Likiya: Redaktələr arasındakı fərq

'''Likiya''' və ya '''Lisiya''' ([[Likiya dili|Likcə]]: ''Trm̃misa'') — [[Anadolu]]nun [[Təkə yarımadası]]nı əhatə edən antik birqədim bölgədirərazi. Likiya, eyni zamanda bu bölgədəki antik şəhərlərin təşkil etdiyi bir [[federasiyadövlət]] vəqurumu, daha sonra da [[Roma imperiyası]]nın bir əyalətidir. Likiya "İşıq ölkəsi" anlamındadırmənasını verir.

[[Likiyalılar]]ın, eradan əvvəl 3-cü minilin ikinci yarısında Anadoluya gələn və 2-ci minil boyunca Cənubi Anadolu bölgəsində yaşamış və Anadolunun ən əskiqədim [[Hind-Avropa]] kökənli xalqı olan [[Luviler]]in dağılmasından sonra bir qisminin davamı olduğu söylənilir. [[Luvi dili]]nin [[HititcəXet dili|Xetcə]]ylə yaxınlığı və [[Luviler]]in də [[HititlilərXetlər]]lə qohum olduğu bilinirsə [[Likiya dili|Likcənin]] də [[HititcəXet dili]]yənə olan bağlantısı anlaşılır. [[Xet|Hitit]] dilində Likiyanın adı Lukkadır.

Ən başdan bəri [[Yunanlılar]]ın hücumlarına cavab verə bilən [[Likiyalılar]], [[E.Əə. VI əsrəəsr]]də [[farslar]]l tərəfindən işgal edilmişdir. Ancaq ME.Öə. IV ədrdəəsrdə [[Makedoniyalı İsgəndər]] çıxdığı "Şərq səfəri" daxilində bu bölgəni deişğal ele geçirmiştiretmişdir. İskender’in[[Makedoniyalı İsgəndər]]in ölümü ileilə generallerindensərkərdələrindən biri olan [[Ptolemaios]] bu bölgeyibölgəni almıştırələ ancakkeçirmişdir. varlığınıAncaq eskisibu gibidövrdə hissettirememiştirLikiyanın mövcudluğu hiss olunmurdu. BölgeBölgə yavaş -yavaş Yunanyunan kültürümədəniyyəti vevə sosyalsosial değerlerinindəyərlərin etkisindetəsiri kalmıştıraltında qalmışdır. [[ME.Öə. 190]]-cı yılında sonuçlananildə [[MagnesiaMaqneziya Savaşıdöyüşü]]'nınnün ardındanardınca imzalanan Apameia barşı uyarınca komşu bölge [[KaryaApameya sülh müqaviləsi]]nə ilegörə birlikteLikiya savaştaərazisi [[AntikKarya (ərazi) Roma|RomaKarya]] tarafındabölgəsi yerilə alanbirgə Rodos’aRomanın müttəfiqi olan [[Rodos]]a bırakılmıştırverilir. LikyaLikiya Birliğiittifaqı bu yıllardaillərdə [[Rodos]]’aa karşıqarşı direnişmübarizə amacıylaməqsədilə kurulmuşturqurulmuşdur. M[[E.Öə. 168]]-67-167ci yıllarındaillərdə iseisə [[Roma İmparatorluğuİmperiyası]] Likya’nınLikiyanın bağımsızlığınımüstəqilliyini ilanelan etmiştiretmişdir. Bu yüzyıldövrə içerisinde[[Anadolu]]nun Anadolu’nun birçok bölümü Romabir eyaletiçox şeklindebölgəsi düzenlenmiştirLikiya fakatistisna Likyaolmaqla bağımsızlığınıRomanın korumayıəyaləti başarmıştıridi. Bunun önemliəsas nedenlerindensəbəblərindən birisibiri [[VI. Mithridates|Mithridates VI. EupatorMitridat]]ın tarafındanRomaya başlatılanqarşı Romabaşlatdığı aleyhtarıüsyanda eyleme katılmayıp RomaRomanın tarafındatərəfini yertutması almasıdıridi. Bununla birlikte [[M.Ö. 1. yüzyıl]]da karışık Roma politikasından da etkilenmiştir. [[Ksantos]] halkı, Pers istilalarında olduğu gibi, bu dönemde de kendilerine saldıran büyük askeri güçlere karşı direnmişler, savaşı kazanamayacakları anlaşıldığında da toplu intihar yolu ile kendilerini yakmışlardır. Roma, Likya Birliği’ni yeniden ayağa kaldırmak için, bu felaketten arda kalanlara, destek verir. M.S. [[42]]-[[43]] yıllarında imparator [[Claudius]] tarafından ''Provincia Lycia'' adı ile eyalet haline getirilir. Söz konusu eyalet M.S. [[72]]-[[73]] yıllarında imparator Vespasianus tarafından ''Provincia Pamphylia'' eyaleti ile birleştirilerek ''Likya ve Pamfilya Eyaleti'' <small>''(Provincia Lycia-Pamphylia)''</small> oluşturulur.