Teologiya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: Migrating 94 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34178 (translate me) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Teologiya''' ({{lang-gr|θεος}}, theos, "Tanrı", + {{lang-gr|λογος}}, logos, "bilim") -
=== Ümumi məlumat ===
Bir qayda olaraq [[Bibliya]]ya, ümumdünya [[kilsə məclisi|kilsə məclislərinin]] qərarlarına və ([[protestantlıq|protestantlardan]] başqa) "kilsə atalarının" təlimlərinə ("[[Bibliya və ənənə|Müqəddəs Yazıya" və "Müqəddəs Ənənəyə]]") əsaslanan xristian teologiyasının tarixi nisbətən yenidir. XVIII əsrə qədər ilahiyyatçılar adətən [[Bibliya]] mətninin tarixi, ədəbi kontekstinə əhəmiyyət vermədən sitat gətirərək təlim vermişlər.
Sətir 5 ⟶ 7:
Bibliya teologiyası müstəqil bir elm olaraq XVIII əsrdə protestant kilsəsində meydana gəldi. Protestantlar, ümumiyyətlə, Müqəddəs Ənənənin avtoritetini qəbul etmədikləri və yalnız Bibliyanı vəhy saydıqlarına görə, sistematik teologiyanı yaradan protestantların başlıca üsulu “Bibliyanı Bibliya vasitəsilə şərh etmək” qaydasından ibarət idi. Müqəddəs Ənənəyə böyük əhəmiyyət verən pravoslav və katolik teoloqları əvvəllər protestantlığın təsirindən ehtiyatlanaraq belə teologiyaya bir qədər şübhə ilə yanaşmışlar. Lakin sonra elmi üsullara əsaslanan teologiyanın təkcə protestant deyil, pravoslav və katolik təliminə də tətbiq edilməsinin mümkünlüyünü və zərurətini görmüşdürlər.
Teologiya bir çox sahələrdən ibarət olan mürəkkəb elmdir. Müxtəlif xristian məzhəblərində teologiyanın sahələrə, fənlərə bölünməsi fərqlidir, lakin ümumiyyətlə xristian teologiyasında aşağıdakı əsas sahələri qeyd etmək olar: [[Allah]] haqqında təlim olaraq “xüsusi teologiya” (o cümlədən [[Üç Üqnum]], Allahın adları və sifətləri), [[vəhy]], yaradılış, teodiseya (şərin mövcudluğunu izah edən elm), [[Bibliya antropologiyası]], hamartiologiya (günah haqqında təlim), [[xristologiya]] (Məsihin şəxsiyyəti haqqında təlim), pnevmatologiya (Müqəddəs Ruh haqqında təlim), soteriologiya (xilas haqqında təlim), ekklesiologiya (kilsəni tədqiq edən elm), missiologiya, esxatologiya (dünyanın axırı haqqında təlim), sakramentologiya ([[vəftiz]] və [[yevxaristiya|Rəbbin süfrəsi]] kimi “sakramentlər” (müqəddəs mərasimlər) haqqında təlim), patrologiya (kilsə atalarını tədqiq edən elm), angelologiya və demonologiya (mələkləri və cinləri tədqiq edən elm).
|