1981-ci il irland aclıq aksiyası: Redaktələr arasındakı fərq
Yeni səhifə: thumb|Həlak olmuşların xatirəsinə Milltaun qəbirstanlığında yerləşdirilmiş memorial|left Şəkil:HblockMonument073107.jpg|thumb... |
(Fərq yoxdur)
|
06:34, 5 iyun 2015 versiyası
1981-ci il irland aclıq aksiyası (ing. 1981 Irish hunger strike) — 1976-cı ildə Britaniya hökümətinin Şimali İrlandiya münaqişəsi zamanı həbs olunmuş şəxslərə əvvəllər tətbiq etdiyi Special Category Status anlayışını istisna etməsi ilə başlamış 5 illik qarşıdurmanın kulminsiya nöqtəsi. 1981-ci il aclıq aksiyasından əvvəl də məhbuslar onlara yarıhərbi, siyasi statusun qaytarılması tələbi ilə bir neçə dəfə aclıq keçirmişdilər [1].
Xüsusi statusu ləğv edilməsinin ildönümündə, 1 mart 1981-ci ildə Meyz həbsxanasında aclıq aksiyasına İrlandiya Respublikaçı Ordusunun üzvü Bobbi Sends (ing. Bobby Sands). 15 martda aclığa daha bir iştirakçı da, 22 martda isə daha ikisi qoşuldu[1].
Aclıq edənlər 5 tələb irəli sürürdülər:
- həbsxana uniformasını geyinməmək hüququ;
- həbxsanada iş görməmək hüququ;
- digər məhbuslarla əlaqə azadlığı, həmçinin də təhsil və əyləncə tədbirlərinin təşkili imkanı;
- hər həftə bir ziyarət və bir bağlama hüququ;
- tam əfv hüququ (full restoration of remission lost through the protest).[2]
1981-ci ilin aprelində ürək tutmasından Freman və Cənubi Tiron rayonundan İrlandiya respublikaçılar partiyasından seçilmiş parlament üzvü Frenk Maquayer vəfat edir. 26 martda Bobbi Sends yerli seçkilərdə namizəd kimi irəli sürülür və 9 apreldə 3092 səs yığaraq Parlamentə seçilərək Parlamentin ən cavan üzvü olur[3]. Bu uğurdan sonra Britaniya höküməti bir ildən çox azadlıqdan məhrum edilmə cəzası çəkənlərə namizədliyini irəli sürməyi qadağan etdi [4][5].
Маргарет Тэтчер, премьер-министр Великобритании, не пошла на уступки, и голодовка кончилась смертью десяти республиканцев[6]. Сэндс умер 5 мая, через 66 дней после начала голодовки, в госпитале тюрьмы, от истощения[7]. Известие о его смерти вызвало волнения, двое людей погибли от погромов националистов на севере Белфаста[8][9]. Похороны Сэндса 7 мая посетили 100 000 человек[1].
Голодовка 1981 года кончилась 3 октября 1981 года; на тот момент среди заключённых голодало 6 человек[1].
Голодовка привела к радикализации политики ирландских националистов и электоральному успеху партии Шинн Фейн[10].
О событиях голодовки в 2008 году был снят фильм «Голод». Şablon:Навигация
Погибшие
Имя | Организация | Начало голодовки | Дата смерти | Продолжительность голодовки |
---|---|---|---|---|
Бобби Сэндс | ИРА | 1 марта | 5 мая | 66 дней |
Фрэнсис Хьюз | ИРА | 15 марта | 12 мая | 59 дней |
Рэймонд Маккриш | ИРА | 22 марта | 21 мая | 61 день |
Пэтси О’Хара | ИНОА | 22 марта | 21 мая | 61 день |
Джо Макдоннелл | ИРА | 8 мая | 8 июля | 61 день |
Мартин Хёрсон | ИРА | 28 мая | 13 июля | 46 дней |
Кевин Линч | ИНОА | 23 мая | 1 августа | 71 день |
Киран Дохерти | ИРА | 22 мая | 2 августа | 73 дня |
Томас Макэлви | ИРА | 8 июня | 8 августа | 62 дня |
Майкл Девайн | ИНОА | 22 июня | 20 августа | 60 дней |
Примечания
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "The Hunger Strike of 1981 - A Chronology of Main Events" (ingilis). 2011-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-08.
- ↑ Taylor, Provos The IRA & Sinn Féin, p. 229—234
- ↑ BBC News, 1981: Hunger striker elected MP (April 1981)
- ↑ Julian Haviland, «Bill to stop criminal candidates», The Times, 13 June 1981, p. 2.
- ↑ Gay, Disqualification for membership of the House of Commons (October 2004)
- ↑ David McKittrick. "Remembering Bobby Sands". The Independent. 5 May 2006. 2012-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-05-26. (#apostrophe_markup)
- ↑ O’Keeffe, «Suicide and Self-Starvation Suicide and Self-starvation», Philosophy, Vol. 59, No. 229 (Jul., 1984), pp. 349—363
- ↑ Malcolm Sutton. "An Index of Deaths from Conflict in Ireland". CAIN. 2011-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-09-07.
- ↑ "A Chronology of the Conflict - 1981". CAIN. 2011-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-09-07.
- ↑ Taylor, Peter. Provos The IRA & Sinn Féin. Bloomsbury Publishing. 1997. 251–252. ISBN 0-7475-3818-2.
Şablon:Конфликт в Северной Ирландии Şablon:Временная Ирландская республиканская армия
Категория:Конфликт в Северной Ирландии Категория:1981 год в Великобритании Категория:Смерть в знак протеста Категория:Ирландская республиканская армия