Yeddiqüllə zindanları: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 32:
}}
 
'''YeddqülləYeddiqüllə zindanları''' və ya müşahidə qalası mövqeyində olduğu üçün '''Yeddiqüllə qalası''' da adlandırılır. [[İstanbul]]un və [[Türkiyə]]nin ən qədim tarixi abidələrindən biridir. [[İmperator]] [[I Theodosius]]un (390) əmri ilə bir qələbə rəmzi olaraq inşa olunub, II Theodosius (403-450) tərəfindən valisi Anthemiusa tikdirilən şəhər qala divarları ilə birləşdirilmişdir. Sarayburnudan Bakırköyə uzanan sahil yolu kənarında yerləşirir. Hər bir tarixi abidə kimi bu əsər də qədim və mühüm bir tarixə malikdir<ref>[http://www.ibb.gov.tr/sites/ks/tr-TR/1-Gezi-Ulasim/muzeler/Pages/yedikule-hisari-zindani.aspx| Yedikule Hisarı ve Zindanları]</ref>.
 
==Zindanın quruluşu və Qızıl qapı==
[[Şəkil:Yedikule Zindanları-1.JPG|250px|thumb|Binanın daxili həyəti, ortada bir minarə və bulaq qalığı, qarşıda '''Qızıl qapı''']]
Binanın daxili həyəti, ortada bir minarə və bulaq qalığı, qarşıda Qızılqapı yerləşir.
 
Yeddiqüllə əslində adı kimi bir zindan yaratmaq məqsədi ilə deyil, Bizansa qonaq gələn kralları və xarici sarayların mənsublarını möhtəşəm bir şəkildə qarşılamaq üçün tikilib. Türk Tarix Qurumunun apardığı araşdırmalara və əldə edilən tarixi məlumatlara görə, başlıqda qeyd olunan Qızıl qapı bir qələbə qəti olaraq dövrün Bizans imperatoru Theodosius inşa etdirib. II Teodosiosdan sonra taxta keçən oğlu da dörd dənə yüksək müşahidə qülləsindən ibarət qalanı qapı ilə birləşdirdi<ref>[http://www.temrindergisi.com/yedi_kuleli_istanbul.php| Yedi Tepeli İstanbul'un Yedi Kuleli Zindanları]</ref>.
 
==Fateh Sultan Mehmet Qüllələri qarnizona çevirdi==
 
Tarix bu inkişafdan sonra çox irəli getmişdi və bütün dünya tarixini əsrlər keçirən İstanbulun fəthi ilə şəhəri ələ keçirən [[Fateh Sultan Mehmet]], quruluşa daha üç qüllə tikdirdi və tam yeddi ədəd qüllə oldu. Bundan başqa, qalaya qala divarları da tikdirib qüllələri birləşdirən padşah, burada bir qarnizon təşkil etdi. Beləliklə, Bizans və Osmanlı mədəniyyətləri inteqrasiya olunmuş oldu<ref>[http://www.turkcebilgi.com/yedikule_zindanlar%C4%B1| Yedikule Zindanları İstanbul'u güneybatı'dan çevreleyen kara surları ve kuleler topluluğudur.]</ref>.
 
==Yeddiüqllə zindanlarının xronologiyası==
 
* 532- Latın istilası zamanı Qızıl qapı böyük zərər gördü, amma 1 il sonra təmir edildi.
* 868- Yeddqüllədəki mərmərlərin yaratdığı qüllələrin arasında yer açılaraq həbsxana kimi istifadə edildi.
Sətir 60 ⟶ 59:
 
==Zindan adını alan Yeddiqüllə==
 
[[Şəkil:Yedikule Zindanları-2.JPG|200px|thumb|Bir qüllənin iç quruluşu]]
Dördü Bizans imperatorlarının, üçü isə [[Fateh Sultan Mehmet]]in tikdirdiyi yeddi ədəd qüllədən adını alan bu tarixi abidənin hər bir qülləsinə ad verilmişdir. Bu qüllələri adları və qısa tarixləri belədir:
 
