Meri Şelli: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Meri Şellinin müvafiq əsəri haqqında əlavə |
||
Sətir 40:
Daha çox [[Frankenşteyn]] romanı ilə tanınan Meri Şelli, bundan əlavə, ''Lodore'' ([[1835]]), ''Falkner'' ([[1837]]) və ''The Last Man'' ([[1826]]) kimi romanların da müəllifidir.
== "Frenkenşteyn, yaxud müasir Promotey" haqqında ətraflı ==
Merinin eşitdiyi xəbərlər arasında ən vacibi, İtaliyanın Baloniya Universitetinin fizik alimi Luici Qalvaninin təcrübələri olur. Qalvaninin təcrübələri qısa müddət ərzində Avropada sensasiyalar yaradır. Qalvani hesab edirdi ki, istənilən canlı ətraflarını (əl və ayaqlarını) hərəkət etdirmək üçün elektrik enerjisinə ehtiyac duyur. Başqa sözlə, hərəkətlərin kökündə elektrik enerjisi dayanır. Digər canlıların üzərində apardığı təcrübələrdən sonra, Qalvani ölmüş məhkumların üzərində də təcrübə aparır. Ölü insanların bədənindən güclü elektrik cərəyanı keçirməklə möhtəşəm nəticələr əldə edir: ölünün gözləri açılıb bağlanır, əli qalxır. Cərəyan miqdarı artırıldıqda isə ölü qalxır və oturur.
Nəzərə almaq laızmdır ki, həmin dövrdə elmi nəaliyyətlərə və kəşflərə əsaslanan hər hansısa hekayə, roman və ya müəyyən yaradıcıllıq nümunəsi yox idi. Müxtəlif qotik, fantastik və qorxulu nağıllar və hekayələr olsa da, ciddi sualların qoyulduğu və problematikanın göstərildiyi elmi əsərlər yox idi. Nəticədə Meri Şelli "Frenkenşteyn, yaxud müasir Promotey" əsərini yazmaqla elmi-fantastika janrını əsasını qoymuş olur. Elmi-fantastika janrının kökündə dayanan təməl fəlsəfə isə müasir elmi nəaliyyətlərin əxlaqi və etik yöndən mühakimə olunmasıdır.
Meri Şelli dövrünün elmi inkişafından və nəaliyyətlərindən böyük zövq alırdı və o, Frenkenşteyni məhz Qalvaninin təcrübəsinə əsasən yaratmağa başlayır. Romanda gənc alim Viktor Frenkenşteyn ildırımın qoca palıdı necə parçaladığını və yandırdığını görür. Bu möhtəşəm gücdən ilham alan Viktor ildırımla - bu ilahi od qığılcımı ilə təcrübələr aparmağa başlayır.
Bir məqamı da qeyd etmək lazımdır ki, əsərin yaradılışında müəmmalar və spiritual məqamlar da kifayət qədər çoxdur. Belə ki, xatirələrində Meri Şelli yazır ki, bir gecə yuxudan oyanaraq çardaqdan gələn səslərin nə olduğunu tapmaq üçün ora qalxır və orada gördüklərinə inana bilmir: ağbəniz gənc alim yaratdığı məxluqun qarşısında dayanmışdı. Çox güclü mühərrikin işə salınmasından sonra otağın ortasında uzanan ölü dirilir. Elə bu dəm Meri də çox qorxmuş halda yuxudan oyanır və beləliklə də əfsanə yaranır. Meri belə düşünür ki, onu qorxudan bu kabus minlərlə digər insanı da qorxuda bilər. Qorxu və elm birləşərək "Frenkenşteyn, yaxud müasir Promotey" əsərini yaradır.
<references group="Ridley Scott - Prophets of Science Fiction" />
<references />
== Həmçinin bax ==
| |||