Titikaka gölü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Göl
|Adı = Titikaka gölü
|Orijinal adı = {{lang-es|Titicaca}}, {{lang-qu|Titiqaqa}}, {{lang-ay|Titiqaqa}}
|Şəkil = Lago_Titicaca_001.jpg
Sətir 30:
 
'''Titikaka gölü''' — [[Peru]] və [[Boliviya]] arasında qalan [[Cənubi Amerika]]nın ən böyük şirin su gölü. Dünyanın ən hündürdə yerləşən gölüdür. Tektonik çatlar nəticəsində əmələ gəlmişdir.
{{vikiləşdirmək}}
== Coğrafiya ==
8.288 kvadrat kilometr sahəyə sahib olan göl And Dağlarının Altiplano adı verilən platosunda, Peru və Boliviya arasında iştirak edəryerləşir. Qərb sahili Peruya, şərq sahili isə Boliviyaya aiddir. Titikaka Gölü, ticarət gəmiləringəmilərininçalışdığı, yüksək rakımlıüzdüyü bir göldür. Tibet platosunda çoxondan daha yüksəkyüksəkdə yerləşən göllər rakımlıolsada böyüklüyünə görə (4000 m.ninmetr üzərindəyüksəklikdə) göllər tapılarbirincidir. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 3.810 metr olub 194 km uzunluğa və 65 km genişliyəenə malikdir. OrtalamaOrta dərinliyi 140-180 metr arasındadır. Bəzi yerlilər dibsiz olduğunu iddia etsələr də, ən dərin yeri 280 metrdir. Yirmibeşten25-dən çox akarsuçay bu gölə tökülür. İnkaİnk mədəniyyətinin izlərini saxlayan Günəş Adası (Isla del Sol) daxil irili xırdalı bir çox adacığı saxlayarbökünür. Ətrafında yaşayan xalq üçün göldə edilən balıqçılıq əhəmiyyətli bir dolanışıq mənbəyidir.
 
== Adının mənşəyi ==
Adının haradan gəldiyi qəti olaraq bilinməməklə birlikdə iki Aymara sözünün yan-yana gəlməsindən meydana gələrgəlmişdir. Titi "böyük pişik" , Kak isə " qaya " mənasını verərverir və tərcüməsi Puma qayasında olaraq ediləbaşa bilərdüşülür. Əfsanəyə görə ilk İnk Kralı Manco CAPAC Günəş Adasında ilk olaraq , pişik başını xatırladan bir qayaya çıxarrast gəlir. Göl xəritəsinə başbaşı aşağı baxıldığında, yatan pişik forması ayırd edilə bilər. Buna qarşı Quechua dili Titi " güllə" və ya " güllə rəngi" qaqa isə " qaya " deməkdir. Yəni "kurşini (güllə rəngi) qaya".
 
==Göldə həyat==
Titikaka gölünün xarakteristika xüsusiyyətlərindən biri üzən adacıqlar. Bu adalardanadalarda yaşayanlara ' Uros ' (çoxluq söz) adı verilərverilmişdir. Uros, üzən adacıqları döyüşçü İnkalardanİnklərdən qorunmaq məqsədilə, bölgəyə xas Totora adlı bir bitkinin kargılarını çarpaz olaraq bir araya gətirərək meydana gətirərlər. Üzərində sadə kotteclərtikililər də inşa etdikləri bu adacıqları balıq ovunda istifadə edərlər. Uros, ənənəvi həyat şəkilləriylə qürur duyar və quruya yerləşməyi rədd edərduyarlar. Turistlərin yellənən adalarını ziyarət etməsinə icazə verərlərverirlər. Peruya aid Taquile adasında bu gün təxminən 1.600 QuechuaKecua yaşamaqdadır. Bu 5,5 km uzunluğunda və 1,6 km genişliyindəkienə malik adada yaşayan xalq, xaricilərdəngəlmələrdən saklandıklarıgizləndikləri üçün çox sonralarısonralar kəşf edilmişdiraşkarlanmışlar. ÖrgüHörgük hörən kişiləri səbəbiylə namizədəadalardan birinə Örgühörgü hörən kişilər adası adı da verilir. Gölün Boliviya tərəfində müqəddəs adalar, Günəş Adası (Isla del Sol) və Ay Adası (Isla de la Luna) tapılarvardır. Hər ikisində də kiçik ənənəvi kənd və çox sayda köhnə xaraba mövcuddur.  Uros adacıqlarının panoramik görünüşü ilə insanları özünə cəlb edir.
 
==Fauna==
Titikaka Gölü, bir sıra nadir rast gəlinən heyvana həyat mühiti təqdim edir. Bunlardan biri Titikaka dalğıcı (Rollandia microptera) deyilən quşdur. Bu quşun maraqlı yanıtərəfi, kiçik qanadları səbəbiylə uçamamasıdıruça bilməməsidir. Təhlükə anında suyun üstündə sürətli addımlar ataraq və çox güclü qanad çırpmalarla qaçarqaçır. Ancaq bu qanad çırpmalarçırpmalara quşubaxmayaraq havalandırmazquş uça bilmur. Digər bir endemik canlı isə Titikaka qurbağasının . Qurbağa ağırlıqlı olaraq cildiyle soluma etdiyindən, dərini xəttlidirqurbağasıdır.
 
== Mənbə ==