Nüvə reaktoru: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 8:
İmperator Vilehlmin dövründə [[Almaniya]]da "Uran layihəsi" nasistlərin dövründə də davam etdirilir və onun rəhbərliyi formal olaraq Vaytsekkere tapşırılır. İşi isə əslində [[zəncirvari reaksiya]]nın nəzəri əsaslarını qoyan Heyzenberq görür. Vaytsekker qrup işçiləri ilə ilk nüvə reaktorunun yaradılması ilə məşğul olur. 1940-cı ildə qrupun üzvü Hartek ilk dəfə olaraq uran oksidi və bərk [[qrafit]] yavaşıdıcısınən tətbiqi ilə ilk dəfə olaraq zəncivari reaksiya sınağını aparır. Ancaq onun əlində olan material nəticə almağa kifayət etmir. 1942-ci iləd [[Leypsiq]] universitetində həmin qrupun iştirakçısı olan Diepel tərəfindən sınaq stendi hazırlanr və 1942-ci idə bu stenddə külli miqdarda neytronların əldə olunması mümkün olur. 1945-ci ildə alman mütəxəssislərinə tam zəncirvari reaksiyanın aparılması nəsib olur.
Nüvənin zənciravri parçalanma reaksiyası ilk dəfə olaraq 1942-ci ildə Çikaqo universitetinin bir qrup fizikaçıları tərəfindən E.Ferminin rəhbərliyi altında icra edilir. Onlar ilk dəfə olaraq "Çikaqo
SSRİ-də reaktorların işəsalma özəllikləri, işləməsi və nəzarətinin nəzəri və praktiki tədqiqatı akademik Kurçatovun rəhbərliyi altında bir qrup fizik və [[mühəndis]]lər tərəfindən həyata keçirilimişdir. İlk sovet reaktoru F-1 SSRİ EA-nın 2 №-li 1946-cı ildə laboratoriyasında qurulmuşdur. F-1 reaktoru qrafit bloklardan və diametri 7,5 m olan kürələrdn hazırlanmışdır. Kürənin mərkəzində diametri m olan deşiklərdə uran çubuqlar yerləşir. F-1 və ÇD-1 reaktorlarında soyuducu sisemlər yox idi, ona görə də onlar çox aşağı güc malik idilər (maksimal 20 Vt). F-1 reaktorunda aparılan tədqiqatlar [[sənaye]] [[reaktor]]ları üçün daha mürəkkəb qurğuların işlnməsi üçün əsas olmuşdur. 1948-ci ildə [[plutonium]] istehsalı üçün İ-1 reaktoru, 27 iyun 1954-cü ildə isə Obninsk (Rusiya) şəhrində gücü 5 MVt olan, dünyada ilk atom [[elektrik stansiyası]] işə salınır.
==İşləmə prinsipi==
| |||