Ağcaqala - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Üçkilsə (Eçmiədzin) rayonunda kənd, türk mənşəli toponim.
== Haqqında ==
Ağcaqala kəndi [[İrəvan quberniyasınınquberniyası]]nın Eçmiədzin qəzasında, indiki [[Üçkilsə]] (Eçmiədzin) rayonunda Alagöz dağının [[cənub]]-qərbində[[qərb]]ində yerləşirdi. [[1590]]-cı ildə tərtib edilmiş «[[İrəvan]] əyalətinin müfəssəl dəftəri»ndə, Qafqazın[[Qafqaz]]ın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.
Kənddə[[Kənd]]də [[1828]]-ci ilə qədər yalnız [[azərbaycanlılar]] yaşamışdır. Buraya ermənilər [[1828]]-[[1830]]-cu illərdə Türkiyədən[[Türkiyə]]dən köçürülmüşdür. Kənddə ermənilərlə yanaşı, [[1831]]-ci ildə 79 nəfər, [[1873]]-cü ildə 38 nəfər, [[1886]]-cı ildə 6 nəfər, [[1897]]-ci ildə 31 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. [[1918]]-ci ildə kənddə yaşayan [[azərbaycanlılar]] erməni təcavüzünə məruz qalaraq tarixi-etnik torpaqlarından[[torpaq]]larından deportasiya olunmuşdur.
Toponim [[Azərbaycan dilindədili]]ndə sifətin çoxaltma dərəcəsinin morfoloji əlamətini bildirən -ca şəkilçisinin qəbul etmiş qədim [[türk dilindədili]]ndə «kiçik, alçaq, çox da hündür olmayan» mənasında işlənən ağ sözü ilə qala sözünün birləşməsindən əmələ gəlib «kiçik, alçaq qala yanında olan kənd» mənasında ifadə edir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.
Ermənistan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin [[25 yanvar]] [[1978]]-ci il fərmanı ilə kəndin[[kənd]]in adı dəyişdirilib Tsaxqalanc qoyulmuşdur.
