Antisemitizm: Redaktələr arasındakı fərq

'''Antisemitizm''' (''Yəhudi əleyhdarlığı, Yəhudi düşmənçiliyi'') — [[İudaizm]] dininə, [[yəhudi]] mədəniyyətinə və ya millətinə qarşı düşmənçilik.

 

Antisemitizmin qədim yəhudilərin yaşadıqları bütpərəst cəmiyyətlərlə ziddiyyətə düşmələri nəticəsində meydana çıxdığını demək olar. Yəhudilərin bütpərəstliyə qarşı çıxmaları onların yaşadıqları ölkələrə sevgi hissi duymamaları şəklində qəbul edilirdi. Yəni, başlanğıcda antisemitizmin təməlini dini fikir ayrılıqları qoymuşdur.

 

[[XIX əsr]]də [[milliyyətçilik]] axınının [[Avropa]]nı təsiri altına alması nəticəsində antisemitizmin dayağı dini xüsusiyyətlərdən irqi üstünlüyə keçərək xalq kütlələrindən böyük dəstək aldı. Antisemitizm bəzi dövlətlərin dövlət siyasəti səviyyəsinə qalxdı, məsələn, Orta əsrlərdə Rusiyada çar hakimiyyəti boyunca dövlət siyasətinin bir parçası olmuşdur. Yəhudilərin xüsusilə [[Almaniya]] və [[Avstriya]] kimi ölkələrdə çox yaxşı şəraitdə yaşamaları onları milliyyətçilik ideyalarının əsas hədəfinə çevirdi. Yəhudilər tarixlərində ən rahat həyat mühitlərini islam idarəetmə üsulu olan ölkələrdə tapmışlar.

 

Antisemitizmin ən şiddətli şəkillərindən biri [[1933]]-cü ildən sonra [[Adolf Hitler|Hitler]] və Nasist partiyası tərəfindən ortaya atıldı - Almaniyada və [[İkinci dünya müharibəsi]]ndə alman orduları tərəfindən işğal edilən ölkələrdə tətbiq olundu. Yəhudilərə qarşı görülən tədbirlər onların toplama düşərgələrində sistemli bir şəkildə məhv edilmələrinə əsaslanırdı. Ən böyük qırğın [[Polşa]]da edildi. İkinci dünya müharibəsi ərzində almanlar tərəfindən 6 milyona yaxın yəhudi öldürülmüşdür ki, onların da milyon yarımı uşaqlardır. Bu hadisə [[Xolokost]] ({{lang-en|holocaust}}, [[qədim yunan dili|qəd.yun.]] ''ὁλοκαύστος'' — "hər şeyin yandırılması") adı ilə tanınır.