Gelibolu yarımadası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Gelibolu yarımadası''' ({{lang-tr|Gelibolu Yarımadası}}) - [[Dardanel boğazı]]nın
== Coğrafi mövqeyi ==
Gelibolu yarımadası [[Çanaqqala ili|Çanaqqala əyaləti]]nə daxil olan [[Gelibolu]] və [[Eceabat]] rayonlarının ərazilərində yerləşməkdədir. [[Çanaqqala boğazı]] III geoloji dövrün sonunda meydana gələn çöküntülərlə yaranmışdır. Uzunluğu 65 km-dir. Boğazın ən geniş yeri 5800 m, ən dar yeri isə 1250 kmdir. Ən dərin yeri 106 m-dir. Boğazın çevrəsi dağ xarakterindədir.
[[Türkiyə]]nin şimal-qərbində yer alan yarımada və eyni zamanda Türkiyə Respublikası, Şimal yarımkürəsində, [[Avropa]] və [[Asiya]] qitələrinin kəsişmə nöqtəsindədir. Şimalda dar Bolayır keçidi ilə [[Trakya]]ya bağlanır. [[Kiçik Asiya]]nın qərbdəki ən son ərazisidir.
== Tarixi ==
[[1915]]-ci ildə [[19 fevral]]-[[18 mart]] arası dənizdən, [[25 aprel]]-[[9 yanvar]] arası isə qurudan [[Çanaqqala müharibəsi|Çanaqqala döyüşü]] baş vermişdir. Türkiyə tarixində əhəmiyyətli yerə malik olan bu böyük döyüşdə Türkiyə qələbə qazanmışdır.
== Coğrafiyası ==
=== İqlim ===
Trakya və Egey iqlim bölgələri arasında yerləşir. Şimalda yerləşən [[Qorudağı]] sərt Trakya iqliminin təsirini zəiflədir. Çanaqqala boğazı sahillərində yerləşməsi ilə il ərzində daimi hava axınlarının təsiri altındadır. Bu səbəblə yaz fəsli çox qısadır. Yağışlar payızda çoxalır, yazda azalır. Qış fəslində isə şimaldan sərt [[Poyraz küləkləri]] Geliboluya daxil olur.
=== Dağlar ===
[[Təkirdağı]]na uzanan [[Ganos dağı]]nın bir qolu [[Mərmərə dənizi]] sahillərini izləyərək Mürəftə üzərindən Çanaqqala boğazı boyunca [[Seddülbahir]]ə qədər davam edir. Digər bir qolu isə [[Kadıköy]] bucağının arxasından Bayramiş kəndinin üstündən Meriç istiqamətində hərəkət edir. Bir çox yerləri 200-400 m yüksəklikdə dəyişən hissələri, Gelibolu Kəşan arasında 725 m-dir. Bu yüksəkliyin adı Qorudağı adlanır.
Düzənliklər
Geliboluda sadəcə olaraq kiçik Evreşe, Karainbeyli, Sütlüce və İlgardərə kimi düzənliklər var.
Bölgədə əhəmiyyətli çay və göl yoxdur. Bölgənin ən böyük çay və dərələri aşağıdakılardır:
* [[Kavak çayı]]: Ən uzun çayıdır. Çokal kəndi yanından keçir, şimaldan gələn bir qolla biləşir və Saroz körfəzinə tökülür. Uzunluğu 50 km-dir.
* [[İlgar dərəsi]]: Əşikçi dağından başlayaraq Üveyik dağı ilə Pazarlı kəndi arasından keçərək Bakacak təpəsi yaxınlığından Çanaqqala boğazına tökülür.
* [[Çokalcı dərəsi]]: Qaynarcadan keçərək Çanaqqala körfəzinə tökülür.<ref>[www.msxlabs.org/forum/turkiye-cografyasi/337734-turkiyedeki-yarimadalar-gelibolu-yarimadasi.html Türkiyə yarımadaları: Gelibolu yarımadası]</ref>
== İstinadlar ==
<references/>
[[Kateqoriya:Türkiyə coğrafiyası]]
[[Kateqoriya:Türkiyə yarımadaları]]
| |||