Məhəmmədəli xan (Kokand xanı): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Digər məna|Məhəmmədəli xan}}
 
'''Məhəmmədəli xan''' (1808-1842) —[[1822]] -[[1842]]-ci illərdə [[Kokand xanlığı]]nı idarə etmiş hakim.
 
== Həyatı ==
 
Atası Ömər xan [[1822]]-ci ildə xəstələnib öldüyü zaman, taxtına o zamanlar 15 yaşlarında olan Məhəmmədəli xan (Madali) oturmuşdur. Atası kimi adil və dindar bir hökmdar olan Məhəmmədəli xana, Kokand xalqı muadil vəya Məhəmmədəlinin qısaltması olarak “Madali” deyə xitab etmişdir. Məhəmmədəli xan, atasının bıraxdığı qanun-qaidə üzərində ayaqda qalmış, Kokandlılar asudə bir dövr və könül xoşnutluğu içində olmuşdular.<ref>Ziyaev Hamid, Türkistanda Rus Hakimiyətinə Qarşı Mücadələ (XVIII.-XX. Asır Başları), Çəv: Ayxan Çəlikbay, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2007. səh.25</ref> Dövlət iqtisadiyyatının inkişaf etdiyi, xəzinənin zənginləştiyi, Kokandda böyük bir mədrəsənin tikildiyi, [[Fərqanə vadisi]]ndə sulama sistəmi gəliştirilərək “Xan Arik” dənilən büyük kanalların açıldığı bu dönəmdə, Məhəmmədəli xanın ilk icraatı kardəşi Mahmut Xanı və akrabalarını sürgünə göndərmək olmuştur.<ref>Bartold W., “Kokand”, İslam Ansiklopədisi, C.5/I, Milli Əğitim Basıməvi, İstanbul 1977. səh.553</ref> Kokand taxtı üzərindəki hakimiyətini sağlamlaştıran Madali, Kokand daxilindəki Qırğız, Qıpçaq və digər köçərilər arasında ekonomik və siyasi istiqrarı sağlamış, onları oturaq həyata keçirəbilmək için yeni yərləşim alanları və xəstəxanalar qurmuşdur. <ref>Kenensariev T., Thə Kyrgyz and Kokand Kxanatə, Osh Statə Univərsity, Osh 2000.</ref>