Mərənd: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Mərənd''' - [[Güney Azərbaycanİran]]ın böyük[[Şərqi şəhərlərindənAzərbaycan ostanı]]nda biridirşəhər. [[Təbriz]]in şimal-qərbində yerləşir.
 
Mərənd [[GüneyŞərqi Azərbaycan ostanı]]ınnın iri şəhərlərindən biridir. Şəhər [[Güney Azərbaycan]]ınostanın Şimalşimal hissəsində yerləşir. Bağlı-bağatlı, saf suyu və havası, məhsuldar torpağı olan yerdir. Bu şəhər Cənubdan [[Təbriz]]lə, Şimaldan [[Zunuz]], [[Ələmdar]] və [[Culfa]] vasitəsiyləvasitəsilə [[Araz]]la, Qərbdən [[Xoy]] və [[Maku]] ilə, Şərqdən isə [[Əhər]] şəhəri ([[Qaradağ mahalı]]) ilə həmsərhəddir. Təbii iqlim şəraitinə görə Mərəndin ərazisinin 2/3 hissəsi qeyri-hamardır. Mərənd dəniz səviyyəsindən 1300-1400 metr yüksəklikdədir. [[Təbriz]]lə Mərənd arasındakı məsafə 71 km, [[Culfa]] (NMR) ilə isə 60 km-dir. Mərənd tranzit yolu üzərində yerləşir. Təbriz-Culfa dəmir yolu və Təbrizdən [[Avropa]]ya gedən yollar Mərənddən keçir.
 
Mərəndi hər tərəfdən böyüklü kiçikli dağ silsilələri əhatə edir. Mərəndin dağları içərisində [[Mişov dağı]] öz coğrafi mövqeyi, zənginliyi və təbiətinin rəngarəngliyi ilə fərqlənir. Mərəndlə [[Urmu gölü]] və [[Şəbüstər]] arasında yerləşən bu dağ Mərəndə gələnləri başından heç vaxt qarı əskik olmayan zirvəsi ilə salamlayır. [[Təbriz]]dən [[Culfa]]yaCulfaya və Avropaya gedən yollar [[Mişov dağı]]n ətəyindən keçir. Mişov dağının ətəyində yerləşən ''Yam yaylağı'' saf suyu və havası ilə əvəzsiz müalicə ocağıdır.
 
Mərəndin ərazisini əhatə edən başlıca çaylar [[Selli su]], [[Zilbir]], [[Znuz çay]], [[Sınıx çay]], [[Qərə çay]] və [[Ələmdar çay]]dır. Mərənd müalicəvi bulaqlarla da zəngindir. Mənbəyini [[Mişov dağı]]ndan alan ''Bəysuyu'' mineral maddələrinə və müalicəvi əhəmiyyətinə görə daha qiymətlidir. Mərənddə havanın hərarəti yayda 38 dərəcədən (dağ ətəyində 10 dərəcədən) yuxarı qalxmır.
Sətir 10:
 
== Tarixi ==
Mərənd həm də [[Azərbaycan]]ınAzərbaycanın ən qədim şəhərlərindən biridir. Onun adı eramızdan əvvəlki dövrlərə aid tarixi mənbələrdə "Mandqarna" kimi çəkilir ki, bu da qədim Azərbaycan-türk dövləti [[Manna]]nın adı ilə əlaqələndirilir. Mərənd sözü [[qədim türk dili]]ndə basdırılmış, örtülmüş, dəfinə kimi şərh edilir. Bu adla bağlı əhali arasında belə bir əfsanə də vardır ki, guya [[Nuh peyğəmbər]] və anası Mərənddə dəfn edilmişdir. Lakin elmə məlumdur ki, [[Nuh Peyğəmbər türbəsi]] [[Naxçıvan]] şəhərində yerləşir.
 
