Seyfəddin Şaban: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
== Həyatı ==
 
[[Nasir Məhəmməd bin Kalavun|Məhəmməd ibn KalavununKalavun]]un taxta keçən beşinci oğludur; qardaşı Əbül-Fida əl-Məliküs-Salih İsmailin ölümündən sonra taxta çıxdı ([[4 avqust]] [[1345]]). Ögey atası Arqun əl-Alai digər şahzadələrdən Hacını dəstəkləyən əmirləri [[Qahirə]]dən uzaqlaşdırdı və onun səltənət dönəminin son aylarına qədər hakimiyyəti əlində tutdu.
əl-Məlikül-Kamilin iktidarınıiqtidarını sona ərdirənçatdıran krizkrizis, yapmayıetməyi düşündüğüdüşündüyü [[Hicaz]] səyahatisəyahəti içinüçün yəniyeni vərgilərvergilər koymasıqoyması yüzündənüzündən çıktıçıxdı. Bütün şikayətlərə rağmən annəsiyləanasıyla əşlərininxanımlarının baskısındanbasqısından dolayı sultanın bu səyahatəsəyahətə çıkmaktaçıxmaqdavərgilərivergiləri kaldırmamaktaqaldırmamaqda ısrarisrar ətməsietməsi birçokbir çox əmiri ona karşıqarşı harəkətəhərəkətə gəçirdikeçirdi. MuhaliflərinMüxaliflərin lidərilideri Dımaşk[[Dəməşq]] naibi YəlboğaYelboğa əl-YahyaviYəhyavi, alınacakalınacaq vərgivergi dolayısıyla Suriyə[[Suriya]] halkınınxalqının büyükböyük sıkıntıyasıxıntıya düşəcəğinidüşəcəyini iləriirəli sürərək sultana Hicaz səfərini gələcək yılailə ərtələməsiniertələməsini önərdi; ayrıca kəndisinionu tahttantaxtdan indirməkləendirməklə təhdittəhdid əttietdi. ArgunArqun əl-Alainin muhaliflərimüxalifləri haklıhaqlı bulması və Mısır[[Misir]] halkınınxalqının da aynıeyni şəkildə maddi sıkıntıyasıxıntıya düşəcəğinidüşəcəyini söyləməsi üzərinə əl-Məlikül-Kamil, YəlboğayaYelboğaya yumuşakyumuşaq ifadəli bir məktupməktub göndərərək tavsiyələrinətövsiyələrinə uyacağına və karşıqarşı çıkılançıxılan davranışlarını düzəltəcəğinədüzəldəcəyinə dair söz vərdiverdi. AncakAncaq daha sonra yinəyenə kadınlarınqadınların ısrarıylaisrarıyla fikrini dəğiştirdidəyişdirdi və bütün naiblərə yəniyeni vərgilərivergiləri həmən toplayıptoplayıb göndərmələrini əmrəttiəmr etdi. Bu gəlişməylə birliktəbirlikdə ülkədəölkədə fiyatlarqiymətlər yüksəldi və halkxalq büyükböyük bir sıkıntıyasıxıntıya düştüdüşdü. Bunun üzərinə YəlboğaYelboğa başkanlığında bir araya gələn HumusHüms, Safəd, HamaHəma və Trablusşam naibləri onu tahttantaxtdan indirməendirmə kararıqərarı aldılar; YəlboğaYelboğa çokçox sərt bir məktuplaməktubla durumu kəndisinəona bildirdi. Bu məktupməktub karşısındaqarşısında əndişələnən sultan yinəyenə YəlboğayaYelboğaya yumuşakyumuşaq ifadələr içərən bir cəvapcavab göndərdiysə də gizlicə SuriyəSuriya üzərinə səfər hazırlığına başladı. Bu arada tahtataxta çıkarılmasındançıxarılmasından korktuğuqorxduğu iki kardəşiniqardaşını Kalatülcəbəldə hapsəttirdihəbs etdirdi. FakatFəqət bu tədbirlər işə yaramadı və MısırMisir əmirlərindən aləyhinəəleyhinə dönmüş olan bir grupqrup da isyanüsyan əttietdi. Sultan və ArgunArqun əl-Alai küçükkiçik bir kuvvətləqüvvətlə onların karşısınaqarşısına çıktılarçıxdılar. Çatışmalar başlarkən askərlərinəskərlərin bir kısmınınqismının isyancılaraüsyançılara katılmasıylaqatılmasıyla yanlarında sadəcə 400 süvari kaldıqaldı. Nəticədə ağır şəkildə yaralanan ArgunArqun əl-Alai əsir düşərkən əl-Məlikül-Kamil Kalatülcəbələ kaçmayıqaçmağı başardıbacardı. Bu arada zindandakizindandakı kardəşləriniqardaşlarını öldürmək istədiysə də, muhafızlar əngəl oldular. ArkasındanArxasından kaləyəqalaya gələn isyancıüsyancı əmirlər kardəşləriqardaşları HacciHacı ilə HüsəyiniHüseyni hapistənhəbsdən çıkardılarçıxardılarHacciyiHacını əl-Məlikül-MuzaffərMüzəffər unvanıylaünvanıyla sultan ilanelan ədərkən əl-Məlikül-Kamili öldürdülər ([[21 Əylülsentyabr]] [[1346]]); naaşınəəşi kardəşiqardaşı YusufunYusifin yanına gömüldü.
 
Məmlük sultanlarının ən başarısızlarından biri olan əl-Məlikül-Kamil səfih yaşantısı və zalimliğiylə ünlüdür; kardəşləri Alaəddin əl-Məlikül-Əşrəf və Yusufun ölümlərindən də o sorumlu tutulmuştur. Mal biriktirməyə çok düşkündü; görəvdən uzaklaştırdığı pək çok əmirin malını müsadərə ətmiş, para toplama hırsıyla yəni vərgilər çıkarmıştır. Bu vərgilərin ən dikkat çəkəni məmuriyətlərin və ikta arazilərinin təvcihi için koyduğu, aslında rüşvəttən başka bir şəy olmayan özəl vərgi idi; bu işləri yürütmək için də özəl bir divan kurdurmuştu.