Gəncə Dövlət Dram Teatrı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 37:
XIX əsrin sonlarında 21 oktyabr 1895-ci ildə Gəncənin bir sıra maarifpərvər insanlarının xüsusi təşkilatçılığı və həvəskarların iştirakı ilə ilk dəfə burada oynanılan tamaşalar dövrünün mütəfəkkir və ictimai xadimi olan M. F. Axundov və N. B. Vəzirovun pyesləri olmuşdur. 1906-cı ildə yaradılmış "Gəncə müsəlman" məclisi"nin bu sahədə xidmətləri daha önəmlidir. Ə. B. Haqverdiyevin 1910-cu ildə yerli həvəskarlardan ibarət təşkil etdiyi teatr truppasında "Ağa Məhəmməd şah Qacar" "Dağılan tifaq",(Ə. B. Haqverdiyev ), "Əl-Mənsur" ( N. Heyne ), "Nadanlıq" ( N. Nərimanov ), "Vətən" ( N. Kamal ) və başqa əsərlər yeni həvəskar truppanın əsas repertuarı olmuşdur. Bu illərdə Gəncədə yaşayıb yaradan maarifpərvər ziyalı, dramaturq, dövrünün mükəmməl teatr nəzəriyyəçisi olan Mirzə Məhəmməd Axundzadə bir neçə yeni dram əsərləri yzmaqla yanaşı əcnəbi müəlliflərin pyeslərini tərcümə edir və teatr sənətinin dövrü üçün nəzəri problemlərini əks etdirən "Teatro nədir ?" elmi əsərini yazır və çap etdirir.
Bütün bunlarla yanaşı həmçinin qeyd etmək lazımdır ki, 1915-ci ildə ilk dəfə olaraq Gəncədə "Qız məktəb"i tələbələrinin ilk dram truppası da yaradılır. Burada M. C. Əmirovun "Seyfülmüllük" operası ilk dəfə 1916-cı ildə tamaşaya qoyulur. Bu illərdə həmçinin həmkarlar klubu nəzdində dram dərnəyi fəaliyyət göstərir. Bu dərnək istedadlı aktyor truppasə ilə yanaşı, rəngaəng repertuarı olan, lakin dülət statusu almamış bir teatr idi. Burada görkəmli rejissor Adil İsgəndərov, tanınmış sənətkarlardan Barat Şəkinskaya, rejissor və aktyor Mir İbrahim Həmzəyev və başqaları fəaliyyət g&oum;'stərmişdir. Məhz bu truppada fəaliyyət göstərən yaradıcı kollektivin bir sıra aktyorları sonradan respublikanın bir sıra teatrlarında uğurlu yaradıcılıq fəaliyyəti göstərmişlər.
*1932-ci ilin dekabr ayından Gəncədə fəaliyyət göstərən teatrın tarixi XX əsrin əvvəllərində Bakıda yaradılmış, 1921-ci ilin noyabr ayının 13-də görkəmli aktyor Hacıağa Abbasovun təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə "Azad Tənqid-Təbliğ Teatrı" kimi fəaliyyətə başlayan , sonradan "Bakı işç Teatrı"nın tarixi ilə üzvü şəkildə bağlıdır. Belə ki, məhz 1932-ci ilin dekabr ayında bu teatrın yaradıcı kollektivi bütülükdə Gəncəyə köçürülür və "Tənqid-Təbliğ" teatrı kimi fəaliyyətini Gəncədə davam etdirir. Teatrın tarixinə nəzər saldıqda sonradan bu teatrın yetirməsi olan görkəmli teatr pedaqoqu və rejissoru, xalq artisti Mehdi Məmmədovun dəyərli fikirləri yada dü.ür : "Teatrın yaradıcılılq yoluna nəzər salanda iftixar hissi duyursan. Teatr daima müasirlik ruhu ilə yaşamış, hər zaman müasir fikirlər irəli sürməyə can atmışdır. "Forma etibarı ilə kiçik dram əsərlərinə səhnə təcəssümü verən, ətrafına müxtəlif nəsli cəlb edən bu teatr özünə tam yaşama hüququ qazandıraraq çox qısa vaxt məkanında maraqlı repertuarı ilə tamaşaçı auditoriyası toplaya bilmişdir. Teatr Gəncəyə köçdükdə Abbas Mirzə Şərifzadə, Ağasadıq Gəraybəyli, Fatma Qədiri, İsmayıl Talıblı, Əhməd Salahlı, İsmayıl Əfəndiyev, Atamoğlan Rzayev kimi sənət fədailəri də Gəncəyə köçür və öz fəaliyyətlərini burada davam etdirirlər.
