Məntiq: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Cahandar Cabarov tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Cahand r tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
''' Məntiq ''' ({{lang-gr|λογική}}) — «mülahizələr haqqında elm», «fikirlərdə və fəaliyyətdə əlaqələr haqqında elm» — məntiqi dillə intellekt dərketmənin qanunları, metodları və formaları haqqında elm. Məntiq haqqında biliklər təfəkkürlə alındığından, o ''düzgün'' təfəkkür haqqında elm kimkimi də götürülə bilər. Eyni zamanda məntq təsdiq və ya təkzib metodları haqqında elm kimi də qəbul edilə bilər. Məntiq qazanılmış təcrübə və dərketmə vasitəsilə həqiqətin əldə edilməsi elmi də adlandırılır.
 
Məntiq elminin inkişafında [[Aristotel]] və [[Qottlob Frege]]nin rolu böyükdür. Məntiq əsas olaraq iki hissəyə bölünür. Ənənəvi məntiq üzərində qurulmuş [[Formal məntiq]] və formal məntiq üzərində qurulmuş [[Riyazi məntiq]].
Məntiq bütün elmlərin instrumenti kimi götürülür.
 
 
== Məntiqin məzmunu ==
Klassik məntiqi nəzəriyyə xüsusi dildə izah edilir, maddi nümunələrlə mülahizə irəli sürülür.Orada səhvlər üzərində nəzarət hələ qurulmayıb, masştablı düşüncə tam formalaşmayıb, təsvirlərin məhdudiyyət xətti işlənməyib və s.
 
Ancaq bununla belə düzgün mülahizə yürütmək mədəniyyəti məntiq elminə qədər də yarana bilmişdi. [[Müəyyənetmə]], [[təsnifat]], [[təsdiq]], [[təkzib]] və s. [[məntiqi operasiyalar]] hər bir insan tərəfindən fikir dünyasında özündən asılı olmadan və müvafiq səhvlərlə baş verir. Buna görə də bəziləri belə hesab edir ki, ''şəxsi [[təfəkkür]]'' təbii [[proses]]dir və [[analiz]]ə ehtiyac yoxdur.Hesab edilir ki, danışıq - təfəkkürürün özü deməkdir.
Klassik məntiqi nəzəriyyə xüsusi dildə izah edilir, maddi nümunələrlə mülahizə irəli sürülür.Orada səhvlər üzərində nəzarət hələ qurulmayıb,masştablı düşüncə tam formalaşmayıb,təsvirlərin məhdudiyyət xətti işlənməyib və s.
 
Ancaq bununla belə düzgün mülahizə yürütmək mədəniyyəti məntiq elminə qədər də yarana bilmişdi. [[Müəyyənetmə]], [[təsnifat]], [[təsdiq]], [[təkzib]] və s. [[məntiqi operasiyalar]] hər bir insan tərəfindən fikir dünyasında özündən asılı olmadan və müvafiq səhvlərlə baş verir.Buna görə də bəziləri belə hesab edir ki, ''şəxsi [[təfəkkür]]'' təbii [[proses]]dir və [[analiz]]ə ehtiyac yoxdur.Hesab edilir ki,danışıq - təfəkkürürün özü deməkdir.
 
Təfəkkür isə sadəcə olaraq məntiqi ardıcıllıq deyildir. İstənilən məsələnin həllində hər şey vacib ola bilir : ardıcılıq,təsadüf,intiusiya,emosiya,şəxsi təcrübə, dünyanı dərketmə masştabı və s.
 
Məntiqin əsas vəzifəsi bütün dövrlərdə eyni olubdur :'''nəticə çıxartmaq mümkün olan hər şeyi tətdiq və analiz etmək'''. Bununla belə, hesab edilir ki, nəticə obyektin məzmunundan deyil, onu tətdiq metodlarından birbaşa asılıdır. Ona görə də tətqiqat metodlarını rəngarəngliyi və subyektiv baxışların çoxluğu arzuolunandır.
 
Məntiqin konkret sahələri bütün tarix boyu tədricən dəyişilibdir.
Sətir 20 ⟶ 18:
=== Digər elmlərə münasibəti ===
 
Tarixən məntiq [[fəlsəfə]]nin bir hissəsi kimi öyrənilib. Hal-hazırda o müstəqil bir elm kimi qəbul olunur. Həmçinin [[simvolik məntiq]][[riyaziyyat]] və [[informatika]]nın bir hissəsi kimi də öyrənilir.
 
== Məntiq elminin əsas anlayışları ==
Sətir 58 ⟶ 56:
== Xarici keçidlər ==
* [http://uzeyir.musigi-dunya.az/az/publicism_51.html ORDAN-BURDAN, Üzeyir Hacıbəyov]
* İsrafilov. Məntiq.
* Elşən Bayramzadə. Məntiq mühazirələri toplusu.
 
{{Portal|Fəlsəfə}}