İstisu (Kəlbəcər): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Kimse (müzakirə | töhfələr)
vikifikasiya, en:İstisu, Kalbajar
İrada (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Çalışma var}}
 
'''İstisu''' - məşhur [[mineral su]]yu olan "İstisu" [[bulağ]]ı ətrafında salınmış [[sanatoriya]].
 
[[Kəlbəcər həm də]] İstisu mineral ehtiyatı və «İstisu» sanatoriyası ilə dünyada tanınıb. İstisu sanatoriyası Kəlbəcərin qərb hissəsində - silsilə dağ yamaclarındadır. İstisu [[mineral]] bulaqları 1138-ci ildə güclü [[zəlzələ]] zamanı yerin qabarması, çatlaması nəticəsində əmələ gəlib. Öz kimyəvi tərkibi və fiziki xüsusiyyətlərinə görə, bu sular dünyada məşhur olan [[Karlovı-Varı]] bulaqlarının ([[Çexiya]]) eynidir və bir çox digər xüsusiyyətlərinə görə dünyada yeganədir.
 
== Istisuyun kimyəvi tərkibi ==
İstisuyun hərarəti 58,8 0C dərəcədir. Cəmi mineralların sayı 6,7 qrama çatan 1 litr suyun tərkibi göstərir ki, [[litium]], [[brom]], [[yod]], [[mərgümüş]], [[fosfor]], [[sink]], [[med]], [[nikel]], [[maqnezium]], [[dəmir]] və s. kimyəvi maddələrlə zəngindir. Bu bulaqlardan biri 8 metrədək hündürlükdə fəvvarə vurur. İstisu mənbələrindən hər il 3 milyard 963 mln. litr su çıxır. Sudolduran sexlər isə bunun cəmi 22 mln. litrindən istifadə edir. Qalan 3 milyard 941 milyon 316 min litr su çaylara axıb gedir. İstisu mineral bulaq suyu [[hipertermal]], karbon qazlı, hidrokarbonatlı-xloridli-sulfatlı-natriumludur. İstisu mineral bulaqları fəaliyyətdə olan 12 bulaqdan ibarətdir. 1 saylı buruq quyusundan çıxan suyun kimyəvi tərkibi: M4,9 CO7,1 HCO3S3. C134 SO41 T 61 dərəcə C-dir. Na75. Ca14 İstisu kurortunda [[mədə-bağırsaq xəstəliyi]]nə, maddələr mübadiləsi pozğunluqlarına, [[sinir sistemi]], [[hərəkət orqanları]] və [[ginekoloji]], [[uroloji]] xəstəliklərə tutulanlar müalicə oluna bilirlər.
 
İstisu mineral bulaqlarının suyundan alınan duzlar xronik [[qəbizlik]], [[qaraciyər]], [[öd kisəsi]], [[qastrit]] və s. xəstəliklərin müalicəsində işlədilir.
İstisu mineral bulaqlarının suyundan alınan duzlar xronik [[qəbizlik]], [[qaraciyər]], [[öd kisəsi]], [[qastrit]] və s. xəstəliklərin müalicəsində işlədilir. İstisuda müalicə-istirahət zonasının yaranması [[SSRİ|Sovet hakimiyyəti]] qurulduqdan sonra, daha dəqiq desək, 1925-ci ildən Azərbaycan hökümətinin diqqət mərkəzində olmuşdur. Hələ 1926—cı ildə Respublika Ali İqtisad Soveti İstisudakı su mənbələrində istirahət-müalicə tikintiləri aparılması barədə qərar qəbul etmişdir. Sonralar bu məsələ Azərb KP MK-nin birinci katibi M.C.Bağırovun şəxsi diqqət mərkəzində olmuşdur. 1928-ci ildə isə İstisu sanatoryasının tikilməsi, yollar çəkilməsi sovetlərin qurultayında qaldırılmış, M.C.Bağırov öz məruzəsində İstisuya xeyli yer ayırmışdır. 30-cu illərin sonlarında M.C.Bağırov özü İstisuda olmuş, tikinti işləri ilə maraqlanmışdır. İstisuit mineralı amfibol qrupuna aid olan mineraldır. Onun tərkibi belədir. 7,6 (Ca, Na) 0,5 (A1 Fe+3) (Si4O11) 2H2O Sütunvari kristallar və lifli (uzunluğu 2-3 sm) aqreqatlar əmələ gətirir. Külü boz rənglidir. Sərtliyi 5-5,5-dir. Kəlbəcər rayonu ərazisindəki Dəlidağ intruzivi ətrafındakı kontakt-metasomatik mineral assosiasiyasında vollastonitlə sıx paragenezdə rast gəlir. Burada istisu qarnitoit intrusivinin əhəngdaşı ilə kontaktında əmələ gəlmişdir. İstisu mineralı Kəlbəcər rayonundakı İstisu kurortunun adındandır.<ref>[http://www.kelbejer.com/az.php?go=istisu İstisu]</ref>
 
