Samanilər: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 3:
Samanilər dövləti - (875–999) Mərkəzi Asiyada mövcud olmuş dövlət.
=== Samanilər. Dövlətin yaranması ===
Mərkəzi Asiyada ərəb xilafətinin hakimiyyətinə qarşı xalqların azadlıq mübarizəsi onu zəiflədirdi. Xilafətin ayrı-ayrı yerlərində müstəqil feodal dövlətlər yaranırdı. Bu dövlətlərdən biri də IX ərin sonlarına yaxın Mərkəzi Asiyada yaranmış Samanilər dövləti idi. Paytaxtı Buxara şəhəri olan Samanilər dövlətinin əsasını iri feodal sülaləsi olan Samanilər qoymuşdur. Bu sülalənin banisi iri torpaq sahibi olan Saman Xudat idi. O, İslam dinini qəbul etmişdi. 806-810
Samanilər dövlətinin tərkibinə daxil olan ərazilərin çox böyük hissəsini tarixi türk torpaqları təşkil edirdi. Ölkə əhalisinin əksəriyyəti türklərdən ibarət idi. Samanilər dövlətinin idarə edilməsində türk şahzadələri və sərkərdələri üstünlük təşkil edirdilər.
=== Təsərrüfat. Feodal münasibətləri ===
Samanilər dövlətində ölkənin kənd təsərrüfatı əhəmiyyətli yüksəliş Kənd təsərrüfatının məhsuldarlığı artmış, düyü və pambıq kimi bitkilər geniş yayılmış, ipəkçilik inkişf etmişdi. Burada bir çox üzüm növləri yetişdirilirdğ
Samanilər dövləti qisa tarixi dövr ərzində mövcud olsa da, bu dövlət Orta Asiyada əkinçiliyin və ticarətin inkişafi ilə səciyyələnir. Orta Asiyanin boyuk dahiləri, etnik mənsubiyyətcə turk olan Əl Fərabi və İbn Sina Samanilərin hakimiyyəti vaxtinda yetişmişdilər. Samanilər İslam dininin Orta Asiyada möhkəmlənməsində də böyuk rol oynadılar. Samani hakimləri çoxlu məscid, mədrəsə və mavzoleylər tikdirmişdilər. 922-ci ildə Samanilər üzərinə hücum edən Qaraxanilər tezliklə Buxaranı tuturlar. 966-cı ildə bağlanan müqaviləyə görə Zərəfşan çayından şimalda yeləşən ərazilər Qaraxanilərin tabeliyinə keçir. 999-cu ildə Qaraxani və Qəznəvi birləşmiş qüvvələri Samanilər dövlətinin varlığına son qoydular.
| |||