Bakı qəzası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 14:
|qeydlər ={{Bakı quberniyası diaqramı}}
}}
'''Bakı qəzası''' ({{lang-ru|'''Бакинский уезд'''}}) — [[Rusiya İmperiyası]] ([[Kaspi vilayəti]], [[Şamaxı quberniyası|Şamaxı]] və [[Bakı quberniyası|Bakı]] quberniyaları tərkibində), [[Azərbaycan Demokratik Respublikası]] və [[Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası]] ([[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]] tərkibində) tərkibində mövcud olmuş inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Bakı]] şəhəri idi.
== Haqqında ==
[[Rusiya]] imperiyası [[Bakı xanlığı]]nı işğal etdikdən ([[1806]]) sonra xanlıq üsuli-idarəsini ləğv edib, onu əyalətə çevirmişdi. [[1840]]-cı il [[19 aprel]] inzibati islahatı nəticəsində inzibati cəhətdən Xəzər vilayətinə daxil olan Bakı qəzası yaradıldı. Çar [[I Nikolay]]ın [[1846]]-cı il [[14 dekabr]] tarixli fərmanı ilə [[Şamaxı quberniyası]] yaradıldıqda Bakı qəzası həmin quberniyanın tərkibinə verildi. [[1859]]-cu il [[Şamaxı]] zəlzələsindən sonra quberniya mərkəzinin [[Bakı]]ya köçürülməsilə eyni adlı quberniyanın qəzası oldu. [[1888]]-ci il [[10 may]] tarixli qərara əsasən Bakı qəzası [[Balaxanı]]-[[Sabunçu]], [[Maştağa]] və Saray məntəqələrinə bölündü. [[1906]]-cı il [[28 oktyabr]] tarixli fərmana görə [[Bakı]] və onun ətrafındakı fabrik-mədən rayonları əsasında Bakı qradonaçalnikliyi (Bakı şəhər rəisliyi) təşkil edildikdə qəzanın tərkibində ancaq kənd icmaları qaldı. [[Bakı]]da sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra S.Şaumyanın daşnak-bolşevik rejimi qəzalarda, o cümlədən Bakı qəzasında da möhkəmlənməyə can atırdı. [[1918]]-ci il [[28 may]]da yaranan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin öz hakimiyyətini bütün ölkə ərazisində bərqərar etmək siyasəti uğurla nəticələndi. Həmin il [[15 sentyabr]]da [[Bakı şəhəri]] azad edildikdən sonra Bakı qəzasında da [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin hakimiyyəti quruldu. [[Qafqaz]] təqviminin ([[1917]]) məlumatına görə, Bakı qəzasının sahəsi 2610,22 kv. verst (2,77 min kv.km), əhalisi 15746 nəfər (o cümlədən, 533 nəfəri müvəqqəti yaşayan) idi.
| |||