Polad: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Dexbot (müzakirə | töhfələr)
k Removing Link GA template (handled by wikidata)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
'''Polad''' — tərkibində karbonun miqdarı 2,06%-dən az olan [[dəmir]]dən ibarət bütün metallik legirlərə deyilir.
 
İnsanlar poladla çox qədim təcrtübəyətəcrübəyə malikdirlər. Yüksək keyfiyyətə malik polad [[texnika]]nın tərkib hissəsinə çevrilmişdir. [[Karbon]] və dəmir uzun müddət ağır [[sənaye]]nin sütununu təşkil edirdi və siyasətdə böyük rol oynayırdı. Hal-hazırda [[maşın]], [[nəqliyyat]] və bir çox başqa texniki hissələrin hazırlanmaısnıhazırlanmasını poladsız təsvvür etmək mümkün deyil.
 
Poladlar iki hissəyə bölünürlər: [[alət]] və konstrukisya poladları.
Kimyəvi tərkibinə görə də poladlar təsnifatlaşdırlıb: karbonlu və legilri poladlar. Karbonun və legirləyici elementin səviyyəsindən asılı olaraq polalarpoladlar bölünürlər:
 
* Aşağı karbonlu
Sətir 16:
* Yüksək legilri
 
Strukturalarında da fərq qoyulmaqdadır. Poladda austenit, ferrit, martensit, beytinit və perlit kimi struktur təşkilediciləri mövcuddur. Əgər strukturada 2 və daha çox faza vardırsa, onda belə poladlar çoxfazalı adlanırlar.
 
Poladların 2000-dən çox növü vardır.
 
== Xassələri ==
Poladın xassələri onun tərkibində olan karbonun miqdarı və legirli elementlərdən asılıdır. [[Termiki emal]]ın köməyi ilə poadın xassələri dıyişilərəkdəyişilərək lazım olan tətbiq sahəsinə uyğunlaşdırlıruyğunlaşdırılır. Polad lazım olduqda yumşaq, lazım gəldikdə isə yüksək möhkəmlik numayiş etdirmə qabiliyyətinə malikdir. Yumşaq poladların mexaniki emalı nisbətən asandır. Buna misal olaraq konserv bankalarında istifadə olunan polad lövhələri göstərmək oarolar. Bunun əksi olaraq çıçaqlarda istifadə olunan martensit poladı yüksək [[bərklik|bərkliyə]] malikdir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bərk poladlar kövrək olurlar. Müasir tədqiqatlar bərk və yaxşı emal olunabilən poladların axtarılması ilə məşğuldur.
 
Poladda əsas element kimi karbon sayılır. O birləşdirici rolunu oynayır (Sementit, Fe3C). Karbonun poladın xassələrinə və faza çevrilmələrinə böyük təsiri vardır. Karbonun miqdraı artdıqca polad [[möhkəmlik|möhkəm]] və kövrək olur. Poladın fazaları [[dəmir-karbon hal diaqramı]]nda verilir.