DNT: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:DNT.png|thumb|220 px|DNT spiralının bir parçasının quruluşu]]

'''Dezoksiribonuklein turşusu''' ('''DNT''') canlı orqanizmin formalaşması və həyati proseslərini davam etdirəbilməsi üçün irsi informasiyanın saxlanıldığı, nəsillər arasında ötürülən biopolimerdir. Bütün orqanizmlər, bəzi [[Virus|viruslarda]] daxil olmaq üzrə DNT-yə sahibdir.

 

Bir qayda olaraq DNT [[Prokariot|prokariotlarda]] dairəvi şəkildə, [[Eukariot|eukariotlarda]] isə dairəvi olmayan düz molekul şəklində [[Xromosom|xromosomlarda]] tapılır. İnsanda nüvə DNT-si 46 parçadan ibarət olub təxminən 3 milyard əsas cütündən ibarətdir.DNT kişi sperması sayəsində nəsildən-nəsilə ötürülür. Qadin yumurtalığında artıq mövcud olan DNT kişi spermasına onurğa beyinindən gətirilir. Beləliklə hərbir nəslin xususiyətləri yeni yaranacaq körpəyə ötürülür . Onurğa beyinindən gətirilən DNT xayalarda spermaya daxil olur

 

DNT insan orqanizminin məlumat bankıdır. Ətrafınızdakı insanlara baxın və nə cür xüsusiyyətlərinin olduğunu bir anlıq düşünün. Bu insanlara aid göz rəngi, boyun uzunluğu, saç tipi və rəngi, səs tonu, dəri rəngi və s. kimi bütün məlumatlar DNT-lərində qeyd edilmişdir. Bu məlumat bankı həm içində yerləşdiyi hüceyrənin, həm də bədəndəki digər bütün hüceyrələrin quruluşları və ehtiyacları haqqında hər cür məlumatı da içində saxlayır.[[İnsan bədəni]] bir binaya bənzədilsə, bədənin ən incə təfərrüatına qədər nöqsansız plan və layihəsi, bütün texniki detalı ilə hər hüceyrənin nüvəsindəki DNT-də mövcuddur.

 

 

== Kəşf tarixi ==

[[Şəkil:Francis Crick.png|thumb|125px|right|Frensis Krik]]

 

DNT tarixdə ilk dəfə [[İsveçrə]]li həkim [[Fridrix Mişer]] tərəfindən 1869-cu ildə kəşf edilmişdir. Zülallar üzərində tədqiqat aparan Mişer, onlardan çox fərqli özəlliklərə sahib olan və sadəcə hüceyrə nüvəsində tapılan bir maddə diqqətini cəlb edincə bu yeni maddəyə nüvə mənasına gələn "nuklein" adını vermişdir. 1919-da [[Fobus Levene]] nukleotidin tərkibindəki azotlu əsas, şəkər və fosfatı aşkar eləyir. Ancaq Levenenin DNT-nin ümumi quruluşu haqqqında irəli sürdüyi səhv idi. O, DNT-nin nukleotidlərin fosfat qruplarının birləşməsi vasitəsiylə əmələ gələn qısa və sabit ardıcıllığa malik bir zincir olduğunu düşünmüşdür. 1937-ci ildə [[Villiam Osburi]] [[rentgen diffraksiya]] təcrübəsi ilə göstərir ki, DNT təkrarlanan quruluşa malikdir.

 

Bu kəşflər molekulyar biologiya elminin doğuşunu təmsil etməkdədirlər.

 

== Xarici keçidlər ==

* [http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/gen/index.html Tübitak-DNT]

 

[[Kateqoriya:Biologiya]]

[[Kateqoriya:Genetika]]