===Gənc Osman qülləsi===
 
Bu qüllənin [[Osmanlı İmperiyası|osmanlı]] tarixinin ən gənc padşahlarından [[II Osman]]ın adını alma səbəbi əslində padşahın qətlə yetirildiyi yerin burada olmasıdır<ref>[http://www.yedikule.org/| Yedikule Hisarları, İstanbul'un en önemli açık hava müzelerinden birisidir.]</ref>.
[[II Osman]]dan başqa Yeddiqüllə zindanlarında həbs edilən digər tanınmış dövlət adamları Trabzon Rum İmperatoru David Kommenos və oğulları, son Abbasi Xəlifəsi [[IV Mütəvəkkil]] və Krım Xanı Məhəmməd Gəraydır.
 
===Cəbbəxana qülləsi===
 
Adından da göründüyü kimi dövlətə bağlı olduğu prosesdə hərbi sürsat anbarı kimi istifadə edilmişdir. Bundan başqa, iki həbsxana xaricində dövlət cinayətkarlarının həbs edildiyi zindanlardan da biri idi.
 
===III Əhməd qülləsi===
 
Bu qüllə günümüzə qədər qalmamışdır və zəlzələlər nəticəsində dağılmışdır. İnqilabçı padşah [[III Əhməd]]in adını almasına səbəb tikinti və təmirinə bu padşah tərəfindən böyük töhfə verməsi və mərtəbələrinin girişlərlə bərkidilməsini təmin etmiş olmasıdır.
 
===Xəzinə qülləsi===
 
Yeddiqüllə zindanlarının xronologiyasında da gördüyünüz kimi bu qala bir dövr sərvətlərin mühafizə edildiyi yerdir. Dövlətin sahib olduğu bu xəzinə, Xəzinə qülləsində saxlanılırdı. Lakin daha sonra [[III Murad]] dövründə xəzinə saraya köçürülüb.
Qüllənin tarixindəki digər bir hadisə isə dərhal yanında olan "Yanan qəsr" köşkündə baş verən yanğından təsirlənməsi lakin daha sonra təmir olunmasıdır. Köşkün "yanan" adını almasının səbəbi də bu yanğındır.
 
===Zindan qülləsi===
 
Kitabələr Qülləsi adıyla da tanınır. Zindan kimi istifadə edilən iki qüllədən biridir. İçində yerləşən taxta mərtəbələr yanğın zamanı yanaraq dağılmışdır.
===Top qülləsi===
 
Yanğın zamanı yanan digər bir qüllədir. Həbsxana kimi də istifadə edilmişdir.
===Bayraq qülləsi===
 
Qızıl qapının üstündəki qaladır. Yeddi qurğu arasında ən yaxşı vəziyyətdə olanıdır. Bayrağın dalğalandığı yer olması səbəbindən [[yeniçəri]] elçilər burada keşik çəkərdi. Möhkəmliyini bu gün də saxlamaqdadır.
 
==Əlavə məlumatlar==
 
* Qızıl Qapıya doğru uzanan yolun adı Trimphalis yoludur. Bu yola qırmızı xalça sərilir və qonaq krallar burada qarşılanardı.
* [[İstanbul]]un ən qədim [[məscid]]i Yeddiqüllənin yanındadır. Fateh qüllə tikintisi zamanı məscidi də bu ərazidəə tikdirmişdir.
Sətir 104 ⟶ 94:
 
==Xarici keçidlər==
 
{{commonscat|Yedikule Zindanları}}
* [http://harika.istanbul.gov.tr/Default.aspx?pid=12672 T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Yedikule Hisarı Müzesi ve Tanıtımı]
 
[[Kateqoriya:Qalalar]]
[[Kateqoriya:Türkiyə qalaları]]
[[Kateqoriya:Muzeylər]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə görə qalalar]]