|
[[Şəkil:Map-TurkicLanguages.png|right|490px|thumb|Türk dillərdə rəsmi statusu göy rəngli ölkələrdə və muxtarlıqlarda var
[[Şəkil:TurkicLanguages.png|495px]]Türk dilləri danışanların saya görə]]
'''Türk dilləri''' — dünyada böyük sayda əhalinin danışdığı dillər qrupu.
Türk dilləri ailəsi 41 dil, ləhcə və ya şivədən ibarətdir. [[Azərbaycan]], [[Türkiyə]], [[Qazaxıstan]], [[Qırğızıstan]], [[Türkmənistan]], [[Özbəkistan]], [[Başqırdıstan]], [[Tatarıstan]], [[Tuva]], [[Çuvaş]], [[Yakutiya]], [[Dağlıq Altay]] və [[Xakas]] yerli əhalisinin, eləcə də [[İran]], [[İraq]], [[Əfqanıstan]], [[Çin]], [[Bolqarıstan]], [[Rumıniya]], keçmiş [[Yuqoslaviya]] və [[Albaniya]]nın bir sıra xalqlarının genoloji (mənşəcə) və tipolji cəhətdən qohum dilləri. Keçmiş [[SSRİ]]-də türkdilli xalqlar slavyan xalqlarından sonra II yeri tuturdu və SSRİ-də bu dil ailəsinə mənsub 23 dil olmuşdur. Türk dilləri qismən [[Dağıstan]]da ([[Qumuqlar]], [[Noqaylar]]), [[Kabarda-Balkar]], [[Qaraçay-Çərkəz]] ([[Balkarlar]], [[Qaraçaylılar]], [[Noqaylar]]), [[Stavropol]]da (Noqaylar, [[Truxmenlər]]), [[Moldoviya]]da ([[Qaqauzlar]]), [[Litva]]da ([[Litva kəraimləri|Kəraimlər]], [[Tatarlar]]), [[Krım]] ([[Krım tatarları]]) və s. yerlərdə də yayılmışdır. Türk dillərinin hansı dillər ailəsinə daxil olması indiyədək müəyyənləşdirilməmişdir. Alimlərin bir qismi onları [[Ural-Altay dilləri|Ural-Altay]], digər qismi isə [[Altay dilləri]]nə daxil edirlər. Türk dilləri qrupunu müstəqil dil ailəsi hesab edənlər də var.
Hazırda bu dil ailəsi 180 milyon insanın doğma dilidir.
Türk dillərinin tarixi inkişafı aşağıdakı mərhələlərə bölünür:
* Altay və Hun dövrləri (eramızın V əsrinədək)
* Qədim Türk dövrü (V-X əsrin əvvəli)
* Orta Türk dövrü (X-XV əsrlər)
|