İstisuit mineralı amfibol qrupuna aid olan mineraldır. Onun tərkibi belədir. 7,6 (Ca, Na) 0,5 (A1 Fe+3) (Si4O11) 2H2O Sütunvari kristallar və lifli (uzunluğu 2-3 sm) aqreqatlar əmələ gətirir. Külü boz rənglidir. Sərtliyi 5-5,5-dir. Kəlbəcər rayonu ərazisindəki Dəlidağ intruzivi ətrafındakı kontakt-metasomatik mineral assosiasiyasında vollastonitlə sıx paragenezdə rast gəlir. Burada istisu qarnitoit intrusivinin əhəngdaşı ilə kontaktında əmələ gəlmişdir. İstisu mineralı Kəlbəcər rayonundakı İstisu kurortunun adındandır.
 
 
== İstisu sanatoriyasının yaranma tarixi ==
İstisu mineral bulaqlarının suyundan alınan duzlar xronik [[qəbizlik]], [[qaraciyər]], [[öd kisəsi]], [[qastrit]] və s. xəstəliklərin müalicəsində işlədilir. İstisuda müalicə-istirahət zonasının yaranması [[SSRİ|Sovet hakimiyyəti]] qurulduqdan sonra, daha dəqiq desək, [[1925]]-ci ildən [[Azərbaycan]] hökümətinin diqqət mərkəzində olmuşdur. Hələ 1926—cı[[1926]]—cı ildə Respublika Ali İqtisad Soveti İstisudakı su mənbələrində istirahət-müalicə tikintiləri aparılması barədə qərar qəbul etmişdir. Sonralar bu məsələ Azərb KP MK-nin birinci katibi M.C.Bağırovun şəxsi diqqət mərkəzində olmuşdur. [[1928]]-ci ildə isə İstisu sanatoryasının tikilməsi, yollar çəkilməsi sovetlərin qurultayında qaldırılmış, M.C.Bağırov öz məruzəsində İstisuya xeyli yer ayırmışdır. 30-cu illərin sonlarında M.C.Bağırov özü İstisuda olmuş, tikinti işləri ilə maraqlanmışdır. İstisuit mineralı amfibol qrupuna aid olan mineraldır. Onun tərkibi belədir. 7,6 (Ca, Na) 0,5 (A1 Fe+3) (Si4O11) 2H2O Sütunvari kristallar və lifli (uzunluğu 2-3 sm) aqreqatlar əmələ gətirir. Külü boz rənglidir. Sərtliyi 5-5,5-dir. Kəlbəcər rayonu ərazisindəki Dəlidağ intruzivi ətrafındakı kontakt-metasomatik mineral assosiasiyasında vollastonitlə sıx paragenezdə rast gəlir. Burada istisu qarnitoit intrusivinin əhəngdaşı ilə kontaktında əmələ gəlmişdir. İstisu mineralı Kəlbəcər rayonundakı İstisu kurortunun adındandır.<ref>[http://www.kelbejer.com/az.php?go=istisu İstisu]</ref>
 
== Mənbə ==
<references/>
 
== Həmçinin bax ==
*[[Kəlbəcər]]
*[[Qarabağ]]
*[[Mircəfər Bağırov]]
 
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan coğrafiyası]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan istirahət mərkəzləri]]