Mərənd həm də [[Azərbaycan]]ın ən qədim şəhərlərindən biridir. Onun adı eramızdan əvvəlki dövrlərə aid tarixi mənbələrdə "Mandqarna" kimi çəkilir ki, bu da qədim Azərbaycan-türk dövləti [[Manna]]nın adı ilə əlaqələndirilir. Mərənd sözü [[qədim türk dili]]ndə basdırılmış, örtülmüş, dəfinə kimi şərh edilir. Bu adla bağlı əhali arasında belə bir əfsanə də vardır ki, guya [[Nuh peyğəmbər]] və anası Mərənddə dəfn edilmişdir. Lakin elmə məlumdur ki, [[Nuh Peyğəmbər türbəsi]] [[Naxçıvan]] şəhərində yerləşir.
 
Həmişə gözü başqalarının torpağında olan [[ermənilər]] Mərənd şəhərini də özününküləşdirməyə çalışır, buranın qədim erməni diyarı olduğunu iddia edirlər. Erməni tarix kitablarında göstərilir ki, guya Mərənd şəhəri "Marya" adlı bir erməni-xristian qızın sifarişi ilə salındığından onu adını daşımış, daha sonralar isə söz Mərənd şəklində işlədilməyə başlamışdır. Halbuki şəhərin hələ [[Midiya]] dövləti zamanından mövcudluğu tarixi mənbələrdə qeyd edilir. Erməni müəllifləri həyasızcasına iddia edirlər ki, guya şəhərin mərkəzində yerləşən [[Mərənd Cümə məscidi]] qədim erməni məbədidir.
Sətir 17 ⟶ 16:
Mərəndin adı yunan mənbələrində eramızdan əvvəl II əsrdə çəkilir və burada yaşayış məntəqəsi olduğu qeyd edilir. Tarixi mənbələrin verdiyi məlumata görə Mərənd şəhəri [[madaylar]]ın hakimiyyəti dövründə br müddət mühüm inzibati mərkəz kimi istifadə edilmişdir.
 
Mərənd [[Azərbaycan]]ınAzərbaycanın milli qəhrəmanı [[Babək]]in başçılığı altında yadelli zülmünə qarşı hərəkatda da mühüm mövqe tutmuş, mübarizənin mühüm ocaqlarından biri olmuşdur. Mərəndin o zamankı şəhər hakimi Məhəmməd Rəvadi Babəkin yaxın silahdaşlarından biri olmuşdur. [[Rəvvadilər dövləti]]nin süqutundan sonra Mərənd çoxlu yadelli hücumlarına və talanlara məruz qalır. Öz əvvəlik şöhrətini itirdiyindən mənbələrdə şəhərin adı çox gec-gec çəkilir.
 
[[Səfəvilər]]in hakimiyyəti dövründə şəhərə xüsusi fikir verilmiş, abadlaşdırılmasına və böyüməsinə diqqət yetirilmişdir.
 
[[Məşrutə hərəkatı]]nda ([[1905]]-[[1911]]) [[Səttarxan]]ın (Sərdari milli) başçılıq etdiyi mücahid dəstələrinə qoşulan və ona yardım göstərən mərəndlilərə mürtəce Şücanizam xan maneə olurdu. [[Təbriz]]dən gələn sovqat bağlamasında yerləşdirilən bombanın partlayaraq [[Şücanizam Mərəndi]]ni məhv etməsindən sonra Mərənd məşrutəçilərin əsas dayaqlarından birinə çevrilmişdi. [[1920]]-ci ildə [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani]] üsyanında, [[1946]]-cı il [[21 Azər hərəkatı]]nda, [[1978]]-ci il [[Təbriz]] üsyanı və [[1978]]-79-cu illər inqlabında Mərənd əhalisi öz çeviklik və fədakarlığı ilə ad qazanmışdır.
 
== Həmçinin bax ==
{{Şərqi Azərbaycan ostanı}}
 
{{Ərəblə | مرند}}
 
[[Kateqoriya:Mərənd| ]]