Vestfaliya sülhü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 6:
== Haqqında ==
Vestfaliya sülhünün bağlanması ilə [[Müqəddəs Roma imperiyası]]nda [[Otuzillik müharibə]] bitdi. Bəzən [[Şimali Reyn-Vestfaliya|Vestfaliya]] sülhünə [[İspaniya]] ilə Birləşmiş Niderland Əyalətləri arasında, Səksənillik müharibəni bitirən [[1648]]-ci il [[30 yanvar]] sülh müqaviləsini də aid edirlər. Bununla belə [[Hollandiya]] ilə [[İspaniya]] arasındakı döyüş əməliyatlarını Otuzillik həm də [[Niderland inqilabı|Səksənillik müharibə]]nin hissəsi hesab edirlər. Vestfaliya sülhü ilk müasir diplomatik konqresin nəticəsi hesab olunur.
O, [[Avropa]]da milli suverenitet konsepsiyaya əsaslanan yeni qaydaların başlanğıcı oldu. Razılaşma [[Müqəddəs Roma imperiyası]], [[İspaniya]], [[Fransa]], [[İsveç]], [[Niderland]] və [[Müqəddəs Roma imperiyası]] knyazları timsalında onların müttəfiqlərinə aid idi. [[1806]]-cı ilə qədər Osnabrük və Münster sazişləri normaları [[Müqəddəs Roma imperiyası]]nın konstitusion qanununun bir hissəsi hesab olunurdu. Bəzən [[1659]]–cu ildə imzalanan və [[Fransa]] ilə [[İspniyaİspaniya]]nın müharibəsinəarasında [[müharibə]]yə son qoyan Pireney sülhü də “ümumi həmrəyliyin” son mərhələsi hesab olunur. Üç illik danışıqlardan sonra [[24 oktyabr]] [[1648]]–ci ildə Otuzillik müharibəyə ([[1618]]–[[1648]]) son qoyan “Vestfaliya sülhü” bağlandı. Bu [[müharibə]]də katolik və protestan knyazları rəqib idi. Birinciləri [[İspaniya]], [[Avstriya]] və [[Reç Pospolita|Polşa]], ikinciləri [[Fransa]], [[İsveç]], [[Danimarka]]], [[Niderland]], [[Böyük Britaniya]] və [[Rusiya]] dəstəklədi.
Konqres iştirakçısı olan ölkələrölkələrin hərəsihər biri öz məqsədlərini güdürdü: [[Fransa]] [[İspaniya]][[Avstriya]] [[Habsburqlar]]ının çevrəsini qırmaq, [[İsveç]]–Baltikada–[[Pribaltika]]da heqemoniyayaheqemonluğa nail olmaq, [[Müqəddəs Roma imperiyası]] və [[İspaniya]] – az ərazi güzəştə getmək. Vesfaliya sülhü iki müqavilədən ibarətdir –( [[Müqəddəs Roma imperiyası imperatoru]] ilə [[İsveç]] arasında bağlanan) Osnabrük və ([[Müqəddəs Roma imperiyası] imperatoru ]ilə [[Fransa]] və onun müttəfiqləri arasında bağlanan) Münster razılaşmaları. Bu müqvilədə ilk dəfə [[Rusiya]]nın [[Avropa]] dövlətləri sırasında ''Moskoviya'' kimi adı keçir. Vestfaliya sülhü [[İsveç]] və [[Niderland]]]a öz müstəqilliyini qorumaq imkanı verdi, ancaq [[Almaniya]]nın taleyində mənfi rol oynadı: onun ərazisinin bir hissəsinin [[İsveç]] və [[Fransa]]ya keçməsindən başqa, ölkədə uzun müddətə yarıfeodal pərakəndəlik bərqərar oldu.
 
== Tarixi dəyərləndirmələr ==