23:10, 14 oktyabr 2014 tarixindəki versiya redaktə Dexbot (müzakirə \| töhfələr) 7.831 redaktə k Removing Link GA template (handled by wikidata) ← Əvvəlki redaktə		16:31, 9 mart 2015 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Cekli829 (müzakirə \| töhfələr) Təcrübəli istifadəçilər 175.988 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 16: }} '''Yohans Brams''' (d. [[7 may]], [[1833]] – ö. [[3 aprel]], [[1897]]) –— romantik dövr alman bəstəkarı. Hambuqda anadan olmuş, sonralar Vyanada, Avstriyada məskunlaşmışdır. == Həyatı == Atası Yohan Yakob Brams vaxtilə Hamburqa Şlezviq-Holşteyndən şəhər musiqiçisi olmaq arzusu ilə gəlmişdir. O bir neçə musiqi aləti üzrə mütəxəssis olmuş, lakin yaşayışını truba və ikili bas alətlərində ifa etməklə təmin etmişdir. Yohan Yakob özündən on yeddi yaş böyük olan Yohanna Henrika Kristiane Nissen adlı dərzi qadınla evlənmişdir. Onlar əvvəlcə şəhər tərsanələri yaxınlığında, Hamburqun Ganveyrtel adlanan hissəsində, daha sonra şəhərin şimal perimetrində yerləşən İçəri Alster bölgəsində, Dammtoval məhəlləsindəki kiçik bir evdə məskunlaşırlar. Oğluna ilk musiqi təhsilini də elə Yohan Yakob verir. Brams yeddi yaşından etibarən Otto Fridrix Villibald Köselldən pianoçuluq sənətini öyrənir. Brams ilkin yaşlarında böyük istedada malik olduğunu nümayiş etdirir, restoran və teatrlarda çıxış etməklə, eləcə də fərdi dərslər verməklə ailəsinin elə də çox olamayan gəlirlərinə öz töhfəsini verməyə başlayır. Sətir 31: 1856-cı ildə Şumanın ölümündən sonra Bramhs vaxtını Hambuq və Detmold knayazlığı arasında keçirməli olur. 1862-ci ildə isə ilk dəfə Vyanaya gedir, qışı burada keçirir və 1863-cü ildə Vyana Singakademie-da dirijor təyin olunur. Bu vəzifədən növbət il imtina etmısinə və başqa yerdə iş axtarmasıan baxmayaraq Brhams tədricən Vyanada məskunlaşmağa başlayır. 1872-1875-ci illər aralığında Brahms Vyana Gesellscahft der Musikfreundenin təşkil etdiyi konsertlərin dirijoru təyin olunur və bundan sonra başqa rəsmi vəzfivə qəbul etmir. O 1877-ci ildə Kembridz ünuversitetindən təklif olunan fəxri doktorluq dərəcəsindən də imtina edir. Lakin 1879-cu ildə Breslau universitetinin eyni tklifini qəbul edir və cavabında Academic Festival Overturasını bəstələyit. Brahms 1850 və 601960-cicı ~~illrədə~~illərdə davamlı şəkildə əsərlər yazır, lakin əsərləri tənqidi fikirlər də formalaşdırır. Piano konserti No. 1 ilkin tamaşalar zamanı pis qarçılanır. Onun əsərləri yeni alman musiqi məktıbləri tərəfindıən dəbdən düşmüş kimi qarçılanır. Bu məktəblərin başlıca simaları Liszt və Riçard Vagner idi. Brahmz əslində Vagnerin bəzi əsərlərini çox bəyənmiş və Liszti də dahi pianoçi kimi qəbul edirdi. Lakin bu iki mıktəb arasındakı konflitlər bütün Avropa musiqi həyatını çuğlayıər və tarixə Romantiklərin Müharibsi kimi düşür. Brahmsın tərəfdarları arasında Klara Şuman, nüfuzlu musiqi tənqidçisi Eduard Hanzlik, Vyananın aparıcı cərrahı Teodor bilroz kimi cəmiyyətin tanınmlş simaları var idi. 1860-cı ildə Brahms musiqidə bəzi ifrat hərəkətlərər qarşı etiraz aksiyası keçirmıyə cəhd gösətrir. Yasnız üç imza ilə dəstəklənmiş manifest uğursuzluğa düçar olur və Brahms bir daha ictimai polemikaya baş qoşmur. 