Film: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Muybridge race horse animated.gif|thumb|Atın çapması zamanı Edvard Meybridjin çəkdiyi şəkillər ardıcıllığı]]
'''Film''' — sənətin bir növü olub, hərəkət edən şəkilləri təsvir edir. Belə şəkillər normal halda proyektor vasitəsilə divara və ya ekrana salınmaqla göstərilir. Hazırda [[kinoteatr]] və televiziyalarda ağ-qara, rəngli, səssiz, səsli və musiqili filmlər nümayiş olunur. Film həm də [[kinematoqrafiya]] elminin əsas predmeti sayılır. Bu optik mediumun XIX əsrdən başlayaraq bu günə kimi texniki, mədəni və sənəti inkişafı ilə film sənətinin tarixi məşğul olur.
 
== Tarixi ==
Sətir 6:
Film sənətinin yaranması XVII əsrdə göstərilən "sehrli lampa" ({{lang-la|Laterna magica}}) ilə başlayır. Bu qurğu ilə şüşə üzərində çəkilmiş şəkillər ardıcıllığını (diaprojektora oxşar olaraq) divara salmaqla göstərmək olurdu. Qurğu əl ilə işləyirdi.
 
1832-ci ildə alman '''Simon Ştamfer''' və belçikalı '''Yozef Platyo''' bir-birindən xəbərsiz eyni vaxtda "canlı çarx"ı düzəldirlər. Bu çarx sehrli lampanın prinsipi ilə işləyirdi. O, fırlandıqda onun üzərindəki şəkillərin ardıcıl hərəkəti nəticəsində səlis hərəkətli kadrlar almaq olurdu.
 
Mühəndis '''Frans fon Uxatius''' 1845-ci ildə bu iki qurğunun kombinasiyasına əsaslanan yeni qurğu ixtira edir. Ancaq bu da uzun səhnələrin göstərilməsi üçün yararlı deyildi.
 
İlk filmlərin əsasında cizgi dururdu. Filmin sonrakı inkişafı [[fotoqrafiya]] ilə bağlı idi. '''Yozef Niepse''' işığın müəyyən səthdə saxlanması üsulunu inkişaf etdirdikdən sonra '''Luiz Daqürr''' bu sahədə irəliyə doğru daha bir addım ataraq 1839-cu ildə özünün "Daqürretopiya" qurğusunu düzəldir. Bununla da ilk dəfə olaraq təbiətin əksini almaq mümkün olmuşdur. '''Daqürrotopiya''' əşyanın metal üzərindən foto pozitividir.
 
Filmlərin çəkilişinə qədər hələ çox texniki maneələr aradan qaldırılmalı idi. Ayrıca şəkil üçün tətbiq olunan işıqlandırma vaxtı çox uzun idi. Bu sahədə dönüş [[1872]]-ci ildə fotoqraf '''Edvard Meybridj''' tərəfindən atın hərəkətini çəkməsi ilə baş verir. Sonralar '''Ernst Kolrauş''' [[1890]]-cı ildə [[Rayn]] ətrafında özü düzəltdiyi xronofotoqrafla ardıcıl şəkillər çəkir. Alman ixtiraçısı '''Ottomar Anşuts''' və fransız '''Etinne Marey''' düzəltdikləri "tez oxuyan elektrik qurğu" ilə bu sahədə irəliyə doğru növbəti addımı atmış olurlar. [[1893]]-cü ildə Mareyin assistenti Demeni fotoxronoqrafiya qurğusuna patent alır.
 
Fransız '''Luiz Le Prins''' İngiltərədə ilk birobyektivli film kamerasını düzəldir. [[1888]]-ci ildə o bu [[kamera]] ilə şəkillər çəkir, bunlara artıq film demək mümkün idi.
 
'''Luiz Le Prinsin''' ixtirası ilə tanış olmayan '''Villiyam Dikson''' 1891-ci ildə [[Tomas Edison]]un müəssisəsində kinetoskop və kinemotoqrafı ixtira edir. Bu qurğuda sellüloid film lentləri obyektivin qarşısından keçirilə bilirdi. Ancaq bu kinetoskopdan yalnız bir nəfərin istifadəsi mümkün idi.
 
==== Səssiz filmlər ====