Qriqori Potyomkin: Redaktələr arasındakı fərq

'''Qriqori Aleksandroviç Potyomkin'''([[Rusca]]: Григо́рий Алекса́ндрович Потёмкин) ([[13 sentyabr]] [[1739]] – [[5 oktyabr]] [[1791]] [[Rusiya]]nın [[XVIII əsr]]dəki yayılmacı siyasətinin memarlarından biri olan bir [[Rus]] genəralı, dövlət adamı və [[II YekatirinaYekaterina]]nın sevgilisidir. Həyatını çariçayla birlikdə [[Osmanlı dövləti]]ni parçalayarak [[Rusiya]]nın hökmranlığını altında paytaxtı [[İstanbul]]da olan yeni bir [[Bizans imperiyası]] qurma xəyalına həsr etmişdi.

[[II YekatrinaYekaterina]] və Potyomkinin xəyalı [[Rusiya]]yı [[Balkan]]a və [[Asiya]]ya hökm edən böyük bir imperya halına gətirmək idi. [[Bizans imperyası]]nu Rusyanın əgəmənliği altında yənidən canlandırmak və [[İstanbul]]u bu imparatorluğa başkənt yapmak istiyorlardı. Bu amaçla [[Ləhistan]]ı parçalayarak [[Prusya]] və [[Avusturya]] arasında paylaştılar. Ayrıca [[1774]] yılındaki [[Küçük Kaynarca Antlaşması]]yla [[Osmanlı Dəvləti]]ndən bağımsız halə gələn [[Kırım]]ı [[Rusiya]]nın bir parçası halinə gətirməğə karar vərdilər. Bu amaçla [[1783]] yılında [[Krım]]ı rəsmən Rus topraklarına kattılar. Potyomkin [[Rusya]]nın Kırım Prənsi oldu. [[Kırım]]da Hərson, Nikolayəv, Akyar, and Yəkatərinoslav gibi yəni Rus kasabaları kurdu. [[1787]] yılında [[Çariçə II. KatərinaYekaterina]] [[Krım]]a göstərişli bir ziyarəttə bulundu. Amaç [[Osmanlı dövləti]]ni sindirmək və [[Krım]]ı [[Rusiya]]nın kalıcı bir parçası halinə gətirməkti.

[[Şəkil:Ukraine Cherson 2St.-Ekater.jpg|thumb|ləft|250px|Potyomkinin gömülü olduğu Hərson kəntindəki Katərina Katədrali]]Osmanlılar bu gəlişmələri [[Küçük Kaynarca Antlaşması]]na aykırı bularak [[RusyaRusiya]]ya savaş açtılar. [[1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı]] 5 yıl sürdü. Potəmkin [[1790]] yılından itibarən savaşı bugünkü [[Romanya]]nın kuzəydoğusunda bulunan Yaş şəhrində kurduğu çok göstərişli karargahından yönətti. [[1791]] yılında çariçənin yəni səvgilisi Platon Zubovu bərtaraf ətmək için kıskancından [[Sankt-Peterburq]]a gəri döndü. Ancak çariçə Potyomkinin Yaşa gəri dönərək [[Osmanlı]]larla barış müzakərələri yapmasını istiyordu. Yola çıktıktan sonra [[5 oktyabr]] [[1791]] tarihində Yaş kəntinə 65 km uzaklıkta yüksək atəş və hazımsızlıktan öldü. [[Çariçə II. Katərina]] Potyomkini kəndi kurduğu Hərson kəntində inşa əttirdiği Katərina katədralinə gömdürdü.

[[Kateqoriya:Rusiya hərbiçilərihərbçiləri]]