddətdə ordusuyla birlikdə çatdı. Adına yaraşar bir sürətlə gələn Sultan İldırım Bəyazid, Divanı yığaraq vəziyyət qiymətləndirməsi etdi. 25 sentyabr 1396 günü özündən həddindən artıq əmin Səlib birlikləri Osmanlı süvarilərinin amansız axını qarşısında təxribata uğramışdılar. Döyüşün əvvəllərində təpədən dırnağa zirehli geyimdə olan cəngavərlər Osmanlıların qabaqcıl birliklərinə itkilər verilməkdə idi. Lakin onları qovmaq üçün irəlilədikcə Türk əsgərlərinin daha əvvəldən yerlərə basdırdıqları payaların olduğu bölgəyə gəlmişlər və atlarla irəliləmənin mümkün olmadığını görüncə atlarından enmişlər. Hətta ehtiyat qüvvələrinidə döyüş meydanına salan Macar kralı heç bir irəliləyiş əldə edə bilmədi. Sonunda dəqiq qələbənin əldə etməyin vaxtının gəldiyini görən İldırım Bəyazid öz ehtiyat qüvvələrini hücuma keçirdərək Səlib ordusunu panikaya saldı. Zigizmund əmrindəki bəzi adamların köməkliyi ilə özün balıqçı qayığına güclə çatdırdı. Niqboluda Səlib ordusula gələn vəliəhd və əsilzadələrin bir qismi öldürülmüş digərləri əsir alınmışdı. Müharibə sonunda döyüş meydanın gəzən İldırım Bəyazid öz sərhəd mühafizəçilərinin və təslim olan əsgərlərin insafsızca öldürüldüyün görmüşdü. Öz əsirlərinə qarşı edilən bu zalımlıqdan və Səlib ordusunun keçdiyi yerdə müsəlmanların və hətta provoslavların qətlin öyrənən İldırım Bəyazid çox hirsləndi. Buna qarşılıq olaraq düşməndən ələ keçirilən əsirlərin bir qismin Osmanlı tarixində ilk dəfə olaraq öldürtdü. Zadəganlar bir kənara ayrıldıqdan sonra yerə bir paya çaxıldı və boyu bu payadan uzun olan bütün digər əsirlər edam edildi. Niqbolu döyüşü Osmanlının ilk zamanlarında əsirlərin öldürüldüyü tək döyüşdür. Ancaq uşaq yaşdakı Səlib əsgərlərinin canı bağışlandı və onlar da müsəlman olaraq yetişdirməkdə üzrə Türk ailələrinə göndərildi. Niqbolu zəfərindən sonra Osmanlı axınçıları Macarıstan içlərinə qədər girərək çoxlu qənimətlə geri döndülər.

Belə bir təhlükəli vəziyyətin yarandığın görən Osmanlı paşaları İldırım Bəyazidə geri çəkilməyi teklif etsələrdə Bəyazid bu təklifi qəbul etmədi. Döyüşdə məğlub olduğun görən İldırım Bəyazid Baş vəzir Əli Paşa ilə Murad Paşa, Yeniçəri ağası Həsən ağa və Kərəsi zabiti İnə bəyə böyük şəhazdə Süleyman Çələbini döyüş meydanından qaçırmağı əmr etdi. Beləliklə əgər Sultanın başına bir şey gəlsə idi şəhzadələrdən biri qurtulmuş olacaqdı və dövləti yenidən bərpa edəcəkdi. Bu vaxt ehtiyat qüvvələrinin başında olan Çələbi Mehmetdə əmrində olan adamlarla sancaq mərkəzi olan Amasiyaya getmişdi. Bundan başqa Osmanlı ordusunda olan Serb despotu ilə qardaşının omandanlığı altında olan qüvvələrdə qaçmışdı. Bunlara baxmayaraq İldırım Bəyazid yerndə dayanmışdı və Minnət bəyin qaçmaq təklifin rədd edərək şərəfi ilə ölməyi üstün tuturdu. Lakin dayandığı yerin münasib olmadığın fikirləşərək bir qədər geridəki Çataltəpəyə geri çəkildi. Əmrində isə 2,000 və ya 3,000 piyada ilə süvari dəstəsi qalmışdı. Bu qüvvələrə 70,000 Teymur ordusu mərkəzdən hücum eləyirdi. Çataltəpə bir neçə qat Teymur qüvvəsi ilə əhatə olunmuşdu. Bəyazid əlində balta ilə ona hücum edənləri yerə sərirdi. O, bu vəziyyətdən qurtulmaq və Teymurun qat-qat olan səflərin yarmaq üçün havanın qaralmağın gözləyirdi. Bir ara az bir qüvvətlə ilk mühasirə xəttin yarıb keçməyi bacardı. Lakin saysız dairə ilə əhatələnmiş olduğundan hər xətti çətinliklə keçirdi. Bəyazidin qaçdığı xəbəri gələndə onu təqib etmək üçün böyük bir dəstə göndərildi. Bəyazid son müdafiə xəttin yardıqdan sonra atı yerə yıxıldı. Yeni ata minməyə vaxt tapmamış tutuldu. Beləliklə Ankara döyüşündə Osmanlılar şərəflə məğlub oldular. Beləliklə Osmanlı tarixi üünüçün [[Fetrət dövrü]] başladı. [[Ankara döyüşü]]ndə məğlub olmağın Osmanlılar üçün bir neçə mənfi nəticəsi oldu: