Tanjer: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
== Tarixi ==
 
Cəbəlitariq boğazının sona çatıb Atlantik okeanın başladığı nəqtə olan Spartel burnunun 10 km. qədər şərqində strateji önəmə sahib bir mövqedə olan Tanjernın ([[Fransızca|Fr]]. Tanger, [[İngiliscə|İng]]. Tangier) Finikiyalılar tərəfindən miladdan öncə 814-cü ildə qurulduğu və Finikiyalıların ticarət mərkəzlərindən olduğu bilinir. Daha sonra Kartaca və [[Roma imperiyası]] hakimiyətində qaldı; [[V əsrdəəsr]]də İspaniyadan[[İspaniya]]dan sürülən andalların, VI əsrdə Bizanslıların əlinə keçdi. İslam öncəsi dönəmdə Tinga (Tingis, Tinjis) adını daşıyan və Səbtədə (Cəuta) oturan Bizans valisi Julianos tərəfindən idarə edilən şəhəri [[Əməvilər]] dövründə İfrikıyə[[İfrikiyyə]] valisi Ukbə b. Nafi barış yoluyla fəth etdi (681-682).
 
Bərbəri üsyanları və Ukbənin bir il sonra üsyancılar tərəfindən öldürülməsinin ardından bir neçə dəfə əl dəyişdirdi. İfrikiyə və Məğrib valisi [[Musa ibn Nusayr]], Tanjeri [[708]]-ci ildə təkrar ələ keçirdi. Musa, Məğrib-i Əqsada Susüədna bölgəsinin idari və əsgəri mərkəzi olan Tanjer şəhərinin valiliyinə azadlı köləsi Tarık bin Ziyadı gətirdi. Onun əmrinə 17.000 ərəb, 12.000 [[Berberlər|Bərbəri]] əsgəri verdi, ayrıca yanında bərbərilərə [[Quran]] və dini məsələləri öyrətmək üzərə din alimləri buraxdı. Bölgənin idari mərkəzi və Musa b. Nusayrın ordularının Atlantik okeanı ilə Cəbəlitariq sahillərinin təmas sahəsindəki ilk əsgəri bazsaı olan Tanjer [[Şimali Afrika]], [[ƏndəlüsƏndəlus]] və Qərbi [[Aralıq dənizi]] tarixində önəmli rol oynadı. İlk illərdə şəhər bölgədə İslami təbliğ və təhsilin mərkəzi halına gətirildi və özəlliklə [[Əndəlus]] fəthini gerçəkləşdirəcək birliklərin toplanma nöqtəsi oldu. Tanjer limanına Əndülüsə gedəcək əsgərləri daşımaq üçün altmış gəminin dayandığı bildirilir. Əndülüs fəthləri əsnasında şəhər Musanın böyük oğlu Əbdüləziz tərəfindən idarə olundu.
 
Musa b. Nusayrdan sonrakı Şimali Afrika valilərinin millətçi siyasət izləmələri üzündən Tanjer, [[Xaricilər|Xariciliyi]] mənimsəyən Bərbərilərin çıxardığı üsyanlara səhnə oldu. Əzarika və İbazi [[Xaricilər]]inin başlatdığı bir üsyanda Tanjer xərac amili Ömər b. Abdullah əl-Muradi öldürüldü ([[740]]). Tanjerə girən Xarici lideri [[Meysərə əl-Mədqari]] burada xəlifəliyini elan etdi. Ardından üsyançılar Sus valisi İsmayıl b. Ubeydullahı öldürdülər. Məysərənin məğlub olduğu bir savaşdan sonra tərəfdarları tərəfindən öldürülməsi üzərinə Xalid b. Huməyd əz-Zənatiyə biət edən xaricilər, Tanjeri gəri almaq üçün Şimali Afrikaya keçən Əndülüs valisini Vadişəlif (Quəd Chélif) mövqeyində ağır bir məğlubiyyətə uğratdılar (740). Tanjer üsyanı bütün Şimali Afrikada, hətta ƏndülüsdəƏndəlusdə əks-səda buldu.
 
== Coğrafiyası ==