01:40, 12 sentyabr 2015 tarixindəki versiya redaktə White Demon (müzakirə \| töhfələr) İnzibatçılar 102.152 redaktə Redaktənin izahı yoxdur ← Əvvəlki redaktə		13:15, 24 oktyabr 2015 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Hilal knight (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri 27.410 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Teq: Vizual redaktor Sonrakı redaktə →
Sətir 1: {{vikiləşdirmək}} [[Şəkil:Crocus caspius.jpg\|thumb\|Yalnız Azərbaycanda bitən Xəzər Zəfəranı (Crocus caspius)]] '''Endemik''' ({{lang-el\|ἔνδημος}} — yerli) yerləşdiyi regionun ekoloji şərtləri üzündən yalnız müəyyən ərazidə yaşayan/yetişen, dünyanın başqa yerində yaşama/yetişme ehtimalı olmayan heyvvan və ya bitki. Endemik bitkilər və heyvanlar məhdud [[areal\|areala]] sahibdilər, bu səbəbdən saylarıda az olur, onlar nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlər kimi [[Qırmızı kitab\|Qırmızı kitaba]] tez-tez yazılırlar. Növlərin məhdud arealda yerləşmə xarakteristikası ''endemizm'' adlanır. Endemizimin inkişafına coğrafi izolyasiya və iqlim şəraiti kömək edir. Növ (və ya yarımnöv) üçün endemizm çox kiçik bir ərazi ilə son dərəcə məhdudlaşa bilər. Məsələn, [[Qoyunboğan\|qoyunboğanın]] arealı Menorka adasında ([[İspaniya]]) cəmi bir neçə kvadrat kilometr təşkil edir. Okean adaları, təcrid edilmiş dağ vadiləri endemik formalarla daha zəngindir. Xüsusilə [[Müqəddəs Yelena adası\|Müqəddəs Yelena adasında]] floranın 85 %-dək, [[Qalapaqos adaları\|Qalapaqos adalarında]] isə 97 %-dək endemikdi. [[Baykal gölü\|Baykal gölünün]] flora və faunasına 75% -dək endemikdi. Azərbaycanda 240 endemik bitki növü mövcuddur ([[Eldar şamı]], [[Lənkəran güləbrişini\|Lənkəran akasiyası]] və s.) <ref>[http://www.azerbaijan.az/_Geography/_Planting/_planting_a.html Bitki örtüyü]</ref> == Paleoendemiklər == ''' Paleoendemiklər''' yaşayış yerinin onlardan daha mütərəqqi qruplardan təcrid olması saəsində həyatda qala bilən qədim taksonların nümayəndələridilər.<ref>[http://endemik-bitki.nedir.org/ Endemik Bitki Nedir] </ref> Paleoendemiklərin ən parlaq nümayəndələri [[Avstraliya\|Avstraliyanın]] [[birdəliklilər\|birdəlikli]] və (''Monotremata'') və [[Kisəlilər\|kisəli]] (''Metatheria'') məməlilərdi. Hazırda Avstraliyaya çoxlu sayda bitki və heyvanların növlərinin gətirilməsi ilə əlaqədar digər endemik [[Flora (botanika)\|flora]] və [[Fauna (zoologiya)\|fauna]] sıxışdırılır. Məsələn, Avstraliyaya dovşanların və [[Ev keçisi\|keçilərin]] gətirilməs onun təbiətinəi nisbətən böyük ziyan vurmuşdur. Sətir 14 ⟶ 16: '''Neoendemiklər''' yeni təcrid olunmuş yerlərdə yaranan mütərəqqi gənc növlər və formalardı. Britaniya adalarının, [[Krım\|Krımın]], [[Baykal\|Baykalın]] endemiklərə buraya aid edilir. Baykal gölünün ən tanınmış endemiki [[baykal suitisi]] (''Pusa sibirica'') sayılır. == İstinadlar == [[Kateqoriya:Biologiya]]

Endemik: Redaktələr arasındakı fərq