Assuriya: Redaktələr arasındakı fərq

== Assuriyada mədəniyyət ==

Assurlular gil lövhələri üzərində yazılmış yazılı ədəbiyyat nümunələrini yaratmışdırlar.

Onların da hərflərı mixi yazıları idi. Ancaq [[Akkad|akkadlılardan]] və [[Şumer|şumerlərdən]] fərqli olaraq, onların yazıları, çağdaş yazılar kimi, horizontal sıra ilə yazılmışdır. Bundan başqa, bəzi hallarda, onlar daş, taxta və [[Misir|Misirdən]] gəlmiş [[papirus|papiruslar]] üzərində yazırdılar. Ola bilər ki, Assuriyada məktəblər və hətta universitetlər olmuşdur. Hər halda arxeoloji qazıntılar zamanı bunlara bənzər binalar və buna işarə edən bəzi yazılar tapılmışdır.

 

''Şadupum'' adlı qədim şəhərin xarabalıqlarında isə, arxeoloqlar gil lövhələri üzərində yazılmış riyazi və həndəsi mətnlər tapmışdırlar. Onlardan birində yunan alimi [[Evklid|Evklidin]] adı ilə bağlı olan düzbucaqlı üçbucaqların bənzərliyi teoreması isbat olunmuşdu<ref>"За рубежом". 1973г., № 28, ноябрь.</ref>. Deməli bunu assurlular yunanlardan 17 əsr öncə bilmişdilər. [[Nineviya|Ninova]] şəhərində çar [[Aşşurbanipal|Assurbanipalın]] kitabxanasında minlərlə yazılı gil lövhələri tapılmışdır. Onların məzmunu əsasən dini və qismən elmi (riyazi və astronomik) xarakterlidir. Bəzi lövhələr Assurbanapalın, Esarhaddonun, Sanherivin və başqa Assur çarlarının qələbələri və hərbi yürüşləri, onların quruculuq işləri haqqında məlumatlar verir.

Bu kitabxanada həmdə çarın və onun sərkərdələrinin çoxlu sayda ordunun vəziyyəti haqqında bəhs edən yazışmaları (məktubları), diğər dövlət sənədləri, xəritələr, müqavilələr də tapılmışdır. Assurluların təsviri incəsənəti əsasən hərbi və dini mövzulara həsr edilmişdir. Çar saraylarında onların qələbələrini, ova çıxmalarını, dini mərasimləri, saray həyatını əks etdirən barelyeflər, daş divarların üzərində həkk olunmuş təsvirləri tapılmışdır. Bu mövzular Assuriyada inkişaf etmiş heykəltəraşlıq sənətində də təkrar olunmuşdur. Çar saraylarının önündə insan başlı qanadlı öküz heykəlləri qurulmuşdur. Bu mifik heyvanlar çarın mistik qoruyucuları kimi təsəvvür edilirdi.