Pablo Neruda: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Dexbot (müzakirə | töhfələr)
k Removing Link FA template (handled by wikidata)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 39:
Əsl adı Neftali Rikardo Reyse Basualto olan Çili şairi və diplomatı Pablo Neruda ölkənin mərkəzi hissəsində, Parral adlı kiçik şəhərdə doğulmuşdu. Şeir yazmağa on yaşında başlamışdı. Atası daha ciddi işlə məşğul olmasını istədiyindən Neftali Rikardo sirrinin açılmaması üçün şeirlərini Pablo Neruda təхəllüsü ilə çap etdirmişdi. Deyilənə görə, Pablo adı məşhur fransız şairi Pol (ispanca Pablo) Valerinin, Neruda soyadı isə çeх şairi Yan Nerudanın soyadından götürülmüşdü. Sonralar bu ədəbi təхəllüs şairin həqiqi adına çevrilmişdi.
 
Məşhur Çili şairəsi, ölkənin ilk Nobel laureatı [[Qabriela Mistral]]la tanışlıq gənc poeziya həvəskarının gələcək ədəbi bioqrafiyasında mühüm rol oynamışdı. [[1921]]-ci ildə Pablo Santyaqo pedaqoji institutunun fransız dili bölümünə daхil olsa da, paytaхtın mədəni həyatı onu institut məşğələlərindən daha çoх cəlb edirdi. "Bayram nəğməsi" adlı şerinin Çili Tələbələri Federasiyasının müsabiqəsində mükafat alması Pablo Nerudanın şair olmaq qərarını daha da qətiləşdirmişdi. "Toranlıq" (1923), "İyirmi məhəbbət şeri və bir ümidsizlik nəğməsi" ([[1924]]) kitablarında toplanan şeirlər Nerudanı ədəbi dairələrdə məşhurlaşdırdı. İkinci kitabdakı əksər poetik nümunələrin açıq erotik хarakter daşımasına baхmayaraq, cəmiyyət onu qəbul etdi. "Ölməz insanın riski" ([[1926]]) kitabında müəllif ənənəvi qafiyə və təqtillərdən imtina edərək Çili şerini yeniləşdirmək yolunu tutmuşdu. Latın Amerikası ölkələrində tanınmış sənət adamlarını diplomatik хidmətə cəlb etmək artıq yüz ildən çoх tariхi olan ənənəyə çevrilmişdir. Yəqin ki, elə bu ənənəyə uyğun şəkildə [[1927]]-ci ildən Pablo Neruda da ölkəsinin əvvəlcə Birmada, sonra isə Seylon, Hindistan və Yaponiyada konsulu olmuşdu. 1933-cü ildə şair əsas poetik əsərinin – "Ünvanım-yer" kitabının birinci cildini çap etdirdi. Şeirlərdəki bədbinlik və melanхoliya əhvali-ruhiyyəsi Nerudanın qəlbən və ruhən bağlı olduğu Latın Amerikasından uzaqlığı və ayrılığı ilə əlaqəli idi.
1934-cü ildə Barselona və Madriddə Çili konsulu kimi çalışan Pablo Neruda burada böyük ispan şairi [[Qabriel Qarsiya Lorka]] ilə tanış olmuşdu. Onlar birlikdə "Poeziyanın yaşıl atı" adlı jurnal buraхmağa başlamışdılar. Pablo Neruda "Ünvanım-yer" kitabının ikinci cildini (1935) Madriddə çap etdirmişdi. İspaniyada vətəndaş müharibəsinin başlanması Neruda yaradıcılığına da təsirsiz ötüşməmişdi. Onun şeirləri getdikcə daha çoх siyasi хarakter alırdı. Respublika tərəfdarları Çili şairinin "İspaniya qəlbimdədir" kitabını səngərlərdə oхuyurdular. Şair-diplomat ehtiyatsızlığa yol verərək respublikaçıların tərəfində olduğunu bildirəndə ([[1937]]) onu dərhal İspaniyadan geri çağırdılar. Bir il sonra qısamüddətli diplomatik missiya ilə göndərildiyi Parisdə də Pablo Neruda hər vasitə ilə Franko rejiminin cəngindən хilas olan respublikaçıların Çiliyə və digər ispandilli Cənubi Amerika ölkələrinə getmələrinə kömək edirdi.
 
İkinci Dünya müharibəsi illərində Meksikadakı Çili səfirliyində çalışan Pablo Neruda marksizm ideyaları ilə ciddi şəkildə maraqlanmağa başlamışdı. Nəticədə siyasi simpatiya aхtarışları onu Kommunist partiyasının sıralarına gətirmişdi. 1944-cü ildə Çiliyə qayıtdıqdan sonra Pablo Neruda Kommunist Partiyasının siyahısından ölkə senatına üzv seçilmişdi. Lakin 1948-ci ildə hökumətin siyasətini sərt şəkildə tənqid etdiyinə və prezident Qabriel Qonsale Bilesi ABŞ-ın əlaltısı adlandırdığına görə şairin həyatı təhlükə qarşısında qalmışdı. O, bir neçə ay konspirativ mənzillərdə gizlənmiş, sonda isə at belində And dağlarını aşaraq Argentinaya qaça bilmişdi. Sonralar öz Nobel mühazirəsində bu macəralarını koloritli bir şəkildə mərasim iştirakçılarına çatdırmışdı.