Gəncədə milli professional teatr sənətinin yaranması və inkişafında, teatrın yaradıcılıq istiqamətinin müəyyənləşdirilməsində aktyorlardan Kazım Ziya, Ağasadıq Gəraybəyli, Barat Şəkinskaya, Ətayə Əliyeva, İsmayıl Talıblı, Ələkbər Seyfi, Kərim Sultanov, Rəmziyyə xanım Veysəlova, Əşrəf Yusifzadə, Ələddin Abbasov, Məhəmməd Bürcəliyev, Sədayə xanım Mustafayeva, Zülfüqar Baratzadə, rejissorlardan Mehdi Məmmədov, Yusif Yılduz, İsmayıl Əfəndiyev, sonradan Həsən Ağayev, Nəsir Sadıqzadə, Yusif Bağırov, gənc rejissorlardan Vaqif Şərifov, Hilal Həsənov və başqalarının əməyi böyük olmuşdur. Bu aktyor və rejissorlar Gəncə teatrının səhnəsində müxtəlif səpgili pyeslərl maraqlı obrazlar qaleriyası yaratmaqla, fundamental repertuar siyasətinin əsasını qoymuşlar. Belə ki, "Aslan yatağı" ( M. H. Təhmasib ), "İntizar" (İ. Əfəndiyev və M. Hüseyn ), "Bizim şəhərli oğlan" ( K. Simonov ), "Od gəlini" ( C. Cabbarlı ), "Madrid" ( M. İbrahimov ), "İntiqam" ( Z. Xəlil ), "Nə əldən qoyur, nə yardan doyur" ( Lope De Veqa ), "Müfəttiş" ( Qoqol ), "Ölülər" ( Cəlil Məmmədquluzadə ), "Kəllə"( Nazim Hikmət ), "Tülkü və üzüm" ( G. Fiqeyerdo ), "Bahar" ( M. H. Təhmasib ), "Böyük ürək" ( H. Seyidbəyli və İ. Qasımov ), "Nəsrəddin şah" ( C. Cabbarlı ), "Qoca" ( M. Qorki ) "Üç qəpiklik opera" ( Brext ), "III-Riçard" ( V. Şekspir ), "Antiqona" ( Esxil ), "Medeya" ( Evripid ), "Yad qızı" ( Orxan Kamal ) tamaşaları orjinallığı və səhnə tamlığı ilə fəqlənmiş və yaradıcı kollektivin böyük potensial bir qüvvəyə malik olduğunu göstərə bilmişdir.
*2012- ci ildə Teatrın baş rejissoru Gümrah Ömərin quruluş verdiyi M.F. Axundzadənin "Müsyo Jordan və dərviş Məstəli şah" tamaşası ilə may ayında Türkiyədə, sentyabrda isə Rusiyanin Ufa şəhərində keçirilən Türkdilli dövlətlərin - "Tuğanlik"- teatr festivalında iştirak etmişdir.
*14-24 aprel 2013-cü il tarixlərində Teatr, Türkiyənin Konya şəhərində keçirilən Türkdilli Dövlətlərin "Bin nefes bir ses" Uluslararası 6-cı teatr festivalına teatrın baş rejissoru Gümrah Ömərin quruluş verdiyi M.F.Axundzadənin "Müsyo Jordan və dərviş Məstəlişah" tamaşası ilə qatıldi. Rollarda Respublikanın xalq artisti Pərvanə Qurbanova, əməkdar artist Ramiz Vəliyev, aktyorlar Elxan Abbasov, Elşad Əhmədov, və başqaları iştirak edirdilər. Tamaşa 18 aprel 2013-cü il tarixinə nümayiş olundu.
| |||