1868-ci il Ein deutsches Requeim əsərinin Bremen premyerası Brahmsın Avropa nüfuzunu möyyən edir və Şumanın onun barədəd söylədiklərini tam təsdiqləyir. Məhz bu uğur Bramsa bir çox yarımçıq qalmış ıəsərlərini də – Rinaldo kantatası, ilk simli kvarteti, üçüncü pinano kvareti, və birinki simfoniyasını tamamlamağa stimul verirr. 1860-ci ilərin əvvələrində baçladığı bu smfoniya yalnız 1876-cı ildə peyda olur. Bundan sonra Brahms 1877, 1883 və 1885-ci illərdə npvbəti üç simfoniyasını yazır. 1881-ci ildə Bramhs yeni orkestr üçün əsərini dirijoru Hanz von Bülov olan Meyningen hersoqunun saray orkestrində ısnaqdan keçirir. Sətir 48: == Əsərləri == Brams orkestra üçün iki serenada, dprd simfoniya, iki paino konserti, skipka üçün konsert, skipla və violençel üçün ikili konsert, bir cüt orkestra overturası- Akademik Festival overtursı və Fıacivə Overtura bəstələmişdir. Sətir 76 ⟶ 75: == Gələcək nəsillərə təsiri == Bramhs musiqisi pərəstişkarları onu Bax, Motsart və Bethoven kimi bəstəkarlarla biur səviyyədəd tuturlar. Onun ən böyük musiqi naillətləri Vagnerin daxili keyfiyyəti ilə Motsart məlahəti və klassik harmoniyasını sintez etmık olmuşdur. O eynilə simfonik və kamera musiqsində də fərqlənir. Bramasın "klassikləşdirən" və köəhnə üslübda işləyəyn Romantik bəstəkar olması, öpzündən sonra ardıcıl qoymaması və nəhayət klassik musiqni bir növ yekunlaşdıran və onu son nöğqtəsinə gətirən bəstəkar kimi xarakterizə olunması düzgün olmadı. Onun harmonik eksperimentləri bəzən Vagnerinki qədər cəsarətlidir. Sətir 83 ⟶ 81: Brams şəxsiyyəti bir qayda olaraq Motsart və Bethoven kimi bəstəkarlaın həyatları kmi hdisəlrələ əzngin olamış və bu səbədən Brams adları çəkilıən bu bəstəkalra kimi eyni mşhurluq qazanamaıdır. Onun həyatı (hadisələrlə zəngin olamayan) barədə heç bir flm çekilmımiş, heç buna cıhd də edilməmişdir. O da deyilməlidir ki, Brams hər şçeydən əvvəl öz həyatını tamamilə sənətinə həsr etmiş bir şəxsiyyət olmuşdur. Denis Arnold özünün Yeni Oksford Musiqi soraq kiatbçasında Bramhs haqqında fikrilərini belə eifadə edir: "Bramsın musiqiçilər arasında hörmıti onun sənətkarlıq keyfiyyətləri ilə əlaqədardır. Brams musiqisinin cəlbedici cəhəti onun göz qabağında amma eynilə təbətindəki soyuqluğun arxasında gizlənən emosiyaların dərinliyinıddir. " == Şəxsiyyəti == Bethoven kimi Brams da təbiəti çox sevər və tez-tez Vyana ətrafindakı meşələrə gəzintiyə çıxardı. O evə qayidanda uşaqlarına çirnilər almağı da unutmazdı. Böyüklərər Brams qaba və iztehzalı davranırdı. Tələbəsi olmuş Qustav Yenner müəllimi haqqında bunlarl yazırdı:" Bamxmayaraq tək-tük adam onun kimi mehriban ola bilərdi, bunnla belə o ünməcaz adam kimi tanınırdı". Vyana mətbuatında onun "Qırmızıə Kirpi" adlı sevimli qəlyanaltısına gündılik səfərləri və xüsusilə onun əllərini arxayasıına çarpazlayaraq gıxzmısinı fikir verirdi. Onunla dostluq edən şəxslər bəstəkara sadiq qal və bəstəkar də eyni sıdaıqt və səxavətlə onlara borcunu dostluq ödəyiridi. Sətir 101 ⟶ 98: [[Kateqoriya:Almaniyada doğulanlar]] [[Kateqoriya:1897-ci ildə vəfat edənlər]] ~~{{Link GA\|de}}~~

Yohans Brams: Redaktələr arasındakı fərq