Türklərdə oxçuluq: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 22:
[[İslam]]ın ilk illərində oxçuluğun digər silahlardan fərqli olaraq əhəmiyyətli bir yeri vardır. Bu səbəblə Türklərin İslamı qəbul etməsindən sonra Türk oxçuluğuna verilən əhəmiyyət dini bir məna da qazanmışdır. [[İslam]]da oxçuluqla əlaqədar 40-a qədər hədis olduğu məlumdur. Bizanslı tarixçi Genesios və Kedrenosa görə Orta Asiyadan Anadoluya köçən Türk oxçularının müvəffəqiyyətləri bu şəkildə ifadə edilməkdədir: 22 İyul 837-ci ildə Xəlifə Mötəsimin əmrində [[Orta Asiya]]dan gələn türklərdən ibarət olan birlikləri Bizans qoşunları Anadoluda, Dazimon qəsəbəsində qarşı-qarşıya gəlirlər. Səhər başlayan döyüşdə Bizans süvariləri xəlifənin qoşunlarını dağıdır, yalnız Türk oxçuları dayanırlar. Türk oxçularının ox yağışları qarşısında Bizans süvariləri üzbə-üz vuruşma fürsəti tapa bilməyib, ancaq birdən başlayan leysan yağışında oxçuların yay kirişləri boşalır və [[Bizans]] qoşunları qaçmağı bacarır. Yorgo Kedrenos bu ifadəni işlədibdir: ''"Əgər yağış (gündüz deyil də) gecə yağsaydı, imperator və əsgərlər öləcəkdi."'' Bizanslılar da usta oxçular olmalarına baxmayaraq (İmperator İustinianos zamanında bu xüsusiyyətləriylə fərqlənmişdilər.) IX əsrdə zamanla bu xüsusiyyətlərini itirmişlər. "Müdrik" ləqəbli İmperator VI Leo (866-912), Tactica adlı hərbi taktikalar kitabında bu ifadəni istifadə etmişdir: ''"Oxçuluğa romalılar tərəfindən tamamilə laqeyd yanaşılması və bir kənara buraxılmasına görə, bu günkü müvəffəqiyyətsizliklər alışılmış hala gəldi"''.
Malazgirt müharibəsində xüsusilə döyüşün başında və sonunda ox atışları əhəmiyyətli olmuşdur. Bizans İmperatoru Rum Diyojen (IV Romanos Diogenes), sultan [[
[[Səlcuqlular]] Asiya bozqırının atlı oxçuluq ənənəsini davam etdirmiş, Anadoluda da bu qabiliyyətlərini istifadə etmişdilər. Ox və yay Səlcuqlularda yalnız hərbi üstünlük mənasını vermir, eyni zamanda hökmdarlıq simvolu mənasına da gəlirdi. Əsgəri ittifaqlara çağırış mənasını verən "ox göndərmə" ənənəsi, 1000 il sonra etimoloji bir göndərməylə yaşamağa davam etdirilir. Hal-hazırda [[Anadolu]]da ictimai hadisələrə rəsmi dəvətdə göndərilən əşyaya "oxuluq", "oxuntu" kimi adlar verilir.
==Osmanlıda oxçuluq==
|