Valaxiya knyazlığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{qaralama-az}}
'''Valaxiya knyazlığı''' ('''Ца́ра Ромыня́скэ''') —[[Valaxiya]] ərazisində [[XIV əsr]]dən [[1859]]-cu ilədək iqtidarda olmuş dövlət.
 
Sətir 11 ⟶ 12:
=== Quruluş ===
==== Erkən Orta çağın sonları ====
Dunayın sol yaxasındakı [[Valaxlar|valax]] dövlətlərinin varlığının ən əski kanıtlarından biri, [[Ermənilər]]ə aid bir coğrafya kitabındaki bir bölümüdür.<ref>Spinəi 2009, p. 50.</ref> Kitabın söz konusu bölümü, ikinci bin yılın ilk yüzyıllarından kaldığı düşünülən bir əkləntiyə yər vərməktədir və bu əklənti "[[Sarmatlar]]ın ülkəsi" ilə "Zagura" ([[Bulgaristan]]) civarında bulunan "Balak" isimli məçhul bir ülkədən bahsətməktədir.<ref>Spinəi 2009, pp. 50–51.</ref> Ulah dəvlətləri hakkındaki bir başkabaşqa kaynak da Türklərə ait olan Oğuznamə adlı əsərdir. Bu əsərin 17. yüzyıldan kalma bir mətində bulunan kopyasında Kumanların Ulahlara və başkabaşqa halklara karşı giriştiği savaşlar anlatılmaktadır.<ref>Spinəi 2009, p. 81.</ref><ref>Curta 2006, p. 306.</ref>
 
Bir [[Türk xalqları|Türk boyu]] olan [[Kumanlar]], 1064–1065 yıllarının həmən sonrasında [[Tuna Dəltası]]na yaklaşmışlar, 1068dən itibarən [[Aral Gölü]] ilə [[Tuna Nəhri|Aşağı Tuna]] arasındaki bölgənin tamamını hakimiyətləri altında tutmuşlardır.<ref>Spinəi 2009, pp. 114., 116–117.</ref> Lakin bu gəniş torpaqlar üzərində hərhangi bir mərkəzî iktidar tarafından siyasi birlik kurulamamıştır.<ref name=Vásáry 7>Vásáry 2005, p. 7.</ref> Dəğişik Kuman boyları bağımsız hökmdarlar vəya [[Han (unvan)|hanlar]] tarafından yönətilmiştir. Bu hökmdarlar; [[Kiev knyazliğı|Rus knyazlikləri]] və [[Bizans imperiyası]] gibi komşu dəvlətlərin siyasi hayatına karışmıştır.<ref namə=Vásáry 7/> [[Koca Balkan Dağları|Balkan Dağları]] (bugün Bulgaristan sınırları içində)nda yaşayan Ulahlar, Bizansa karşı saldırı halində olan Kumanlara imparatorluk kuvvətlərinin bulunmadığı dağ yollarını göstərmək surətiylə yardımcı olmuşlardır.<ref>Vásáry 2005, p. 21.</ref> Bu dönəmdə bahsi gəçən "Ulah" təriminin içəriğinə dair tartışmalar vardır. Bazı kaynaklara görə "Ulah" vəya "[[Moəsi]]" tərimi, həm Rumənləşən Balkan halklarını həm də Bulgarlar ilə Kumanları tanımlıyor olabilir.<ref>Примов, Б. 1965, с. 12-53.</ref> Bazı tarihçilər "Ulah" təriminin çobanlıkla gəçinən toplumları tanımladığını iləri sürmüştür.<ref>Петров, 1985, с. 331.</ref><ref>Коледаров, П., 1989, p. 33.</ref>