Mübahisəli şəhər (roman): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Feminov (müzakirə | töhfələr)
Feminov (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''"Mübahisəli şəhər"''' –Avropa müqavimət hərəkatı haqqında yazıçı [[Süleyman VəliyevinVəliyev]]in romanıdır. Roman Kerçdə[[Kerç]]də əsir düşən 416-cı Azərbaycan diviziyası əsgərlərinin Müqavimət Hərəkatında iştirakını təsvir edir.
 
== Romanın yazılma tarixi ==
 
"Mübahisəli şəhər" 1946–1947[[1946]]–[[1947]]-ci illərdə, stalinizm vaxtlarda qələmə alınıb. Lakin [[1948]]-ci ildə ölkədə başlanan düşmən axtarışları keçmiş hərbi əsirlərin işlərinə yenidən baxılma kampaniyası ilə nəticələnir və [[1949]]-cu ilin yayında Süleyman Vəliyev Sibirin [[Lena çayı]] sahillərindəki qızıl mədənlərinin paytaxtı olan Bodaybo şəhərinə sürgün edilir. Beləliklə, romanın çapı dayandırılır. [[1957]]-ci ildə, artıq Bakıya[[Bakı]]ya qayıdandan sonra, yazıçının "Mübahisəli şəhər" romanı yazıldıqdan 10 il sonra "Azərbaycan" jurnalında çap olundu. Lakin o zaman [[Yuqoslaviya]]-Sovet[[SSRİ]] əlaqələrində soyuqluq yarandığı üçün romanın kitab şəklində çapına icazə verilmədi. Nəticədə, [[1962]]-ci ildə<ref>[http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke9/ke9-1831.htm ВЕЛИ́ЕВ, Сулейман Вели оглы]</ref> roman Moskvada[[Moskva]]da rus dilində nəşr olundu. Yalnız bundan sonra bu əsər Bakıda[[Bakı]]da da kitab şəklində Azərbaycan dilində çap edilir.
 
== Romanın süjeti ==
Romanın azərbaycanlı qəhrəmanı Aslan bombardman zamanı düşərgədən qaçır. Faşistlərdən uzaqlaşan kimi, o [[Triyest]] yaxınlığındakı dağlarda məskən salmış partizanlara qoşulmaq qərarına gəlir. Şəhərdə slovenlər və italyanlardan ibarət olan güclü partizan hərəkatının mövcud olduğunu əsirlər də bilirdilər. Ümumiyyətlə, [[Triyest]] tarixən mənsubiyyət cəhətdən mübahisəli olub: gah italyan, gah da sloven şəhəri sayılıb. Romanda isə bu mübahisə partizanlar və faşistlərin arasında gedir. [[Triyest]] ətrafındakı bütün qəsəbə və kəndlərin əhalisi partizanları dəstəkləyir.
Romanda yazıçı partizan təşkilatlarının quruluşunu və iş prinsiplərini dəqiq və ətraflı təsvir etmişdir. Bu dəstələrdə adi hərbi intizamdan başqa, sərt daxili qaydalar var. Hər bir partizan, ilk növbədə, məxfi rejimdə mübarizə aparan yoldaşlarını qorumağa borcludur. Silah yoldaşları üçün risk yaradan addımlar partizanlar arasında çox sərt, adətən, ölümlə cəzalandırılır. Partizan dəstələrində təşkilatın məxfiliyini qorumaq hərbi intizamın əsas şərtidir. Göstərilən partizan hərəkatı çoxmillətlidir. Yazıçı italyan, qaraçı, slovak, yəhudi, Krım tatarı və başqa soylardan olan partizanları eyni rəğbətlə təsvir edir. Onları birləşdirən ümumi cəhət zülmə baş əymək istəməmələri, öz azadlıqlarını qorumaq əzmləridir. Onlar bütün vəzifələrdə mübarizəyə hazırdırlar.