'''Trolleybus''' — şəhərdaxili sərnişin daşınmasında istifadə olunan elektriklə işləyən ekoloji cəhətdən ən təmiz relssiz nəqliyyat vasitəsi. Trolleybus tramvay kimi xüsusi elektrik yol cığırı ilə hərəkət etsə də ondan adi avtobuslardakı kimi şin təkərlərə malik olması və [[rels]]lərə ehtiyac olmaması ilə fərqlənir.
== Etimologiyası ==
Neyologizm sözlərdən olan trolleybus {{lang-en|trolley + bus}} kəlmələrinin birləşməsindən yaranmışdır. Amerikan ingiliscəsində ''“trolley”'' “tamvay baqon” deməkdir. Digər bir versiyaya görə ''“trolley”'' elektriklə hərəkət edən mənasını kəsb edir.
== Tarixi ==
=== Dünyada ===
İlk trolleybus [[Almaniya]]da [[Verner fon Simens]] tərəfindən İngiltərədə[[İngiltərə]]də yaşayan qardaşı doktor Vilhelm Simensin 18 may, 1881 -ci ildə Kral elmiElmi cəmiyyətindəCəmiyyətində<ref>TWENTY-SECOND ORDINARY MEETING // Journal of the Society of Arts. — 1881. — Vol. XXIX. — P. 567, 574.</ref> irəli sürmüş olduğu ideyası əsasında icad edilmişdir. O, elektriklə hərəkət edən mexanizmə malik səkkiz təkərli arabanı müvafiq baralelparalel elektrik xətti boyunca, ondan qəbuledici paralel ştanqalar vasitəsilə cərəyan alaraq hərəkətinə nail olmuşdur. İlk dəfə berlindəBerlində 1882 -ci ilin 29 aprel -aprelindən 13 iyunaiyununa qədər 540 metrlik məsafədə fəaliyyət göstərmiş eksperimental trolleybus məhz "Siemens & Halske" firmasına məxsusdur<ref>{{cite web | url = http://www.siemens.com/innovation/en/highlights/energy/update_01/electromobility.htm | title = Pictures of the Future – Spring 2009 | publisher = Siemens | accessdate = 2011-04-01 | archiveurl = http://www.webcitation.org/61711mvAk | archivedate = 2011-08-22 | lang = en | deadlink = 404 | quote = On April 29, 1882, Werner Siemens drove the Elektromote — an electrically powered carriage — along a 540-m test track in Halensee near Berlin. Siemens' invention was not only the first electric vehicle, but also the world's first trolley bus.}}</ref>.
| url = http://www.siemens.com/innovation/en/highlights/energy/update_01/electromobility.htm
1882 -ci ildə [[ABŞ]]da belçikalı Şarl Van Depule “qəbuledici"qəbuledici ştanqı”ştanqı" öz adı ilə patentləşdirir. Spreyq Frenk Culian 1888 -ci ildə daha etibarlı “qəbuledici ştanq”"qəbuledici ştanq" hazırlayaraq tramvaylara tətbiq edir. Trolleybuslara isə Spreyqin “qəbuledici"qəbuledici ştanqı”ştanqı" 1909 -cu ildə bu günümüzədək tətbiq edilir<ref>[http://www.vttu.by/main.jsp?tag=news_00068 Личности в истории развития городского электрического транспорта ] {{ru}} ]</ref>. ▼
| title = Pictures of the Future – Spring 2009
| publisher = Siemens
[[SSRİ]] dövründə ilk trolleybus xətti 1933 -cü ildə Moskvada[[Moskva]]da çəkilmişdir. İlk sovet trolleybusu LK-1 ([[Lazer Kaqanoviç]]in şərəfinə adlandırılmış) maşınları sayılır. ▼
| accessdate = 2011-04-01
| archiveurl = http://www.webcitation.org/61711mvAk
| archivedate = 2011-08-22
| lang = en
| deadlink = 404
| quote = On April 29, 1882, Werner Siemens drove the Elektromote — an electrically powered carriage — along a 540-m test track in Halensee near Berlin. Siemens' invention was not only the first electric vehicle, but also the world's first trolley bus.
}}</ref>.
▲1882 ci ildə [[ABŞ]]da belçikalı Şarl Van Depule “qəbuledici ştanqı” öz adı ilə patentləşdirir. Spreyq Frenk Culian 1888 ci ildə daha etibarlı “qəbuledici ştanq” hazırlayaraq tramvaylara tətbiq edir. Trolleybuslara isə Spreyqin “qəbuledici ştanqı” 1909 cu ildə bu günümüzədək tətbiq edilir<ref>[http://www.vttu.by/main.jsp?tag=news_00068 Личности в истории развития городского электрического транспорта {{ru}}]</ref>.
▲[[SSRİ]] dövründə ilk trolleybus xətti 1933 cü ildə Moskvada çəkilmişdir. İlk sovet trolleybusu LK-1 ([[Lazer Kaqanoviç]]in şərəfinə adlandırılmış) maşınları sayılır.
=== Azərbaycanda ===
[[Azərbaycan]]da ilk trolleybus istismarına [[Bakı]]da [[1941]] -ci ildə balanılmışdır. Trolleybus nəqliyyatının inkişafı 601960-1970-70 ci illərdə geniş vüsət almış və 90 1990-cı illərə qədər davam etmişdir. 1980 -ci ildə trolleybus xəttlərinin uzunluğu 300 km olmuşdur. 32 marşruta malik Bakı trolleybus nəqliyyatı getdikcə azalaraq 6 -ya enmişdir. 2004 -cü ildə qeyri -rentabilliyinə görə tamamilə istimayiictimai nəqliyyatdan silinmişdir.
<div style="position: relative; width: 616px;height:300px;float:right;font-size:smaller;margin-bottom:35px">
== İstinadlar ==
<references/>
[[Kateqoriya:Nəqliyyat]]
[[Kateqoriya:Relssiz nəqliyyat]]
|