Kobra effekti: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Indiancobra.jpg|thumbnail|right|300px|Hindistan kobrası]]
'''Kobra effekti''' bir vəziyyətin xarakteristikası üçün tətbiq edilən idiomatik ifadədir, hansı ki, hansısa bir problemin həll edilməsi üçün qəbul edilmiş qərar bu problemi həll etmir, və birbaşa əksinə hədəflərə nəticəyə tez-tez aparır<ref name="АБ">{{cite web
| author = Буренин А.
| authorlink =
| coauthors =
| date =
| url = http://www.politjournal.ru/index.php?action=Articles&dirid=36&tek=6863&issue=192
| title = Эффект кобры. Целеполагание – стержень бюджетной политики
| format =
| work =
| publisher = Политический журнал
| accessdate = 2012-01-03
| lang = ru
| description =
| archiveurl = http://www.webcitation.org/6AVQTqJ22
| archivedate = 2012-09-07
}}</ref><ref name="ХЗ">{{cite web
| author = Хорст Зиберт
| authorlink =
| coauthors =
| date =
| url = http://ec-dejavu.ru/c/Cobra_effect.html
| title = Эффект кобры: Как избежать заблуждений в политике /Пер. с нем.
| format =
| work =
| publisher = М: Новое издательство, 2005
| accessdate = 2012-01-03
| lang = ru
| description =
| archiveurl = http://www.webcitation.org/6AVQV7of0
| archivedate = 2012-09-07
}}</ref>.
“Kobra effekti” termini [[Hindistan]]da, ingilis müstəmləkə dövründə yaranıb. [[İngilislər]], həddindən artıq [[kobra]] çoxalmasını aşkar etmişdilər. Qubernator zəhərli heyvanlardan qurtulmaq üçün, hər ilan başına görə mükafat təyin etmişdi. Əvvəlcə, onları məhv etməsindən sonra, [[ilan]]ların miqdarı tez azaldı. Ancaq sonra [[hindlilər]] tez uyğunlaşdılar: mükafat almaq üçün, kobraları yetişdirməyə (saxlamağa) başladılar. Sonda, öldürülmüş kobra üçün mükafat ləğv ediləndən sonra, ilan saxlayanlar, qiymətdən düşmüş ilanları iradəyə buraxmışdılar, və məlum oldu ki, zəhərli kobraların miqdarı yalnız azalmadı, hətta artdı.
Analoji vəziyyət [[Vyetnam]]da, fransız müstəmləkə idarəsi dövründə, [[Hanoy]] şəhərində yaranmışdı. Onda müstəmləkə hakimiyyəti, hər öldürülmüş [[siçovul]]a görə mükafat ödəyərək, siçovulların məhv edilməsi proqramını hazırladı. Nəticədə, əhali, qazanmaq üçün, siçovulları yetişdirməyə (saxlamağa) başladı<ref>{{Cite journal |first=Michael G. |last=Vann |title=Of Rats, Rice, and Race: The Great Hanoi Rat Massacre, an Episode in French Colonial History |journal=French Colonial History |year=2003 |volume=4 |issue= |pages=191–203 |doi=10.1353/fch.2003.0027 }}</ref>.
Daha bir nümunə: [[sərçələr]]in məhv edilməsi. Bu, [[Çin]]də, ''Great Leap Forward'' siyasət çərçivəsində, təşkil edilmiş, kənd təsərrüfatı zərərvericilərə mübarizə üzrə genişmiqyaslı kampaniyadır. Sərçələrin məhv edilməsi, ekoloji balansın ağır pozmalarına gətirib çıxarddı – məhsulları qıran [[həşəratlar]]ın əhalisi kəskin artdı. [[Volüntarizm|Volüntarist]] eksperimentlər, [[kollektivləşdirilmə]] ilə birləşərək, böyük aclığa səbəb gətirdi.
Məşhur [[alman]] [[iqtisadçı]]sı, Horst Siebert, öz kitabında, [[iqtisadiyyat]] və [[siyasət]] sferalarında çox nümunə gətirir, nə vaxt ki, hakimiyyət, nizama salmaları tədbir görərək, o şəxslərin gələcəkdə verilən reaksiyalarnı tam ölçüdə nəzərə almırdılar. Problemin yaxşı analizi olmadan qəbul edilən qərarlar, və arzu olunan nəticəyə çatmayanlar, "kobra effekti" adını almışdılar.
==İstinadlar==
{{İstinadlar}}
| |||