Delta (çay): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: {{iş gedir}} '''Delta''' — çayların mənsəblərində gətirilmə çöküntülərindən əmələ gəlmiş geniş Düzənlik (coğrafiya)|düzənlik...
 
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
'''Delta''' — [[Çay (coğrafiya)|çayların]] [[mənsəb]]lərində gətirilmə çöküntülərindən əmələ gəlmiş geniş [[Düzənlik (coğrafiya)|düzənliklərdi]]. Çayın yatağı deltada bir çox qollara ayrılır.
== Ümumi məlumat ==
Delataların meydana gəlməsində çay və [[dəniz]] suyunun hərəkətləri(qabarmalar), sahillərin forması, quru və dəniz dibinin hündürlük fərqi əsas rol oynayır. İlk mərhələdə ''sualtı deltalar'' əmələ gəlir ([[Hind (çay)|Hind]], [[Şimali Dvina]] çaylarında). Sonra, çəküntülərin qalınlığı artdıqca körfəzin işçərilərinə yerləşmiş deltanın özü ([[Qanq]] və [[Brahmaputra çayı|Brahmaputranın deltası]]) və dənizə ''irəliləmiş deltalar'' meydana gəlir ( [[Lena]]nın, [[Volqa]]nın, [[Missisipi]] və digər bir çox çayların deltaları) Deltaların əmələgəlməsində və böyüməsində dəniz fəal iştirak edir. Axınlar və sahilə çarpan ləpələr mənsəbqabağı tirələri dəniz qumu ilə örtür, deltaların böyüməsinə səbəb olur. Bəzən deltalar (məsələn, Kamçatka çaylarının deltaları) dəniz axınlarının gətirdiyi çöküntülərdən ibarətdir, çayın rolu belə halda ancaq passiv olur. Nəhayət, bəzi çaylar (məsələn, [[Neva]]) saxta deltalı olur. Nevanın suyu olduqca təmizdir; gətirilmə çay çöküntüləri çox nazik lay — sualtı delta və deltaqabığı say əmələ gətirir. [[Sankt-Peterburq]]un salındığı adalar çay çöküntülərindən əmələ gəlməmişdir, onlar materikin Neva tərəfindən parçalanmış qədim ovalıq hissələridir. Bu, ''psevdodeltadır''.
== Adın etimologiyası ==
== Delta tipləri ==