18:03, 9 dekabr 2014 tarixindəki versiya redaktə Enver62 (müzakirə \| töhfələr) 44.494 redaktə kRedaktənin izahı yoxdur ← Əvvəlki redaktə		18:05, 9 dekabr 2014 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Enver62 (müzakirə \| töhfələr) 44.494 redaktə kRedaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 9: Mərdavic Samanilərlə uğraşırkən Kərəcə vali tayin əttiği Əbül-Hasan Ali b. Büvəyh halifəyə bağlı Fars bölgəsinə hakim olarak Şiraza yərləşip müstakil harəkət ətməyə başladı (322/934). Bunun üzərinə Mərdavic Rəydən İsfahana gəldi və Huzistanı ələ gəçirmək için buraya bir ordu göndərdi. Mərdavicin amacı Ali b. Büvəyhin [[İraq]]a gəçip halifəylə buluşmasını əngəlləmək və onu Huzistandaki askərləriylə kəndi kuvvətləri arasında sıkıştırarak ətkisiz halə gətirməkti. Ramhürmüzə girən Mərdavicin kuvvətləri Abbasi kumandanı Yakūtu yənip bölgənin mərkəzi Əhvazı ələ gəçirdi (Şəvval 322 / sentyabr-oktyabr 934). Fəqət Əli b. Büvəyh, Mərdavicin Ahvazı ələ gəçirdiğini duyunca təhlikəyi anladı və onun adına hutbə okutup kəndisini mətbu tanıdı; yıllık vərgi ödəməyi kabul əttiği gibi ayrıca təminat olarak kardəşi Əbu Ali əl-Hasanı da İsfahana rəhin göndərdi. Mərdavic Rəbiüləvvəl 323tə (Şubat 935) İsfahanda, əski İran bayramlarından Səzakın kutlanması sırasında hizmətində bulunan bir grup Türk askəri tarafından öldürüldü. Suikastın düzənlənməsində onun, ordusunda sayıları 4000i gəçən Türklərə karşı son dərəcə kötü davranmasının, birçoklarını öldürtüp (<ref>Əbu Bəkir əs-Suli, s. 20, 62</ref>; <ref>Məsudi, IV, 382</ref>; <ref>İbn Miskəvəyh, I, 313</ref>; ~~Gərdizi~~<ref>Qardizi, s. 22-23</ref>) kəndilərini Deyləmli və Gilli askərləri korumak için savaşlarda ön saflara yərləştirməsinin ətkili olduğu ~~rivayət~~rəvayət ~~ədilməktədir~~edilməkdədir (<ref>Əbu Bəkir əs-Suli, s. 62</ref>). ~~Suikastta~~Sui-qəsddə ~~yər~~yer alanlar arasında sonraki yıllarda ~~Bağdatta~~Bağdadda əmirül-üməra olan Tüzün və [[Bəckəm]]in də bulunduğu bəlirtilməktədir (<ref>a.g.ə., s. 20, 62</ref>; <ref>Məsudi, IV, 383</ref>; <ref>İbn Miskəvəyh, I, 315</ref>; <ref>Qardizi, s. 23</ref>; <ref>Muhamməd b. Abdülməlik əl-Həmədani, XI, 297</ref>; <ref>İbn Əsir, VIII, 301</ref>). Mərdavicin katlinin hilafət sarayında planlandığına dair söylənənlər isə İbn Miskəvəyhin də bəlirttiği gibi böyük bir ihtimallə uydurmadır (<ref>Təcaribül-üməm, I, 310</ref>). Başarılı bir kumandan və fırsatları dəğərləndirməsini bilən bir lidər olan Mərdavic özəlliklə Dəyləmli askərlər üzərində ciddi bir otoritə kurmuş və onları kəndisinə bağlamayı başararak (a.g.ə., I, 316) Dəyləmdəki hakimiyətini Günəy İrana kadar gənişlətmiştir. Bir ara Rəydə ikən Dai Əbu Hatim ər-Razinin təsiriylə İsmaililiği bənimsəmişsə də daha sonra bundan vazgəçmiş və İsmaililəri şiddətlə tənkit ətmiştir (Günər, s. 187; Stərn, BSOAS, XXIII [1960], s. 65-66). Mərdavicin Abbasi karşıtlığının arkasında Zəydi-Şia kültürünün ətkisindən çok Dəyləmlilərin IV. (X.) yüzyıla kadar İslama girməmələri səbəbiylə əski İrana və onun ihtişamına dair bilinçlərinin canlı kalmasının rol oynadığını söyləmək gərəkir. Bununla bərabər Mərdavic iktidarını kurarkən gərçəkçi bir politika uygulayarak Abbasi hilafətini tanımış və sikkələrində halifələrin isminə yər vərmiştir. Çağdaşları tarafından son dərəcə gaddar bir kişi olarak nitələndirilən Mərdavicin Cibal vilayətlərinin zaptı sırasında binlərcə insanı öldürttüğü söylənməktədir (Məsudi, IV, 379, 380, 381; İbn Miskəvəyh, I, 379). Gərək çağdaşı olan gərək daha sonra gələn tarihçilər, onun Abbasi hilafətini yıkıp əski İran Dəvlətini canlandırmak için planlar yaptığını yazmaktadır. Fakat ani ölümü hayallərinin də sonu olmuştur. Onun ölümü, Bağdat Abbasi sarayında inşad ədilən bir şiirdə Məcusilik atəşinin sönməsi şəklində dəğərləndirilmiştir (Əbu Bəkir əs-Suli, s. 22).

Mərdavic ibn Ziyar: Redaktələr arasındakı fərq