DVD: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: Migrating 81 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5294 (translate me) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[İmage:DVD.png|thumb|DVD-R, yazıla bilən və oxunan tərəfi]]
'''DVD''' (di-vi-di, imgiliscə ''Digital Versatile Disc'' — rəqəmli çoxməqsədli disk) rəqəmsal yaddaş mediumunda informasiya daşıyıcısı. Xarici görünüşünə görə kompakt disklə ([[CD]]) oxşarlığı olsa da daha böyük həcmdə informasiya saxlamaq (məsələn 4,7 GB) qabiliyyətinə malikdir. Buna kompakt disklərə nisbətən informasiyanı [[lazer]] şüaları ilə daha qısa dalğa uzunluğunda yazmaq imkan verir. Hazırda "DVD" dedikdə həm də [[film]]lərin DVD-Video
== Tarixi
İlk DVD texnikası 1996-cı ildə [[Yaponiya]]da və bir il sonra [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da çıxmışdır. 1990-cı illərin əvvəlindən yüksək sıxlığa malik informasiyaların optik daşıyıcıları üzərində işlər aparılırdı. Bir varantı «''Multimedia Compact Disc''» (MMCD) [[Philipps]] və [[Sony]] tərəfindən, digəri «''Super Disc''» 8 böyük müəssisələrin, o cümlədn Toshiba və Tine Warner firmlaraının iştirakı ilə işlənirirdi.
Rəsmi olaraq DVD disklər 1995-ci ildə nümayiş etdirilir. İlk DVD spesifikasiyası 1996-cı ildə çap olunur. Sonralar bu spesifikasiyaları zənginləşdirmək üçün 10 şirkətdən ibarət DVD forum yaradılır. İlk DVD.R formatında yazan qurğu Pioneer tərəfindən 1997-ci ildə buraxılır. Onun qiyməti 17 min dolar idi. 50 Gb həcmində DVD boş disklərinin qiyməti isə o vaxt 50 dollar idi. İlk vaxtlarda DVD rəqəmli videodisk «''Digital Video Disc''» kimi adlanır, çünki o vaxt bu videokassetlərin əvəzləyicisi kimi tətbiq olunmağa başalyır. Sonralar DVD-lərin başqa verilənlərin saxlanmasında da tətbiqi aşkar olunur və bu məqsədlə də DVD-dən istifadə olunmağa başlayır. Ondan sonra DVD-ni həm də çoxməqsədli rəqəmli disk "Digital Versatile Disc " kimi adlandırmağa başlayırlar.
== Texniki göstəriciləri ==
DVD verilınlərin strukturuna görə üç növə bölünür:
* DVD-Video — [[film]]lərin saxlanması üçün (video və səs);
Sətir 39:
|}
==
DVD [[video]]nu göstərmək üçün DVD qurğusu və MPEg-2 dekoderi tələb olunur. DVD-də yazılmış filmlər video və səs formatları üçün MPEG-2 alqoritmlərinin tətbiqi ilə sıxılmış şəkildə yazılır. Sıxılmış videonun bitreyti 2000-9800 Kbt/s arasında yerləşir. PAl sistemində standart video kadrının ölçüsü 750x576 nöqtə, NTSC-də isə 720x480 nöqtədir. Audio verilənlər DVd filmlərində PCM, DTS, MPEG və ya Dolby Digital (AC-3) formatlarında ola bilər. NTSC tətbiq olunan dövlətlərdə DVD [[film]]lər PCM və AC-3 formatında yazılmalıdırlar. Beləlikllə, istənilən standart disk istənilən standart apparatda istifadə edilə bilər.PAL istemini tətbiq edən ölkələrdə (Avropanın bir çox ölkələri) isə əvvəlcə DVd formatı üçün PCM və MPEG-2 formatını tətbiq etmək istəyirlər, ancaq sonra ümumi təzyiqin nəticəsində və PHillips firmasının arzusi ilə DVD forum Dolbz AC-3 formatını ümu formatlar siyahısına daxil edir.▼
== Mənbə ==
* Hartmut Gieselmann: Gegen das Vergessen. US-Forscher prüfen Lebensdauer von [beschreibbaren] CDs und DVDs. in: c't. 22. 2005, 1, S. 44. ISSN 0724-8679
* Jim Taylor: DVD Demystified. McGraw-Hill, New York ³2006 (englisch mit DVD). ISBN 0-07-142396-6
▲DVD [[video]]nu göstərmək üçün DVD qurğusu və MPEg-2 dekoderi tələb olunur. DVD-də yazılmış filmlər video və səs formatları üçün MPEG-2 alqoritmlərinin tətbiqi ilə sıxılmış şəkildə yazılır. Sıxılmış videonun bitreyti 2000-9800 Kbt/s arasında yerləşir. PAl sistemində standart video kadrının ölçüsü 750x576 nöqtə, NTSC-də isə 720x480 nöqtədir. Audio verilənlər DVd filmlərində PCM, DTS, MPEG və ya Dolby Digital (AC-3) formatlarında ola bilər. NTSC tətbiq olunan dövlətlərdə DVD [[film]]lər PCM və AC-3 formatında yazılmalıdırlar. Beləlikllə, istənilən standart disk istənilən standart apparatda istifadə edilə bilər.PAL istemini tətbiq edən ölkələrdə (Avropanın bir çox ölkələri) isə əvvəlcə DVd formatı üçün PCM və MPEG-2 formatını tətbiq etmək istəyirlər, ancaq sonra ümumi təzyiqin nəticəsində və PHillips firmasının arzusi ilə DVD forum Dolbz AC-3 formatını ümu formatlar siyahısına daxil edir.
▲[[Kateqoriya:İnformatika]]
| |||