Məhəmməd məscidi (Bakı): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Tarixi abidə
{{Ümumdünya irsi obyektləri
|adı = Məhəmməd məscidi
|Orijinal adı = Sınıqqala Məscidi
|orijinal adı =
| Name = Walled City of [[Bakı|Baku]] with the [[Şirvanşahlar saray kompleksi|Shirvanshah's Palace]] and [[Qız qalası|Maiden Tower]]
|şəkil Image = [[Şəkil:Muhammad Mosque (Baku) 1.JPG|280px300px]]
| infoboxwidth= 280px
|şəkil_izah =
| Image = [[Şəkil:Muhammad Mosque (Baku) 1.JPG|280px]]
|ölkə = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
| State_Party = {{AZE}}
|şəhər = [[Şəkil:Baku seal.PNG|25px|]] [[Bakı]]
| Type = Mədəniyyət
|yerləşir = <small>[[İçərişəhər]], Mirzə Mənsur küçəsi, 42</small>
| Criteria = iv
|aidiyyatı = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
| ID = 958
|memar = Məhəmməd ibn Əbu-Bəkr
| Region = [[Avropada Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Avropa]]
| Year tikilmə_tarixi = [[2000]]1078—1079
|üslubu = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
| Session = XXIV
|vəziyyəti = restavrasiya olunub.
| Danger = [[2003]] – [[2009]]
|nişanlama1 = Üİ
|pushpin_map = Dünya
|nişanlama1_rəsmiadı =
|pushpin_label_position = top
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|label =
|nişanlama1_tipi = Mədəni
|name = <font color="Crimson">'''Sınıqqala məscidi'''</font>
|nişanlama1_kriteriya = vi
|pushpin_mapsize = 280
|nişanlama1_nömrəsi = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|latd = 40|latm = 21|lats = 58|latNS = N
|nişanlama1_hissəsi =
|longd = 49|longm = 50|longs = 06|longEW = E
|nişanlama1_sərbəst1ad = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad =
|nişanlama1_sərbəst3dəyər =
|nişanlama2 = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı =
|nişanlama2_rəsmiadı =
|nişanlama2_tipi =
|nişanlama2_kriteriya =
|nişanlama2_nömrəsi = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/50/ 2.1]
|nişanlama2_hissəsi =
|nişanlama2_sərbəst1ad = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Dünya əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad =
|nişanlama2_sərbəst3dəyər =
|Commons kateqoriyası = Muhammad Mosque (Baku)
|Xəritəsi = {{Yer xəritəsi
|Azərbaycan Bakı
|label=Məhəməd məscidi|label_size=100 |lat=40.365406
|long=49.834698
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
|plan = [[Şəkil:Sınıqqla məscidinin planı-001.jpg|thumb300px|left|180px|Məscidin ümumi planı]]
|pushpin_map plan_izah = DünyaMəscidin planı
}}
[[Şəkil:Sınıqqala məscidinin kəsiyi-001.jpg|thumb|350px|right|Məscidin en kəsiyi]]
'''Məhəmməd məscidi''' və ya '''Sınıqqala məscidi''' — [[Bakı]]nın dövrümüzə çatmış ən qədim məscidi. İki: yeraltı və yerüstü mərtəbələrdən ibarət olan məscid binası X–XI əsrlərdə inşa edilmişdir. <ref> [http://kitabxana.net/files/books/file/1276089008.pdf Ziya Bünyadov, Azərbaycan Atabəylər dövləti] </ref>
 
== Tarixi ==
 
[[Şəkil:Sınıqqla məscidinin planı-001.jpg|thumb|left|180px|Məscidin ümumi planı]]
Məscidə Sınıqqala məscidi adı [[1723]]–cü ildə [[ruslar]]ın Bakını top atəşinə tutmasından sonra verilib. [[Xəzər]] sahili boyunca işğalçı yürüşlərə çıxmış [[I Pyotr]]un artilleriyası həmin ilin [[26 iyun]]unda Bakını atəşə tutanda şəhərin ən qocaman məscidinin minarəsi də zədələnmişdir. Top mərmisinə qala bürcü kimi davam gətirən minarəyə xalq "Sınıq qala" adını vermişdir. Abidənin ilkin adı bəlli deyil. Məscidin şimal tərəfindəki kufi xətti ilə yazılmış kitabədə deyilir:
{{Sitatın əvvəli}}
Sətir 37 ⟶ 63:
 
=== İnşa xüsusiyyətləri ===
[[Şəkil:Sınıqqala məscidinin kəsiyi-001.jpg|thumb|350px300px|rightleft|Məscidin en kəsiyi]]
Məscidin tikildiyi enişli relyefdən bacarıqla yararlanan memar bənzərsiz məkan quruluşu olan iki mərtəbəli, tək minarəli məscid binası yaratmışdır. Altı qatı tağbənd örtülü, güney fasada çıxan bir qapısı və iki kiçik pəncərə gözü olan dördbucaq planlı yerləşgədir. Onun sal qaya altında olan quyusu, bəzi arxeoloji materiallar antik dövrün sonu və ilk orta əsrlərə aid edilmişdir. Onu da deyək ki, ilkin araşdırmalarda Məhəmməd məscidinin daha əski bina – [[atəşgah]] üzərində yenidən tikilməsi faktı qeydə alınmışdı.
 
Sətir 85 ⟶ 112:
* [http://scwra.gov.az/structure/27/?%22S%C4%B1n%C4%B1q%20Qala%22%20M%C9%99h%C9%99mm%C9%99d%20m%C9%99scidi "Sınıq Qala" Məhəmməd məscidi '''scwra.gov.az''']{{az}}
{{İçəri Şəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Şirvanşahlar dövləti]]