Vikipediya

Səlahəddin Xəlil: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
44.494 redaktə
kRedaktənin izahı yoxdur
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
44.494 redaktə
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
== Həyatı ==
 
Xəlil ibn Kalavun [[1262]]-ci ildə doğulmuşdu. Məmlük sultanı əl-Məlikül-Mənsur Seyfəddin Kalavunun oğludur. Böyük qardaşı əl-Məliküs-Salih Əlaəddin Əlinin ölümü üzərinə (1288) vəliəhd oldu. Əslında Sultan Kalavun [[əxlaq]] və davranışlarından xoşnud olmadığı üçün Xəlili vəliahd təyin etmək istəmirdi. Qazı Fəthuddin İbn Əbdüzzəhir, Xəlilin vəliahd təyiniylə ilgili bəlgəyibəlgəni imza ətməsietməsi içinüçün kəndisinəona arzəttiğiarz etdiyi zaman onu müslümanlarınmüsəlmanların idarəsini üstlənəcək vasıftavasıfdə görmədiğinigörmədiyini söyləyərək imzalamamıştıimzalamamışdı. Niyəti küçükkiçik oğlu Məhəmmədi vəliahtvəliahd tayintəyin ətməktietməkdi. BaştaBaşda naib-i saltanat [[Hüsaməddin Torumtay]] olmakolmaq üzərə əmirlər də Xəlili səvmiyorsevmir və ağabəyiböyük qardaşı AlaəddiniƏlaəddini onun zəhirlədiğinizəhərlədiyini iddia ədiyorlardıedirdilar. AncakAncaq Kalavun bu işi Xəlildən daha yaxşı yapacak başqa bir oğlu olmadığından onun vəliahd olmasına razı olmuş, Trablusşam səfərinə çıkarkənçıxarkən də [[Misir]]də onu naib olaraq buraxmışdı ([[1289]]).
 
əl-Məlikül-Əşrəf Xəlil, Kalavunun [[Aqqa]] səfəri sırasında xəstalanmasıxəstələnməsi və qısa bir müddət sonra ölümü üzərinə Məmlük tahtınataxtına keçtikeçdi ([[11 noyabr]] [[1290]]). ƏrtəsiErtəsi gün bütün əmirlər yəniyeni sultana biatbiət əttiləretdilər; sultan əmirlərə, kadılaraqazılara və ayanaəyana hilatlərxələtlər vərdiverdi. KadıQazı Fəthuddin İbn Abdüzzahirdən, kəndisininonun vəliaht tayiniylətəyiniylə ilgili bəlgəyibəlgəni istəyincə kadıqazı Sultan Kalavunun bəlgəyibəlgəni imzalamadığını bildirdi. Bunun üzərinə Xəlil babasınınatasının kəndisinəona vərməkvermək istəmədiğiistəmədiyi saltanatısəltənəti Allahın vərdiğiniverdiğini söylədi (<ref>İbn Kəsir, XIII, 316)</ref>. İlk iş olarakolaraq da kəndisinəona karşıqarşı cəphəcəbhə alan Hüsaməddin Torumtayı hapsəhəbsə attırıpatdırıb, mallarını müsadərəmüsadirə əttirdietdirdi, bir sürəmüddət sonra da öldürttüöldürtdü. Onun yərinəyerinə Bədrəddin BaydarayıBaydaranı naib-i saltanatsəltənət, Şəmsəddin b.ibn Səlus əd-DımaşkīyiDəməşqini də vəzir tayintəyin əttietdi.
 
Babası Kalavun ölüm döşəğində ikən ona yarım bırakmış olduğu səfəri tamamlayacağını vaad ədən əl-Məlikül-Əşrəf Xəlil, bazı idari düzənləmələr yaptıktan sonra Akkayı fəthətmək üzərə hazırlıklara başladı. İlkbaharda Akka səfərinə çıkmaya karar vərərək muhasara için gərəkli malzəmə ilə ordusunu donattı. Akkadaki Haçlı yönətimi iktidar mücadələsi yüzündən, Xəlilin səfəri ilkbahara bırakmasını fırsat bilərək Kahirəyə Akka əşrafından Philippə Mainboəuf başkanlığında bir əlçilik həyəti göndərdi. Ancak sultan onları huzuruna kabul ətməyip zindana attırdı. 6 Mart 1291də Kahirədən yola çıkan Məmlük ordusu 5 Nisanda Akka önünə ulaştı. Məşhur tarihçi Əbül-Fida Hama birlikləri arasında yər alıyordu. Kış ayları boyunca Avrupaya yardım çağrısında bulunan Haçlılar kayda dəğər bir yardım alamamışlar, sadəcə İsviçrəli Otto von Grandson ilə İngiltərə Kralı I. Ədward bir miktar kuvvət göndərmişti. Çağrıya uyan Təmpliər və Hospitaliər şövalyələri kəndilərinə bağlı savaşçılarla Akkada toplandılar. Kıbrıs Kralı Hənry qardaşi Amaury ilə bir miktar kuvvət göndərdi və kəndisinin də bir sürə sonra takviyə birlikləriylə gələcəğini bildirdi.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Səlahəddin_Xəlil"